Doğal Kaynaklar ve Biyolojik Çeşitliliğin Korunması konusu, TYT ve AYT Biyoloji için çok önemli bir konu. Her sene mutlaka soru geliyor. Doğal kaynaklar nelerdir, biyolojik çeşitliliğin korunması için doğal kaynakların önemi nedir öğrendikten ve soru çözmeye başladıktan sonra bu konunun sana çok kolay geleceğine eminiz! Kunduz Biyoloji eğitmenlerimizden Sakine Hoca, bu konu hakkında senin için çok faydalı bir yazı hazırladı. Şimdi beraber doğal kaynakları keşfedelim!
Doğal Kaynaklar
İnsanların hayatını devam ettirebilmesi için ihtiyaç duyduğu, doğada kendiliğinden oluşmuş, oluşum aşamalarında insan aklının ve tekniğinin herhangi bir etkisi bulunmayan bütün kaynaklara doğal kaynaklar denir. Doğal kaynaklar; yer altı kaynakları (demir, boksit, kurşun, altın, çinko, gümüş, bor, fosfat, tuz, mermer, granit, kalker, sünger taşı, amber taşı, zirkon, elmas vb.), ormanlar ve orman ürünleri, av hayvanları, yabani hayvanlar, su ve su ürünleri, hava, rüzgâr, güneş, tarım toprakları, meralar, fosil yakıtlar (petrol, kömür, doğalgaz), doğal turistik kaynaklar (göller, kuş cennetleri, çağlayanlar, termal kaynaklar, kıyılar ve plajlar, peribacaları, travertenler, mağaralar, yaylalar vb.) gibi canlı ve cansız unsurlardır. Ekosistemdeki mikroorganizma, bitki, hayvan ve mantar gibi pek çok canlı türünün oluşturduğu biyolojik çeşitlilik ise canlı doğal kaynakları oluşturur.
Doğal kaynaklar milyonlarca yıllık bir süreçte kendine özgü dinamik etkileşimlerle oluşmuştur. İnsanların bilinçsizce tüketiminden kaynaklanan doğal kaynaklardaki kayıpların önlenerek dengenin yeniden sağlanması yüksek maliyetli sosyal, bilimsel ve ekonomik süreçleri gerektirir. Doğal kaynakların ekosistem dengelerine uygun şekilde kullanılarak çeşitlilik ve üretkenliklerinin sürekliliğinin sağlanmasına sürdürülebilirlik denir. Doğal kaynakların korunması sürdürülebilirlik açısından önemlidir. Doğal kaynaklarda sürdürülebilirliğin sağlanmasıyla biyolojik çeşitlilik korunur. Ayrıca biyolojik çeşitliliğin korunmasında biyokaçakçılığın önlenmesi, endemik türlerin koruma altına alınması ve gen bankalarının gerekliliği söz konusudur.
Ekosistem Hizmetlerinin Sürdürülebilirliğini Etkileyen Faktörler
Nüfus artışı
İnsanların beslenme, barınma, su gibi temel yaşamsal doğal kaynakların hızla tükenmesine ve çevre kalitesinin bozulmasına neden olmaktadır. Nüfusun artışı enerji tüketimini de artırmaktadır. Bu durum sınırlı olan kömür, petrol vb fosil yakıtlarının tüketimini artırmaktadır. Nüfus artışına bağlı olarak türlerin habitatlarının parçalanması, işgal edilmesi sonucu dar alanlarda yaşamak zorunda kalan popülasyonlarda akrabalar arası eşleşmelerde artış görülür. Tür içi çeşitlilik azalır ve hatalı genlerin frekansı yükselir.
Kentlerin etkisi
Ulaşım, yakıt tüketimi, baraj ve otoyol yapımı, sonucunda habitatlar parçalara bölünüp, ekolojik ayak izinin artmasına yol açılmaktadır. -Kentleşme ortamında, yeşil alanlara yer açılması, doğal kaynakların tüketilmesinin bilinçli yapılması, dönüşüm olayına önem verilmesi ekolojik sürdürülebilirliği olumlu yönde etkileyecektir.
Teknolojik gelişmeler
Teknolojinin gelişmesine paralel olarak elektrik tüketimi de artmaktadır. Elektrik ihtiyacının karşılanabilmesi için miktarı sınırlı olan fosil nitelikli yakıtlar hızla azalmakta ve çevre kirliliği artmakta ve küresel ısınma hızlanmaktadır. Bu nedenle teknoloji ve ekoloji arasında dengeler kurularak, sürdürülebilir bir kalkınma sağlayan ve çevreye zarar vermeyen teknoloji modelleri geliştirilmelidir.
Tarımın etkisi
Günümüzde daha fazla üretim yapabilmek için tarım ilaçları (pestisist), yapay kimyasal gübreler, GDO’lu ürünler, sulama sistemleri kullanılmaktadır. Pestisitler zehirli kimyasal madde birikimine; aşırı kimyasal gübre kullanımı suların kirlenmesine; fosil yakıtlar hava kirliliğine, küresel iklim değişikliğine ve asit yağmurlarına; aşırı su kullanımı doğal kaynakların kurumasına sebep olmaktadır. Bunların önüne geçmek için ekosisteme olumsuz etkisi olmayan sürdürülebilir tarım teknikleri üzerinde çalışılmalıdır. Erozyon kontrolü gibi uygun toprak kullanımı yöntemleri, organik madde bakımından zengin hayvansal gübre kullanımı, fazla miktarda protein içeren ve toprağa azot sağlayan bitkilerin (baklagiller vb.) yetiştirilmesi uygun ekolojik yöntemlerden bazılarıdır.
Şimdi Doğal Kaynaklar konusunda bilgilerini pekiştirme zamanı!
10. sınıf Biyoloji müfredatında bulunan bu konuyu tam olarak anlamak için senin de tahmin edeceğin üzere bol bol soru çözümü yapmak da çok önemli. Çünkü bilgileri öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekiyor. Konu anlatımı yazılarımıza göz attıktan sonra, kendi kaynaklarına ek olarak MEB Kaynaklarını da incelemen faydalı olabilir. Ayrıca, yine 10. sınıf müfredatından olan Çevre Sorunları başlıklı konu anlatım yazımızı da incelemen, konuya kapsamlı bir erişim sağlamanı kolaylaştıracaktır. Kunduz’da şu ana kadar, Doğal Kaynaklar ve Biyolojik Çeşitliliğin konulu binlerce soru alanında uzman Biyoloji eğitmenleri tarafından çözüldü. Daha fazla Doğal Kaynaklar ve Biyolojik Çeşitliliğin sorusu ve detaylı çözümlerini görmek istersen, aşağıdaki butona tıklayabilirsin!