6. "Kuzeye doğru hareketini sürdüren Arap Levhasi, 5 milyon yil önce Anadolu'ya çarpmiştir. Bu çarpışma sonunda Güneydo ğu Anado

6. "Kuzeye doğru hareketini sürdüren Arap Levhasi, 5 milyon yil önce Anadolu'ya çarpmiştir. Bu çarpışma sonunda Güneydo ğu Anadolu dağ kuşağı ortaya çıkmıştır. Anadolu Yarımadası güney-kuzey yönünde Arap Levhası, kuzey-güney yönünde ise Avrasya Levhası tarafından sıkıştırılmaktadır. Bu durum, Doğu Anadolu platosunun deniz seviyesinden yaklaşık 2000 metrelere yükselmesine yol açmıştır. Ayrıca bu iki levhanın si- kıştırmasıyla yapısı sert bir kabuğa benzeyen Anadolu, kırıl maya başlamış: önce irili ufaklı bir dizi fay oluşmuş, sıkıştır manın gücü artınca da büyük kırılmalar meydana gelmiştir. Böylece Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu faylanı ortaya çık mıştır. Sağ yanal doğrultu atimli bu iki fay Bingöl'ün kuzeyin- deki Karliova'da güçlerini birleştirmişlerdir. Bu sıkıştırma gü- nümüzde de sürmektedir." Yukarıdaki açıklamaya göre, aşağıdaki yargılardan han- gisine kesin ulaşılabilir? A) Türkiye'nin şekillenmesinde iç kuvvetlerden daha çok diş kuvvetler etkili olmaktadır. B) Kuzey Anadolu ile Doğu Anadolu faylarının özellikleri ve hareket yönleri farklıdır. C) Yakın bir jeolojik zamanda oluşan Türkiye'de tektonik ha- reketlilik devam etmektedir. D) Türkiye'de fay hatlarının yaygın olması, jeolojik oluşumu- nun çok eski dönemlerde olmasıyla ilgilidir. Anadolu Yarımadası'nın doğu-batı doğrultulu yan basınç- lara maruz kalması, dağların bu doğrultuda uzanmasına neden olmuştur. TYT092223 D 2