9. 21 HIPER A DEGERLENDİRME TEST - 1 Birkaç örnekte "ki" bağlacı kalıplaşmış olduğu için bitişik yazılır: belki, çünkü, hâlbuki,

9. 21 HIPER A DEGERLENDİRME TEST - 1 Birkaç örnekte "ki" bağlacı kalıplaşmış olduğu için bitişik yazılır: belki, çünkü, hâlbuki, mademki, meğerki, oysaki, sanki. Bu örneklerden çünkü sözünde ek aynı zamanda küçük ünlü uyumuna uymuştur. Buna göre metinlerin hangisinde bu kurala uyulmamasından kaynaklı bir yazım yanlışı yapılmıştır? A) Bazı ülkelerde nehir kenarlarında yeşil alanlar hâlen mevcut. Bunlar da ordu korumasında. Su altın ve gümüşten daha değerli bir servet artık. Yaşadığım yerde hiç ağaç yok Çünkü yağmur yağmıyor. Ara sıra serpiştiren de sadece asit. Mevsimler yok oldu denilebilir. Çevreye sahip çıkmamız konusunda çok uyarıldık ama hiçbirimiz aldırış etmedik. B) Yöneticisini, devletini, ırk veya birliğini hatta ülkesini kaybeden bir topluluğun millet olma vasfını koruması mümkün. Yeter ki dil birliğini ve bilincini koruyabilmiş olsun. Üstelik belki dil birliği kaybolduğu anda geri kalan madde şartlarının çoğunun sağlanmış olması bile millet varlığını ve devamlılığını korumaya yetmiyor. Çünkü dil insanların evi. Milletin ülkesi bir bakı- ma dil. C) Kitaptan niçin korkarlar? Bunu bir türlü anlayamadım. Kitaptan korkmak, insan düşüncesinden korkmak insanı kabul etmemektir. "Bırak, senin yerine ben düşünüyorum!" demekle, "Falan kitabı okuma!" demek arasında hiçbir fark yoktur. Ondan mahrum edilen insan, kendiliğinden bir paçavra hâline düşer. Oysa ki insanı korumamız lâzım gelen vaziyetler vardır. Fakat bu vaziyetler daha ziyade ferdin kendi dışındaki vaziyetlerdir. D) Sera etkisine neden olan gazlardan biri olan karbondioksitin atmosferdeki oranının artması küresel ısınmaya katkıda bulunuyor. Enerji kaynağı olarak fosil yakıtların kullanılması, orman- ların azalması gibi insan kaynaklı etkinlikler bu artışın en önemli nedenlerindendir. Hâlbuki atmosferdeki karbondioksitin ekosistem üzerindeki tek etkisi küresel iklim değişikliklerine ne- den olması değil. Sera gazları ve sebep oldukları küresel ölçekteki iklim değişiklikleri toprakta bulunan minerallerin miktarında, hava sıcaklığında ya da yağış miktarında değişime neden olarak tarım ürünlerinin besin değerlerini etkileyebiliyor. Özhan Aslanoğlu yüksek