Cümleden Çıkarılabilecek Yargı ve Cümleden Çıkarılamayacak Yargı

Cümleden çıkarılabilecek yargı.
Yani bize verilen bir cümlenin içerisinde.
Bizim çıkaracağımız bir ifade bakılmış, şimdi cümleyi okuyanın kişisel yorum yapmadan burası önemli.
Sadece ifade edilene bakarak bir sonuç çıkarması gerekir.
Yani kendimiz okuduklarımız dan kendimize göre yorum çıkarmayacağız.
Bize ne anlatılıyor?
Sa oradaki ifadeyi net bir biçimde yansıtan cümleyi bulmaya çalışacağız.
Demek ki kişisel yorum yok.
Sadece ifade edilene bakmakla yükümlüyüz.
Şimdi örneklere bakalım.
Daha iyi kavrar az.
Örnek cümlemize çerçeve içerisinde Ayşe yemeğini yemeden önce ellerini yıkaması gerektiğini biliyor.
Cümlemizi bu bu cümleden çıkarılabilecek yargıyı bulmaya çalışacağız.
Şimdi değişik örnekler var aşağıda.
Bu cümleyle bağlantılı.
Hangisi acaba?
Bu cümleden çıkarılabilecek yargı.
Kendinize zaman tanıyıp durdurup devam edebilirsiniz.
Sonra şimdi bakalım Ayşe yemeğini yemeden önce ellerini yıkaması gerektiğini biliyor.
Bakalım Ayşe üç yaşından büyük bir çocuktur.
Burada Ayşe'nin yaşıyla ilgili herhangi bir bilgi var mı?
Yok.
Bu bizim yorumumu o zaman kişisel yorum yok cümleden çıkarılabilecek.
Yargı da bize ne veriliyorsa oydu.
O zaman buna bir çarpı koyalım.
Ayşe daha önce ellerini yıkama için cezalandırılmıştır.
Burada bir ceza, ödül vesaire böyle bir anlam var mı onu da bilmiyoruz.
Yine kişisel bir yorum yapılmış.
Ayşe yemekten önce ellerini yıkama bilincine sahiptir.
Olabilir.
Diğeri de bakalım Ayşe sadece yemeklerden önce ellerini yıkamak çadır.
Burada sadece yemeklerden önce ellerini yıkıyor, diğer zamanlarda yıkanıyor gibi bir şey var mı?
Bir anlam var mı?
Hayır.
Diyor ki yemeğini yemeden önce ellerini yıkaması gerektiğini biliyor diyor o zaman.
Demek ki bu da kişisel bir görüş belirtiyor bizi yorum yapmış.
O zaman Ayşe yemekten önce ellerini yıkama bilincine sahip.
Evet, yemeğini yemeden önce ellerini yıkaması gerektiğini biliyor.
Yani o bilince sahiptir demeye çalışmış.
Cümleden çıkarılabilecek yargı budur.
Bu cümle de.
Bakalım şimdi bu cümlemize 2 yıl önce geldiğimde buralar böyle değildi.
Evet, 2 yıl önce geldiğimde buralar böyle değildi.
Hangisini, hangi anlamı çıkarabiliriz, acaba hangi yargıyı çıkarabiliriz bir bakalım.
Daha önce buralar daha güzeldi.
Şimdi bu cümlede güzellikle ilgili bir durum var mı?
2 yıl önce gelme buralar daha güzeldi.
Daha ılımlı mıydı diye bir şey var mı?
Yok.
O zaman yine kişisel bir yorum yapılmış.
2 yıl önce buralar daha kötüydü.
Yine aynı mantıkta yine kişisel bir yorum.
Sonraki yıllarda buranın görüntüsü daha farklı olacak.
Hiç öyle bir anlam var mı?
Okuduğumuz cümle de.
İki yıl önce geldiğimde buralar böyle değildi diyor sadece.
O zaman bu da bir kişisel görüş.
İki yıl içinde buralar değişime uğramış.
Evet, 2 yıl önce geldiğinde buralar böyle değil demek ne demek oluyor?
2 yıl içinde buralar değişime uğramış.
Olumlu ya da olumsuz, güzel ya da çirkin dememiş.
Böyle değildi diyor.
Burada da değişime uğramış diyor.
Evet, o yüzden burada bu cümleden çıkarılabilecek yargı bu cümledir diyoruz.
Evet, bir cümlemizi daha var, ona da bakalım harçlıklarını biriktirerek kendine bir telefon alacak.
Bakalım şimdi bu cümleden çıkarılabilecek yargı hangisi olabilir?
Yeni bir telefon alması biraz uzun sürecek.
Şimdi kendine bir telefon alacak diyor, yeni bir telefon olacağından bahsetmiyor.
İkincisi biraz uzun sürüp sürmeyeceği.
Biz bilmiyoruz harçlıklarını biriktirerek diyor ama uzun sürüp sürmeyeceğini bilmiyoruz.
Belki harçlıkları, verilen harçlıklar çok fazladır.
Bununla ilgili bir şey söylememiz mümkün değil.
O yüzden burada bir inene var.
Kişisel görüş yorumlama yapılmış.
İkinci cümleye bakalım.
Telefon almak için harçlıklarını biriktirerek.
Harçlıklarını biriktirerek kendine bir telefon alacak olabilir.
Diğerine bakalım.
Telefonu eskidiği için değiştirmek istemektedir.
Şimdi burada telefon eskimesi yani kendisinin bir telefon olup olmadığını dair bilmiyoruz.
Burada eski emekten bahsediyor.
O zaman burada da ne var?
Bir kişisel yorum var.
Harçlıklarını biriktirmeye sevmektedir.
Burada böyle bir durum söz konusu.
Yani bu anlam verilmek istenmemiş.
Bize sadece harçlıklarını biriktirerek kendini telefon olacağını söylüyor.
Burada bir yine kişisel yorum var.
O zaman bu cümleden çıkarılabilecek yargı ikinci cümle biz telefon almak için harçlıklarını biriktirerek yeni telefon ya da telefonunu beğenmediği için değiştirmek istedi için herhangi bir yorum yok burada.
Cümleden çıkarılmayacak yargı.
Neymiş bakalım bir cümle verilir ve bu cümleden çıkarılamayan ya da cümlenin anlamıyla çelişen ifadeleri bulmak gerekir.
Aslında biz cümleden çıkarılabilecek yargıları bulurken, yargıyı bulurken çıkarılmayacak yargıları da biraz önce örneklerle görmüş olduk.
Şimdi yeni örnek bizle devam edelim bakalım daha iyi pekişti.
Evet, cümlemize bakalım.
Dünkü yaşananları unutmuş gibiydi.
Evet.
Rahat bir yapısı vardır.
Genel olarak rahat bir yapısı vardır demeye çalışıyor, böyle bir anlam çıkarabilir miyiz bu cümleden?
Hayır.
Böyle bir anlam çıkaramayız bilmiyoruz çünkü kişinin yapısıyla ilgili bize herhangi bir bilgi vermemiş.
Hatırlamak istemediği şeyleri unutmuş gibi yapar.
Şimdi gene genel bir yargıdan bahsediyor burada.
Biz bilmiyoruz.
Bize verilen cümle bu.
Ve biz bu cümleden yola çıkarak bir şeyler düşünmek durumundayız.
Fakat buradaki ifade kişinin hatırlamak istemediği şeyleri unutmuş gibi yapar ifadesiyle genel olarak kişiliğiyle ilgili bize bilgi veriyor.
Ama burada kişilikle ilgili gene bir bilgi yok.
Dünkü olayla ilgili konuşmak istiyorum.
Burada unutmuş gibiydi diyor.
Burada konuşmak istiyor diyor.
Tamamen çelişiyor zaten.
Genellikle birçok şeyi unutur.
Öyle bir şey gene yok.
Aslında hiçbir şeyi unutmaz.
Dünkü yaşananları unutmuş gibiydi.
Aslında hiçbir şeyi unutmaz.
Yine yok.
Siz bunları fazla arttırabilirsiniz.
Dünkü yaşananları unutmuş gibiydi ifadesinde bize.
Şimdilik bunları çoğaltmamız mümkündür.
Çıkılamayacak yargıları bu şekilde belirttik.
Çıkarılabilecek yargı zaten.
Biraz önce konuştuk.
Dünkü yaşananları unutmuş gibiydi.
Direkt olarak çıkarılabilecek yargımız nedir?
Burada anlatılan kişi dün bir şeyler yaşamış.
Olumlu ya da olumsuz bilmiyoruz.
Onu unutmuş gibi tavırlar sergiliyor.
Bu kadar.
Evet, hafta sonu çıkacağı gezi için hazırlık yapıyor.
Hangi yargılar çıkarılamaz buna bakıyoruz.
Şimdi her haftasonu geziye çıkar.
Burada her haftasonu geziye çıktığı ile ilgili bize bir bilgi verilmemiş.
Sadece diyor ki haftasonu çıkacağı gezi için hazırlık yapıyor diyor.
O yüzden çıkarılamaz.
Yaptığı hazırlıklarda en küçük noktayı bile atlamaz.
Var mı bitti böyle bir yorum?
Hayır.
Çıkacağı geziler için hazırlık yapmaya üş yenir.
Tam tersi zaten çelişiyor, hazırlık yapıyor diyor.
Gezi için haftasonu dört gözle bekliyor.
Bilmiyoruz dört gözle bekleyip beklemediğini.
Sadece bize verilen ifade hafta sonu çıkacağı gezi için hazırlık yapıyor diyor.
Hepsinde burada ne var?
Şunda çelişiyor.
Diğerlerinin hepsinde kişisel yorum yapılmış.
Çıkarılmayacak yargılar peş peşe sıralanmış.
Kendi ışığına güvenen başkasının parlaması ondan rahatsız olmaz.
Victor Hugo'nun bir sözü buradan çıkarılmayacak yargılara bakalım.
Şimdi herkes ilk önce kendisine güvenilmesi ister.
Var mı?
Mümkün değil.
Başkalarına güvenen insanlar kendilerine de güvenirler.
Burada ondan bahsetmiyor.
Kendine güvenenler başkalarına güvenmez.
Başkalarından rahatsız olan insanlar kendilerine güvenen insanlardır.
Hiç alakası yok.
Bunları fazıl arttırabilirsiniz.
Yine dediğim gibi kendi ışığı da güvenen den kast.
Kastedilen şey burada nedir?
Kendi başarılarına güvenen insanların başkalarının parlamasına rahatsızlık duymayacağı.
Kendine güvenen, kendi başarılarına güvenen, kendine inanan, kendiyle barışık olan insanlar.
Başkalarının başarılarından, kendilerine güven etmelerinden rahatsızlık duymaz demeye çalışmış.
Ama bunların hiçbirisi buradaki anlamla örtüşmüyor.
O yüzden çıkarılmayacak.
Yargı olarak karşınızda var.