Eserlerini yazmak için icra ettiği tet- kikat ve tetebbuat muhayyer-i ukuldür. Sıhhatini bizzat tahkik ettiği vesaik üze- SI rin
Eserlerini yazmak için icra ettiği tet- kikat ve tetebbuat muhayyer-i ukuldür. Sıhhatini bizzat tahkik ettiği vesaik üze- SI rine hareket eder. Muhtac olduğu malumat-ı fenniye, siyasiye ve sâireyi elde etmek için haftalarca kütüp- haneleri dolaşır. Meselâ ziraate dair bir şeyden bahs edeceği zaman bu fenne müteallik en aşağı otuz kırk cilt eser okumaktan çekinmez; gidip çiftlikleri, tarlaları gezer. Esere dönük eleştiride, değerlendirilen eserin kendine özgü özellikleri esas alınır. Eser ve eserin ait olduğu türün özellikleri dışında hareket noktası söz konusu değildir. Okura dönük eleştiride oku- yucuyla özdeşleşen eleştirmen, eserin kendisinde bıraktığı izlenimleri dile getirir. Bu tür eleştiride sanat eserine özgü ölçütlerden uzak, kişisel yargılar ve değerlendirmeler ağırlıklıdır. Topluma dönük eleştiride hareket noktası, sanat eserinin üretildiği toplumdan bağımsız değerlendirilemeyeceği dü- şüncesidir. Eser, oluşumunda etkili olan toplumsal koşullardan yola çıkılarak değerlendirilir.