Osmanlı Eğitim Sistemi

Evet arkadaşlar osmanlı eğitim sistemini devam ediyoruz.
Bir kere askeri eğitimler önemli olduğu için acemi olan ve yeniçeri ocaklarında askeri eğitimler alınır.
Bir de Anadolu'da yetiştirilen var.
Anadolu'da yetiştirenler ise tımar tipidir.
Yani şunu söyleyelim.
Askeri eğitimde acemi olanlar beyin, İçer ocakları.
Bunlar maaşlı askerdir arkadaşlar bilgimiz olsun.
Dini eğitimde yine çocukların küçük yaşlarda daha normal okula başlamadan önce gittikleri ve dini eğitim aldığı yerler var.
Tekkeler, zaviyeler ve camiler.
Yine mahalle mektepleri de buna örnek olabilir.
Meslek eğitimli ise lonca lar veriyor ki bunlar eskiden neydi?
Ah ilerde çırak, kalfa, usta biçiminde meslek eğitimleri veren kuruluşlar.
Burada 3 üç grup eğitim sistemini görelim.
Sıbyan mektepleri bunlar mahalle mektepler olarak bilinirler, ilkokul statüsünde olduğunu bilelim ve dini bilgilerle okuma yazma gibi beceriler burada kazandırılıyor.
Medreselere baktığımız zaman üniversite statüsünde eğitim veren kurumlar.
Peki burada Türkler ve Müslümanlar bulunur bunu bilelim.
Burada da devlet adamı ve memuru yetiştiriyor dedik.
Birincisi Kur'an, hukuk, dini dersler burada var.
Artı dil dersleri burada görülüyor ve bunların yanında birde pozitif bilimler burada görünmekte.
Ama 16'ıncı yüzyıldan sonra pozitif bilimler medreselerde biraz daha önemini kaybediyor.
Saray eğitimine bakalım.
Sarayda eğitim kurumları.
Enderun, Harem ve Şehzade Gandur arkadaşlar şimdi burada enderun biliyoruz.
Devşirme lerin yetiştiği bölümdür.
Daha önce Hristiyan olanlar küçük yaşlarda eğer bunlar acemi oğlan yani askeri yetenekleri yoksa zeki ise Enderun alınıyor.
Sarayın iç kısmıdır burası.
Burada yetişenler ise ya taşrada bir yerde görevlendiriliyor ya da sarayda görevlendiriliyor.
Buradaki memurlar hareme baktığımız zaman Harem Sarayı kadınların eğitim gördüğü bir yerdir.
Şehzade Uganda şehzadelerin eğitimin gördüğü yer olarak biliniyor.
Osmanlı eğitim sistemini daha iyi anlayabilmek için arkadaşlar önce hiristiyan aile kodlarına bakalım sonra müslümanlarla bir karşılaştıralım hristiyan aile çocuklarını yetiştiği yer acemi olan ocağı.
Biz bu çocukları neye göre alacağımızı daha önce söylemiştik.
Yani eli yüzü temiz olacak, sağlık yönünden iyi olacak ve ailenin hristiyan ailenin tek çocuğu olmayacaktı ki bazı hristiyan aileler kendileri diyerekten osmanlı dini yurtlarını vermiştir ve bu şekilde sistem kurulmuştur.
Peki bu devşirme sisteminde acemi oğlanları Ocağı'nda yetişen çocuk eğer eli silah tutuyorsa kapı koluna alınıyor.
Yani Yeniçeri ocağına alınıyor.
Eğer bu çocuğun kafası çalışıyorsa Enderun alınıyor ve sonuç olarak bir Safiye sınıfı ortaya çıkmış oluyor.
Mesela sadrazam, kubbealtı vezirleri gibi.
Bunlar neydi hocam, idareci ve askeri birimde.
Yine Müslüman ellere baktığımız zaman mahalle mektepleri önde okurlar, eğitimlerini medresede görürler.
Burada eğer kafası çalışmıyorsa bu çocuğun meslek zanaat grubuna geçebilir.
Yani lonca teşkilatında çırak, usta, kalfa olarak yetiştirilir.
Bu çocuk okuyorsa okuyan İsa medrese de bulunur ve burada da ilmiye sınıfını oluşturur.
Peki hocam kalemi Y sınıfında kimler var?
Kalemi Y sınıfı her ikisi birinden de almıştır.
Kalemi Y sınıfı ileriki sürede tamamen Türk geçecektir.
Onu bilelim 19'uncu yüzyıla girdiğimizde ama kalemi Y sınıfından yani hem Türk ve Müslüman ailenin yurtları da bulunurken hem de devşirmeler de kalemi Y sınıfında bunlar olabilmiştir.