3. 2. 1. Elken çatlı eylemlerin yüklem olduğu cümlelerde, eylemi gerçekleştiren yani işi yapan bellidir. Edilgen çatili eylem- l

3. 2. 1. Elken çatlı eylemlerin yüklem olduğu cümlelerde, eylemi gerçekleştiren yani işi yapan bellidir. Edilgen çatili eylem- larin yüklem olduğu cümlelerde ise işi yapan belli değildir. Omeğin Burak okula gitti." cümlesinde gitme işini yapan Burak tir. Bu yüzden "gitti eylemi etken çabilidir. Ancak "Okula gidildi." cümlesinde işi yapan belli değildir. Bu yüz- den "gidildi" eylemi edilgen çatılıdır. Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisinde işi... yapan bellidir? Orkestrayı yönetmek isteyen, sırtını kalabalığa dön melidir. B) Gelecek, şimdiyle aynı malzemeden oluşturulacaktır. C) Pek çok kimse, kaçmaktan korktuğu için cesur zan- nedilmiştir. D) Silgi kullanmadan resim çizme sanatına hayat denir. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi etken ça- tılı bir il değildir? A) Tanpinar, eserlerinde insanı her yönüyle anlatmıştır. B) Insanlar günümüzden yaklaşık on bin yıl önce tarım yapmaya başladı. C) Aracın tekeri patlayınca saatlerce yardım bekledik. D) Belediye başkanlığı seçimleri geçen hafta yapıldı algen Yüksek yaylaları ve binbir çiçekle bezeli gür otlakları bu- lunan Kars'ta birbirinden lezzetli peynirler üretilir. Aşağıdaki cümlelerden hangisi çatı özelliği bakımın- dan bu cümle ile özdeştir? Bu mekända yıllar önce hastalara su sesi terapisi uy- gulanmış B) Altin varaklı oymalar, bol ışık alan camlar görenleri büyülüyor. C) Iletişim becerileri gelişen çocukların öz güvenleri ar- tar. D) Bu programlar özellikle gençlere şahane firsatlar su- nuyor 4. 6. Cümlede yüklem olan filin, özne ve nesne ile olan ilişki- sine "çatı" denir. Çatı, sadece yüklemi fill olan cümleler- de aranan bir özelliktir. Yüklemi isim olan cümlelerde çats aranmaz. Buna görg aşağıdaki cümlelerden hangisinde çats özellioraranmaz? A) Zavallı çocuk, montunu ve atkısını askıdan yavaşça ald Breyağı, yöre insanının yemeklerde en çok kullandi- gryagdi C) Yazar, en nitelikli romanlarını kırk yaşından sonra yazd D) Süphelinin kaçmasından korktuğu için peşine adam sald Aşağıdaki cümlelerden hangisi özne-yüklem ilişkisi bakımından diğerlerinden farklıdır A) Komşularımız, otobüs seferlerinin azlığından dert ya- niyor. 3) Anner sabah erkenden kalkıp önlüğümü ütülemiş. Kar yağınca kazaları önlemek için yollara tuz dökül- dü. D) Selin, sahneye çıkmadan önce rolünü hızlıca ezber- tedi. Geçişli ve geçişsiz filler, yüklemin nesneyle olan ilişki- sine göre belirlenir. Nesnesi olan veya nesne alabilen fiiller geçişlidir, nesnesi olmayan veya nesne alamayan fiiller geçişsizdir. Fiile, belirtili veya belirtisiz nesneyi bul- durmaya yönelik soruları yani "ne, neyi, kimi" sorularını sorduğumuzda cevap alabiliyorsak o fiil geçişlidir, cevap alamıyorsak geçişsizdir. Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinde yüklem geçişsiz bir fiildir? A) Eline diken batmadan gül toplayamazsın. B) Hitabet, insana tartışma yeteneği kazandırır. Uzun yolculuklar tek bir adımla başla D) Guç ve güveni dışarıda aramay