Mezuna Kalmak Nedir?
Mezuna kalmak, kişinin pratik, profesyonel ve kişisel farkındalığını derinleştirmek için genellikle liseden sonra ve üniversite öncesi dönemi kapsayan deneysel öğrenme yılıdır. Ara yıl veya mezun kalma olarak bilinen sınav öncesi veya sonrasındaki boşluk dönemi, öğrencinin hedeflediği bölüm ve üniversite için üniversite sınavından istediği puanı alamadığı durumda bir yıl veya daha fazla verilen aradır.
Bu süre zarfında öğrenciler çeşitli dönemsel özel eğitim programları, yeni bir çalışma düzenine yönelik yapılacak rehberlik programları veya meslek eğitim organizasyonlarına katılabilir. Bu eğitim programlarında kişi yeni bir çalışma planı, üniversite eğitimine yönelik destek çalışmaları veya rehberlik programlarıyla desteklenen TYT-AYT sınavlarına hazırlık yapabilir.
Mezuna kalmanın temel amacı öğrencinin kendini anlama, dünya görüşünü genişletme, akademik deneyimler için yeni çalışma ve hazırlanma yöntemleri geliştirme ve uygulama gibi ortak ihtiyaçları üzerine kurulur. Mezuna kalınan yıl boyunca öğrenciler üniversiteye başlamadan hemen önce deneyim ve olgunluklarını artırabilecekleri farklı alanları keşfedebilir ve bunlar üzerine yoğunlaşma şansı elde edebilir. Bu dönemin amacı kişiye takip etmek istediği yol hakkında bilinçli bir seçim yapması için gerekli zamanı ve akademik yetkinliği vermesidir.
Mezuna Kalınca Ne Olur?
Bir öğrenci mezuna kaldığı zaman üniversite sınavına bir kez daha hazırlanması gerekir. Bu durum, ders çalışma motivasyonunu düşürebilir ve öğrencinin istediği üniversiteye girişini bir yıl erteleme riskiyle karşılaşmasına neden olabilir.
Ancak bazı öğrenciler mezuna kalmayı bir fırsat olarak görürler çünkü istedikleri üniversite bölümünü kazanmak için biraz daha zamana ihtiyaçları vardır. Mezuna kalmak, öğrencilere daha fazla zaman yaratma imkanı sunar. Böylece öğrenci ders çalışmaya daha çok zaman ayırabilir ve arta kalan vaktini kendine ayırarak sosyal aktivitelere katılabilir. Genellikle sosyal aktivitelere katılmak, lise son sınıfta okulla birlikte sınava hazırlanırken zor iken mezuna kalan öğrenciler için daha kolay olabilir.
Mezuna Kalmanın Avantajları
- Öz güven ve bağımsızlığı arttırır.
- Kültürel farkındalığı arttırır.
- Yeni bir beceri veya hobi edinmek için zamanın olur.
- Dil becerilerini geliştirebilirsin.
- Doğru bir üniversite planı yapmana yardımcı olacak zamana sahip olursun.
- Rakiplerinden bir adım önde başlarsın.
- Önceki sene temelini attığın konuları iyice pekiştirip eksik olan konularına yönelebilirsin.
- Okulda verilen ders, ödev veya yazılılar ile uğraşmazsın.
Özgüven ve bağımsızlığı arttırır.
Bu süreçte tanıştığın insanlarla etkileşim halinde olmak ve ilişkiler kurmak öz güvenini artırmanın bir yoludur. Artan öz güven sayesinde kariyer planlarında bir adım önde olabilirsin. Seyahatlerini bireysel olarak planlamak ve bütçe kontrolü yapmayı öğrenmek, eğitim planlarını önceliklerine göre yapmak bağımsızlığa atacağın önemli adımlar arasında.
Kültürel farkındalığı arttırır.
Bu dönemde seyahat imkanı da bulursan farklı kültürlerden insanlarla tanışmak, dünya görüşünü genişletebileceği gibi küresel arkadaş ağını artırarak farklı kariyer planları oluşturmana da yardımcı olabilir. Farklı kişilerden dinleyeceğin iş deneyimleri veya önerilerle planlarını daha geniş kapsamlı hale getirebilirsin.
Yeni bir beceri veya hobi edinmek için zamanın olur.
Denemek istediğin fakat bir türlü vakit ayıramadığın beceri veya hobi alanları varsa bu süre boyunca çalışmalarından kalan boş vakitleri değerlendirmenin keyifli bir yolu olarak yeni deneyimlere vakit ayırabilirsin. Zihnin dinlenmesine yardımcı olan bu aktiviteler aynı zamanda ufkunun genişlemesini sağlayarak farklı seçenekleri görmene, mezuna kalmak psikolojisi ile baş etmene ve bu seçenekleri doğru bir bakış açısıyla değerlendirmene yardımcı olur.
Dil becerilerini geliştirebilirsin.
Günümüzde iş kolları küresel ticarete açık hale geldiğinden farklı dilleri konuşabilen kişilere sağlanan istihdam da hızla artış gösteriyor. İngilizce başta olmak üzere farklı dil becerilerine sahip olmak sana tahmin ettiğinden daha fazla alanda kariyer fırsatı sunar. Özellikle seyahat planı yapanlar için uzun dönemli bir yurt dışı deneyimi dil gelişimi üzerinde doğrudan bir etkiye sahip olabilir.
Doğru bir üniversite planı yapmana yardımcı olacak zamana sahip olursun.
Önündeki 4-6 yılı lisans eğitimine ayırma konusunda kararsızsan mezuna kalarak kararlarını gözden geçirmek isteyebilirsin. 1, 2 veya şartlara göre 3 kez mezuna kalmak veya yeterli bir çalışma için kendine tanıyacağın hazırlık süresi ilerleyen dönemler için yapacağın planları netleştirmeni sağlayabilir. Bu süre düşünme için kendine tanıdığın zaman haline dönüşebilir. Mezuna kaldığın süre boyunca seçeneklerini değerlendirebilir, alternatif eğitimlere göz atabilir ve gelecekteki kariyer hayatına yeni yollar açabilecek fikirler üretebilirsin.
Rakiplerinden bir adım önde başlarsın.
Üniversite eğitimi sonrasında yapacağın iş başvurularında işverenler tarafından birçok iş başvurusu değerlendirmeye alınır. Rakiplerin arasında bir adım öne çıkmak için mezuna kaldığın süre boyunca kendine tanıyacağın zaman bir fırsat haline dönüşebilir. Mülakat aşamasında bu süreçte elde ettiğin deneyimleri paylaşabilir, yaptıklarına dair örnekler vererek profilini daha nitelikli şekilde sunabilirsin.
Önceki sene temelini attığın konuları iyice pekiştirip eksik olan konularına yönelebilirsin.
Mezuna kalmanın belki de en büyük avantajı sınav senesini yaşamış olmaktır. Bu süreçte eksik olduğun konuları ve daha iyi yaptığın konuları biliyor olacaksın. Daha iyi olduğun ve sağlam bir temele oturttuğun konuları bolca soru çözerek pekiştirme fırsatı yakalarken bir yandan da eksik olduğun konuları öğrenebilirsin.
Okulda verilen ders, ödev veya yazılılar ile uğraşmazsın.
Mezun senende tüm vakit sana kalacağı için zamanını istediğin gibi yönetebilirsin. Sabah okula gidip akşam dönmek zorunda olmadığın için dilediğin gibi bir çalışma planı yapabilirsin. Okulda verilen ödevlerle ve yapılan yazılılarla uğraşmayacağın için derse ayıracağın zamanın tümünü üniversite sınavına hazırlanmaya ayırabilirsin.
Mezuna Kalmanın Dezavantajları
- Planlarını uygularken zorlanabilirsin.
- Yaşıtlarınla kıyaslanırsın.
- Dikkat dağınıklığı yaşayabilirsin.
- Performansın düşebilir.
- Arkadaşların üniversiteye gittiği için kendini kötü hissedebilirsin.
- Rahatlayarak rehavete kapılabilirsin.
Planlarını uygularken zorlanabilirsin.
Mezuna kaldığın yıl için planladığın şeyleri aktif olarak gerçekleştiremezsen boşluk hissi yaşayabilirsin. Bunu önlemek için bu süre boyunca neyi başarmak istediğini detaylandıran bir plan oluşturabilirsin. Böylece daha düzenli ve hevesli bir şekilde ilerleyebilirsin.
Yaşıtlarınla kıyaslanırsın.
Mezuna kaldığın yıldan sonra başladığın ilk yıl senden yaşça küçük insanlarla aynı sınıfta eğitim alman gerekebilir. Sınıfta yaş olarak en büyük kişi sen olabilirsin. Birçok kişi için bu durum sorun yaratmasa da kurulacak ilişkilerde sorunlar yaşanması da olası. Yine de zamanla artan mezuna kalma sayılarına bakıldığında üniversiteye başlama yaş ortalamalarının gün geçtikçe yükseldiğinden söz edebiliriz.
Dikkat dağınıklığı yaşayabilirsin.
Kendini bulabileceğin heyecan verici yerleri keşfetmek, becerilerini geliştirmek ve kendin hakkında bir şeyler öğrenmek yerine zamanınızı yalnızca tatil yaparak geçirmeyi seçebilirsin. Bu sürecin tadını çıkarmak oldukça normal olsa da amacın yalnızca kafa dağıtmak ve eğlenmekse bir yıl sonunda sınavdan aldığın sonuç seni hayal kırıklığına uğratabilir.
Performansın düşebilir.
Aynı tempoda devam etmeyen eğitim hayatına uyum sağlamak verilen ara sonrası daha güç hale gelebilir. Bunu engellemek adına aklında üniversiteye başlangıç için bir tarih belirleyebilir, ayrıca mezuna kaldığın dönemde de evde olduğun zamanlarda ne yapacağınıza dair bir plan hazırlayabilirsin.
Arkadaşların üniversiteye gittiği için kendini kötü hissedebilirsin.
Mezuna kaldığın zaman yakın arkadaşların üniversite için farklı şehirlere gittiği zaman bu durum seni kötü etkileyebilir. Onların hayatlarını görüp kendini yetersiz hissedebilirsin. Ancak bu durumun seni kötü etkilemesine izin vermemelisin. Kendine daha mutlu olacağın bir hedef koyduğun ve onun için çalıştığının farkında olmalısın.
Rahatlayarak rehavete kapılabilirsin.
Mezuna kaldığın zaman sınava daha çok vakit olduğunu ve diğer rakiplerine göre önde olduğunu düşünüp yanlış bir fikre kapılabilirsin. Hiçbir zaman kendini çok önde görmeyip her zaman ipleri elinde tutmalısın.
Mezuna Kalmak Mantıklı mı?
Lise eğitimin sona erdiğinde verilecek kritik kararlardan birisi de doğrudan üniversiteye gitmek mi yoksa mezuna kalmak mı gerektiği. Mezuna kaldığın zaman içerisinde acele etmeden ne yapmak istediğini anlamak için daha fazla zamana sahip olabilirsin ve kariyer planlarını tekrar gözden geçirebilirsin.
Bağımsızlığa atacağın bu ilk adıma dingin bir zihin ve destek alınarak oluşturulan doğru kariyer planlarıyla başlamak üniversite tercihlerinin daha yerinde olabileceği ve puanlarının daha yüksek seyredeceği bir döneme girmene yardımcı olabilir. Mezuna kaldığın dönem boyunca kariyer hedeflerini gözden geçirebilir, kendine yeni bir rota çizebilir ve bu doğrultuda öğrenim becerilerini geliştirebilirsin.
Mezuna Kalırken Kendine Sorman Gereken Sorular
- Hedeflerin ne? Mevcut durumunla hedeflerin arasında uçurum var mı? Hedefin gerçekçi mi yoksa hayal mi?
- Bu sene verimli çalıştığına inanıyor musun? Çalışmanı değerlendirdin mi?
- Aynı stresi yeniden kaldırabilecek misin? Kendine inanıyor musun?
- Mezuna kaldığın maddi ve manevi sosyal desteğin var mı?
- Yeniden hazırlanırken dershane ya da etüt merkezinden faydalanacak mısın? Nasıl bir yol haritası izleyeceksin?
- Sevdiğin bölüme ve seveceğin işe mi hazırlanıyorsun?
- Arkadaşlarım bu sene giderse daha fazla stres hisseder misin?
- Bir sene gecikmeli yerleşsen, kötü hisseder misin?
- Ailenin seni destekleyeceğini düşünüyor musun?
- Motive olup verimli çalışma disiplinini sağlayabileceğini düşüyor musun?
- İstediğin üniversite mi, istediğin bölüm mü?
Mezuna Kalmak Ne Kaybettirir?
Üniversite öncesinde eğitime verilecek aranın süresi ve amacı kişiye göre değişkenlik gösterir. Bazı öğrenciler yeni eğitim dönemine başlamadan önce doğru tercihler yapmak, hedefindeki puana ulaşmak ve bu yolda planlamalar yapmak için mezun kalmayı tercih etse de bu karar herkes için aynı anlama gelmeyebilir. Bazıları bu ara sonunda ders çalışma ivmesini kaybettiğini hissedebilir veya hayatlarının bu aşamasını son derece zorlayıcı bulabilir.
Bu durumlar büyük ölçüde 1 sene mezuna kalmak için oluşan beklentin ve yapabileceklerinin kapasitesine bağlıdır. Bu süreç içinde kaybedeceklerinle ilgili endişelerin varsa bunun anlaşılabilir olduğunun farkına varman gerekir. Mezuna kalma kararını kesinleştirmeden önce olumlu ve olumsuz yönleri değerlendirip bu endişelerini daha kesin yargılara ve mantıklı kararlara dönüştürebilirsin. Mezuna kalma gibi bir planın varsa şimdiden bu süreci nasıl değerlendirebileceğinin planını yapmak kaybetme endişeni ortadan kaldırmanın bir diğer yoludur.
Mezuna Kalmak OBP’yi Etkiler Mi?
Eğer mezuna kalma nedenin herhangi bir yere yerleşememen veya tercih yapmaman ise herhangi bir şekilde ÖSYM puanında kesinti veya artış bulunmuyor. Ama yerleşmiş veya kayıt olduysan puanında bir kesinti olacak.
OBP puanının nasıl hesaplandığını öğrenmek ve OBP puanını hesaplamak istiyorsan buraya tıklayabilirsin. Tercih yapıp yerleşemeyince puanın düşer mi merak ediyorsan buradan ilgili yazımıza ulaşabilirsin.