Hız Problemleri Nasıl Çözülür?
Hareket problemlerini çözebilmek için öncelikle konuyu oluşturan temel kavramları öğrenmek gerekiyor. Bu kavramların ne anlama geldiğini bilmeden soruları çözmemiz mümkün değil. Hadi soruları çözebilmek için kavramlara göz atalım.
Konum Nedir?
Konum ve yer değiştirme gibi nicelikleri belirleyebilmek için sabit bir nokta seçilir ve buna referans noktası denir. Bir cismin seçilen referans noktasına olan yönlü uzaklığı konum vektörü ile ifade edilir. Konum vektörü vektörel bir büyüklüktür ve SI birimi metredir (m).
Konum vektörü x harfi üzerine ok işareti konularak sembolize edilir.
Alınan Yol Nedir?
Alınan yol, yön kavramından bağımsız olarak kişinin harekete başladığı noktadan hareketi tamamladığı noktaya kadar alınan yolların toplam uzunluğu şeklinde ifade edilir. SI birimi metredir ve x sembolü ile gösterilir.
Yer Değiştirme Nedir?
Bir hareketlinin ilk konumu ile son konumu arasına çizilen en kısa mesafenin uzunluğu yer değiştirme olarak ifade edilir. Yönlü olmasından anlayabileceğimiz üzere vektörel bir büyüklüktür. SI birimi metredir ve konum vektörünün solunda delta(∆) ile sembolize edilir. Matematiksel modeli aşağıdaki gibidir:
Yer Değiştirme = Son Konum-İlk Konum
NOT: Yukarıdaki işlem vektörel çıkarma işlemi gerektirmektedir.
Hız Nedir, Sürat Nedir?
Günlük hayatta sık sık birbirinin yerinde kullanılsa da fiziksel anlamda hız ve sürat birbirinden farklıdır.
Sürat, bir hareketlinin birim zamanda aldığı yoldur. Bir başka deyişle, hareketlinin aldığı toplam yolun, buu yolu alma süresine bölümüdür.
Sürat = (Alınan Yol) / (Zaman)
Hız ise hareketlinin birim zamanda yaptığı yer değiştirme demektir. Yer değiştirmenin geçen zamana bölünmesi ile elde edilir.
Hız = (Yer Değiştirme) / (Zaman)
Tanımlarından da anlayabileceğimiz üzere sürat skaler bir büyüklük iken hız vektörel bir büyüklüktür.
Hız Problemleri Formülleri
Yol | x |
Hız | v |
Zaman | t |
Yol, hız ve zaman yukarıda verilen harfler ile ifade edilir.
Hareket problemlerinde temel formülü Yol = Hız x Zaman’dır.
x = v.t
Buradan hareket ile hız ve zaman formüllerini de yazabiliriz.
Hız =
Zaman =
Ortalama Hız Nedir?
- Ortalama hız, alınan toplam yol miktarının toplam süreye bölünmesi ile bulunur.
- Hız, yol ve zaman arasında daima bir orantı vardır. 🌟
- Hız, yol ile doğru orantılı ve zaman ile ters orantılıdır.
- Yol ile zaman doğru orantılıdır.
Bir cismin ve hızları ile aldığı yollar eşit ise bu cismin ortalama hızını aşağıdaki formül ile buluruz:
Ortalama hız formülü =