Ortaokul Türkçe
Şiir Biçimindeki YazılarTEST-11
Memleket ahvalini onlardan sor
Kitaplarda değil türkülerde ara Yemen'i
Öleni, kalanı, gidip gelmeyeni
Ben türkülerden aldım haberi
Ah bu türküler, köy türküleri!
Mis gibi insan kokar, mis gibi toprak
Hilesiz hurdasız çırılçıplak
Dişisi dişi, erkeği erkek
Kaşı kaş, gözü göz, yarası yara
Bıçağı bıçak.
Ah bu türküler, köy türküleri!
Karanlık kuyularda açmış çiçekler gibi
Kiminin reyhasından geçilmez
Kimi zehir, kimi zemberek gibi
Parçada Anlam
Aşağıdaki metinlerden hangisi, konusu bakımından bu şiirle ilişkilendirilebilir?
A) Güzel yurdumuzun her bölgesi bize farklı şeyler anımsatır. Eskişehir Oltu taşını, Bursa şeftaliyi, Gaziantep
fıstığı, Afyonkarahisar kaymağı... Bu böyle sürüp gider. Çanakkale denince de hemen gözlerimizin önüne
Mustafa Kemal'in siperlerden kartal gibi düşman mevzilerini gözleyen fotoğrafı gelir. Çanakkale'yi geçilmez
yapan, destanlaştıran savaşlar, çarpışmalara katılan ulusların belleğinde derin izler bırakmıştır.
B) Türklerin yüzyıllar boyunca göçebeliği ve yerleşikliği bir arada sürdürdükleri görülmektedir. Başka bir deyiş-
le bir bölgede yerleşik yaşamın gereklerini yerine getirmiş Türkler olduğu gibi, aynı anda, başka bir bölge-
de göçebe yaşam tarzını sürdüren Türklere rastlamak mümkündür. Kendi içinde zengin bir kültürel birikimi
barındıran göçebelik, özelde Orta Asya, genelde ise dünya medeniyetinin ilerlemesinde en az yerleşikler
kadar önemli bir rol oynamıştır.
ÜNİTE
C) Türk mutfağının en belirgin özelliği, et, un ve hayvani gıdalara dayanmasıdır. Bu mutfak, özellikle Türklerin
Anadolu'ya göç etmesinden sonra birtakım etkileşimlerle zaman içinde çeşitlenmiş ve rafine hâle gelmiştir.
Türk mutfağının yemeklere lezzet veren en önemli özelliği pişirme şeklidir. Tencere yemeği adı verilen ve
eskiden kömür ateşi ve bakır tencere kullanılarak yapılan ve asıl malzemesi soğan, et özellikle kuzu eti
olan yemeklerin Türk mutfağında önemli bir yeri vardır.
D) Anadolu'yu duygusallığı içinde bilmek, öğrenmek, tanımak mı istiyorsunuz? Türkülerini dinleyiniz. Türküler
Anadolu'nun yanık yüreği, atan damarıdır. Bölge bölge duygular, çeşit çeşit ezgiler içinde Anadolu türküle-
rinin sayısı on bin, yirmi bin, belki de daha fazladır. Türkülerin gerçek yapılarında olaylar gizlidir. Umutsuz
aşkların, gurbette çekilen acıların, sonu gelmeyecek özlemlerin, acı sonla biten tertemiz duyguların, yiğit-
liklerin, kıskançlıkların hikâyeleri dinlenir türkülerde. Türküler bir bakıma Anadolu'nun sosyal romanıdır. Her
türkünün bir öyküsü, anlatacak bir sözü vardır. Anadolu'nun türkülerini birer birer anlatmaya söz yetmez.
3
4
5
6
7
8
9