Test 3 KAVRAYALIM BEYİTLERDEN OLUŞAN NAZIM BİÇİMLERİ GAZEL >Aruzun her kalıbıyla yazılan ga- zel, divan edebiyatının en önem- li
Test 3 KAVRAYALIM BEYİTLERDEN OLUŞAN NAZIM BİÇİMLERİ GAZEL >Aruzun her kalıbıyla yazılan ga- zel, divan edebiyatının en önem- li ve çok sevilip kullanılan nazım biçimidir. » Arap edebiyatına özgü bir nazım şekli olup Arap edebiyatından Fars edebiyatına geçmiş, Türk edebiyatına da 13. yüzyılda Fars (İran) edebiyatından geçmiştir. > Şairler tarafından daha çok yete- neklerini gösterme amacıyla ka- leme alınmıştır. > Anadolu'da yazılan ilk gazeller- de daha çok, dini, ahlaki ve ta- savvufi konular işlenmiştir. >Gazellerde beyit sayısı 5-15 ara- sındadır ancak daha fazla beyit- ten oluşan gazellerin de varlığı söz konusudur. > Mahlas beytinden sonra birkaç beyit daha eklenen gazellere "müzeyyel gazel" ya da "mu- tavvel (uzun) gazel" denir. > Uyak düzeni aa/ba/ca/da... biçi- mindedir. > Gazelin misraları birbiriyle kafi- yeli ilk beytine "matla", matla- dan sonra gelen beytine "hüsn-i matla" denir. > Gazelin son beytine "makta", makta beytinden önceki beyte "hüsn-i makta" adı verilir. >Gazelin beyitleri arasında ge- nellikle konu bütünlüğü yoktur ancak bazı gazellerde konu bü- tünlüğü görülür. Bu tür gazelle- re "yek-âhenk gazel" denir. >Bütün beyitleri aynı biçimsel gũ- zelliğe sahip gazellere "yekâvâz gazel" adı verilir. > Gazelin en güzel beytine de "beyt-ül gazel" ya da "şah be- yit" denir. 120 7. Aşağıdaki beyitlerden hangisi, beyt-i musarradır? A) Turra-i tâli'umun böyle perişanlıgına Yine ol zülf-i pür-âşüb u fitendür bâ'is B) Çeşm-zahm-i felegi n'eyledi gör ey Bâkî Dime bir dahi beni şâh-ı cihânum gözedür La'lünle câm yok yire eyler müdâm bahs Izhâr-ı hak degülse garaz hod harâm bahs D) Sana cây-1 hưrâm ey nahl-i bálá gũi-şen-i cândur Nesîm-i nev-bahârî gibi gel sahn-ı çemenden geç 8. 9. E) Meclis-i mey ki bedenlerle hisâr olmuşdur Şehr-i işretdür anun âfet-i devrânı kadeh Divan Edebiyatı Genel Özellikler Cûlar leb-i deryâyı ben ararım Hudâ'yı Mecnûn sever Leylâ'yı ben Hazret-i Mevlâ'yı Mevlâ'm benim Rahmân'dır gönlüm ana hayrândır Şem'a yanar pervâne ben vech-i Samedâna Bülbül gül-i handâna ben âşıkım Subhân'a Subhân ulu Sultân'dır, gönlüm ana hayrândır Bu dizeler aşağıdaki nazım biçimlerinden hangi- sini örneklendirir? A) Terbi 1-B Müselles A) Müselles C) Terbi 2-C E) Murabba Çıksam eflake eğer Ah-ı şererbarım gibi Zir-i hâke girsem eşk-i çeşm-i hunbârım gibi Bulur elbette yine baht-ı siyeh-kârım gibi Gam-kusarım hem-demim yârim vefadarım gibi Kande bir gam yârsız kalsa benimle yâr olur Bir bela kim sahibin bulmaz bana gamhâr olur Bu dizeler aşağıdaki nazım biçimlerinden hangi- sini örneklendirir? E) Murabba 3-B B) Tahmis D) Müseddes 4-A B Muhammes DMüseddes 5-B 10. Diva mad re çe şiirle ya ic ates 6-E aşkı kulla Bu bu A) B) C) E) 11. D PARAF YAYINLA