(MAYA) JURNA EK FİİL (EK EYLEM) VE ÖZELLİKLERİ MU Ek fül ile ilgili aşağıdaki bilgileri doğru-yanlış durumlarına göre örnekteki
(MAYA) JURNA EK FİİL (EK EYLEM) VE ÖZELLİKLERİ MU Ek fül ile ilgili aşağıdaki bilgileri doğru-yanlış durumlarına göre örnekteki gibi değerlendiriniz. Ek fiilin görevlerinden biri de basit zamanlı fillleri birleşik zamanlı yapmaktır. "Bir garip yaşam ki kederler altın tepside sunulur." cümlesindeki altı çizili fiil basit zamanlıdır. Şimdiki zamanın rivayeti "Gelecekmişim, gelecekmişsin, gelecekmiş..." şeklinde çekimlenir. Fill cümlelerinde ek fiilin olumsuzu "değil" edatıyla yapılır. "Sular yön değiştirir, seller sana akardı." dizesinde terk edilmiş alışkanlık anlamı vardır. "İnsan, dal kırmanın maharet olmadığını bir kavrasa..." cümlesindeki altı çizili ek, ek fiilin şartıdır. Ek fiilin görülen geçmiş zamanı, isim veya isim soylu sözcüklere "idi" getirilerek yapılır. "Pembeyi gördükten sonra morun dizleri tutmamış." cümlesinde ek fiil yoktur. plonosoz "Kalptekileri anlatabilme hususunda gözler de hüner sahibidir." cümlesinde ek fiilin geniş zamanı vardır. Ek filin duyulan geçmiş zamanı, kişinin yaşadığı veya şahidi olduğu bir eylemi anlatır. "Ararken yitirmek alın yazımın en belirgin özelliği." cümlesinde geniş zamanı anlamı vardır. Ek fiil, isim ve isim soylu sözcüklere eklenerek onları yüklem yapar. "Gür ormanımın ağaçları teker teker sökülmüştü." cümlesinde gerçekleşmemiş beklenti anlamı vardır. Ek fiil "Arı olur da petek petek bal veririz." cümlesine küçümseme anlamı katmıştır. "Güzeldim, güzelmişim, güzelsem, güzelim." örneklerinde ek fiilin dört türüne yer verilmiştir. "Sizinle çoğalıp çağlamak en yüce duygudur." cümlesinde ek fillin geniş zamanı söz konusudur. Birleşik zamanlı fiillerin soru şekli bulunmamaktadır. Ek fiilin geniş zamanında söz edilen durumun başkasından öğrenildiği anlamı vardır. "Ah bir gelse!" cümlesindeki altı çizili ek, ek fiilin şartı kullanılmıştır. Ek fiilin geniş zamanlı çekiminde anlatılan durumun "her zaman" olduğu, gerçekleştiği anlamı vardır. "Su uyur, düşman uyur; ayrı düşenler uyumazdı." cümlesinde birleşik zamanlı fiil yoktur. Ek fiilin şartı, isim ve isim soylu sözcükleri yüklem yapmaz, cümleye koşul anlamı katar. Basit zamanlı fiillere "tüterdi, koşuyor, oynamış, akarsa" sözcükleri örnek olarak verilebilir. "İsteklerimizin başlangıcı olmadığı gibi sonu da yoktur." cümlesinde altı çizili ek, ek fiilin hikâyesidir. Birleşik zamanlı fiillerin olumsuzu "ma (-me), -maz (-mez)" olumsuzluk ekleri ile yapılır. Ek fiilin hikâyesinin soru şekli "Morali yerinde miydi?" cümlesinde örneklenmiştir. Doğru Yanlış g 458 on sin SITA MUITA ESTIGIA