Doğa ve Kimya konusu, TYT ve AYT Kimya için önemli bir konu. Her sene mutlaka soru geliyor. İlk konulardan biri olması sebebiyle, diğer konular için de bir temel oluşturuyor. Bilgileri öğrendikten sonra soru çözmeye başladığında bu konunun sana çok kolay geleceğine eminiz! Kunduz eğitmenlerimizden Tıp Fakültesi öğrencisi Sefa, Doğa ve Kimya Konu Anlatımı yaparak mutlaka görmen gereken örnek soruları seçti! Şimdi birlikte bu konuyu keşfedelim!
Su ve Hayat
Su-Su Kaynakları
Doğa ve Kimya Konu Anlatımı
SU VE HAYAT
Suyun Canlılar İçin Önemi
Su, insanlar başta olmak üzere bitki ve hayvanların en önemli yaşam kaynağıdır.
Dünyanın yaklaşık %75’i sudur. Su hem dünyanın hem de bütün canlıların büyük bir kısmını oluşturur. İnsan vücudundaki su oranı cinsiyet, yaş, günlük aktiviteler ve fiziksel özelliklere göre değişiklik gösterir. Çocukların vücutlarındaki su oranı %75 iken yetişkinlerde bu oran %50-60 aralığında değişmektedir.
Suyun Faydaları
- Su, besinlerin sindiriminde rol alırken besinlerin parçalanması ile oluşan atık maddelerin akciğer ve böbreklere taşınıp dışarı atılmasını sağlar.
- Vücudun ısı dengesini sağlar.
- Su vücudun enerji ihtiyacının karşılanmasında önemli rol oynar.
- Deri ve cildin nemlenmesini sağlar, vücuttaki gözenekleri açık tutar.
- Beyin su içerisinde görevini sürdürür. Beyinde suyun azalması beyin fonksiyonlarının kaybolmasına yol açar.
- Böbreklerin dengeli çalışmasını sağlar.
- Vücutta oluşan toksik maddelerin dışarı atılmasını sağlar.
- Kanın işlevini yerine getirmesini sağlar. Vücuda alınan besinler ve oksijen gazı kanla birlikte hücrelere taşınır.
- Hayati organlara yastık görevi yapar.
- Kayganlaştırıcı etkisi nedeniyle eklem ve organların rahat çalışmasını sağlar.
- Nefes alıp verme sırasında boğazda kurumaları önler. Yutkunmayı kolaylaştırır ve rahat nefes almayı sağlar.
- Vücuttaki su dengesi, dikkat yetersizliği sorununu gidermeye yardımcı olur.
- Metabolizmayı hızlandırır, günlük harcanan kalori miktarını arttırarak kilo vermeyi kolaylaştırır.
- Bitkiler topraktaki suda çözünmüş maddeleri kökleriyle alır. Suyun çözücülük özelliği bitkiler için hayati öneme sahiptir. Bitkilerin besinlerini yapmada kullandıkları temel maddeler, yapraklara kadar su ile iletilir.
- Suda yaşayan canlılar solungaçlarıyla, suda çözünmüş oksijeni alarak yaşamlarını sürdürürler.
SU KAYNAKLARI
- Yer altı suları
- Akarsular
- Göller
- Denizler
- Okyanuslar
- Kar ve buzullar
Tuzlu Su Kaynakları
Yeryüzündeki suların yaklaşık %97’si tuzlu su kaynağıdır. Tuzlu su kaynakları; okyanuslar, denizler ve bazı kapalı havzalarda oluşan tuzlu su gölleridir.
Tatlı Su Kaynakları
Tatlı su kaynaklarının yeryüzündeki oranı ise yaklaşık %3’tür.
Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi, içilebilir ve kullanılabilir tatlı su kaynaklarının büyük bir bölümünü buzullar ve yer altı suları oluşturmaktadır.
SU TASARRUFU
Sürdürülebilir bir hayat için su kaynaklarını korumak ve su tasarrufu yapmak her vatandaşın ülkesine ve dünyaya karşı sorumluluğudur.
Su tasarrufu için yapılabilecek önlemlerden bahsedecek olursam;
- Gereksiz su israfından kaçınılmalı
- Bozuk musluklar tamir edilmeli
- Bulaşık ve çamaşır elde değil biriktirerek makinede yıkanmalı
- Atık sular arıtılarak yeniden kullanılmalı
- Suyu kirleten maddeler çevreye atılmamalı
SUYUN SERTLİK VE YUMUŞAKLIĞI
Suların kullanılmadan önce renk, koku, tat, bulanıklık, mikroorganizmalar gibi istenmeyen özelliklerinin iyileştirilmesine su arıtımı denir.
Sert Su: İçerisinde Ca ve Mg katyonlarını çok miktarda bulunduran sulara sert su denir.
Su içerisinde çözünmüş kalsiyum, magnezyum ve değerliği +1’den yüksek olan katyonların miktarı arttıkça suyun sertliği artar. Suyun sertliğinin fazla olması sağlık açısından önemli değildir. Fakat suyun lezzetini ve temizleme kapasitesini etkiler.
Sert Suların Özellikleri
- Temizlikte daha fazla sabun kullanılmasına sebep olur.
- Hoş olmayan acımsı bir tadı vardır.
- Çamaşırları yıpratır ve grileştirir.
- Sert sular kaynatıldıklarında kabın dibinde kireç tortusu bırakır.
- Su şebekelerinde kullanılan borularda sert sulardan kaynaklanan kalsiyum karbonat ve magnezyum karbonat birikerek su akışını zorlaştırır.
Yumuşak Su: İçerisinde Mg ve Ca bulundurmayan ya da çok az miktarda bulunduran sulara yumuşak su denir.
Yumuşak Suyun Özellikleri
- Yumuşak su ile daha az sabun ve temizlik malzemesi kullanılır.
- Su ısıtma araçlarının ömrü daha uzun olur.
- Yumuşak suyun içim lezzeti daha iyidir.
- Çamaşır ve bulaşık makinelerinin rezistans ömrü uzun olur, enerji tüketimi azalır.
- Yumuşak sularda daha az kireç tortusu oluştuğu için su tesisatlarına zararı az olur.
Suyun Özellikleri – Doğa ve Kimya Örnek Soru Çözümü
Bilgileri, tanımları ve önemli ipuçlarını öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. Kimya Konu Anlatımı yazılarımıza göz attıktan sonra, kendi kaynaklarına ek olarak MEB Kaynaklarını da incelemen faydalı olabilir. Kunduz’da şu ana kadar, bu konudan binlerce soru alanında uzman Kimya eğitmenleri tarafından çözüldü. Şimdi o sorulardan birkaçı senin için burada.
☀️☀️☀️
Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin.