Newton’un Hareket Yasaları – Hareket ve Kuvvet Ders Notları

Konu çalışmalarını tamamladıktan sonra, zaman zaman notlarına ve formüllere bakmaya ihtiyaç duyabilirsin. Tekrar yaparken ya da soru çözerken notlara göz atmak ve gerekli ipuçlarını almak, öğrenme aşamasında sana epey yardımcı olacaktır. Kunduz ekibi olarak, alanında uzman eğitmenlerimizin de desteğiyle, her konuda mutlaka görmen gereken ipuçlarını, formülleri, özetleri ve ders notlarını senin için derliyoruz!? Bu yazımızda Kuvvet, Newton’un Hareket Yasaları ve Sürtünme Kuvveti hakkında bilmen gerekenler ile Hareket ve Kuvvet soruları çözerken işine yarayacağını düşündüğümüz ipuçları yer alıyor. Umarız bu notlar sana yardımcı olur. İyi okumalar!

???

Konu Özetli Newton’un Hareket Yasaları Soru Çözümü

NEWTON’UN HAREKET YASALARI

NEWTON’UN HAREKET YASALARI

FİZİK

NEWTON’UN HAREKET YASALARI VİDEOSUNU İZLE KUVVET VE HAREKET İLE İLGİLİ TÜM VİDEOLAR

Kuvvet Kavramı

Cisimlerin hareket durumunda veya şeklinde değişiklik yapabilen etkiye kuvvet adı verilir. Kuvvet, vektörel bir büyüklük olup kısaca F sembolü ile gösterilir. Kuvvetin büyüklüğü dinamometre ile ölçülür ve newton (N) birimi ile ifade edilir.

Temas Gerektirmeyen Kuvvetler:

Doğada dört temel kuvvet vardır. Bu dört temel kuvvet için cisimlerin birbiriyle temas etmesine gerek yoktur. Bu dört temel kuvvet cisimlerin farklı özelliklerinden kaynaklanır.

1. Kütle Çekim Kuvveti: Herhangi bir cismin ağırlığı Dünyanın cisme uyguladığı çekim kuvveti kadardır. Bu yüzden de cisim de Dünya’yı kendine uyguladığı çekim kuvveti kadar çeker. Dünya’nın cisimlere uyguladığı kütle çekim kuvvetine ağırlık denir.
2. Elektromanyetik Kuvvet: Cisimlerin taşıdığı elektrik yükleri yüzünden birbirlerine uyguladığı çekim kuvvetidir.
3. Zayıf Nükleer Kuvvet: Zayıf nükleer kuvvet, bozunarak başka bir yapıya bürünen kararsız parçacıklarda gözlenir. Çok kısa menzillidir.
4. Güçlü Nükleer Kuvvet: Kuarkları bir arada tutan kuvvettir. Bu yüzden bu kuvvetin etki ettiği parçacıklara latince yapışkan anlamına gelen gluon denmektedir.

Temas Gerektiren Kuvvetler:

1. İp gerilmesi
2. Yay kuvveti
3. Tepki kuvveti
4. Sürtünme kuvveti

???

Newton’un Hareket Yasaları

Bir cismin hareketini belirleyen kanunlar. İngiliz fizikçi Isaac Newton tarafından ortaya konmuştur.

Newton’un 1. Yasası: Eylemsizlik Prensibi

Yatay bir düzlem üzerinde duran cisim ile yüzey arasındaki sürtünme kuvveti f ise cismin harekete başlaması için uygulanan kuvvet F>f olmalıdır. Cismn doğru boyunca sabit hızla harekete devam edebilmesi için F=f olması gerekir.

F=f eşitliği, cismin dengeleyen kuvvet etkisinde olması yani net kuvvetin sıfır olması anlamına gelir. Bir cismin hareketsiz durumunu koruması veya bir doğru boyunca sabit hareketini sürdürmesi eğilimine eylemsizlik denir. Bu durum, Newton’un Birinci Yasası ya da Eylemsizlik Prensibi olarak adlandırılır.

Eylemsizlik

• Bir asansör a ivmesiyle yukarı doğru hızlanırsa: T = m(g+a)
• Bir asansör a ivmesiyle yukarı doğru yavaşlarsa: T= m(g-a)

Newton’un 2. Yasası: Dinamiğin Temel Prensibi

Dinamiğin Temel Prensibi, cisme etki eden net kuvvetin sıfırdan farklı olması durumunda cismin net kuvvet yönünde ivmeli hareket yapacağını söylemektedir. Net kuvvetin sıfırdan farklı olması, cismin dengelenmemiş kuvvetler etkisi altında olduğunu göstermektedir.

Birden fazla kuvvetin etkisini tek başına yapabilen kuvvete bileşke kuvvet adı verilir. Bileşke kuvvet kısaca R sembolü ile gösterilir. Bir cisme ugulanan kuvvetin etkisini tek başına karşılayabilen kuvvete ise dengeleyen kuvvet (dengeleyici) denir.

Bir cisme uygulanan kuvvet, bu kuvvetle aynı doğrultuda, eşit büyüklükte ve zıt yönlü ikinci bir kuvvetle dengelenir.

İpe asılmış bir cisimin olduğu durumda, cisme bağlı ipteki gerilme yer çekimi kuvvetini dengelediği için cisme asılı durumda kalır. İpteki gerilme kuvveti yer çekimi kuvvetinin (mg) dengeleyicisidir.

Dengeleyici kuvvetlerin bileşkesi sıfırdır. Dengeleyici kuvvetlerin etkisinde olmayan cisimlerin net kuvvet etkisinde olduğu söylenir. Bir cismin net kuvvet etkisinde olması bileşke kuvvetin sıfırdan farklı olması anlamına gelir. Doğrultuları aynı iki kuvvet aynı yönlü ya da zıt yönlü olabilir.

Bir cisme etki eden aynı doğrultulu kuvvetlerin bileşkesi sıfırdan farklı ise cisim, bileşik kuvvet yönünde öteleme hareketi yapar. Yatay bir cisim üzerinde duran cismi hareket ettirebilmek için cisme uygulanacak kuvvet sürtünme kuvvetinden büyük olmalıdır. Yerdeki bir cismin havada kalması için cisme yerçekimi kuvvetine eşit büyüklükte ve yönü yukarıya doğru olan bir kuvvet uygulamak gerekir . Uygulanan kuvvetin, cismin ağırlığından büyük olması durumunda cisim yükselmeye başlar.

Newton’un 3. Yasası: Etki – Tepki Prensibi

Etki – Tepki Prensibi, etkileşim halinde olan iki cisimden biri diğerine bir etki uyguluarken diğer cismin bu etkiye eş büyüklükte ve zıt yönde tepki uygulaması olarak açıklanabilir.

1. Etki – tepki kuvvetleri birbirine eşittir: Yanlış. Etki tepki kuvvetlerinin büyüklükleri birbirine eşittir.
2. Etki – tepki kuvvetleri asla aynı cisme etki etmez.
3. Etki – tepki kuvvetleri yön olarak birbirine zıt, büyüklük olarak birbirine eşittir.

???

Sürtünme Kuvveti

Cisimler çok düzgün olsalar dahi yüzeyleri çok küçük boyutlarda pürüzler birbirine takılır ve cisimlerin hareketini zorlaştırır.

Hareketi zorlaştıran bu etkiye sürtünme kuvveti denir. Cisimden cisime bu pürüzlü yüzeylerin yapısı değişeceğinden sürtünme kuvvetini belirleyen özellik de değişir. Yüzeylerin yapısından kaynaklanan bu farklılığı belirtmek için sürtünme katsayısı kavramı kullanılır.

• Cisim durgunken F büyüklüğündeki kuvvetle çekildiğinde hareket ediyorsa cisimle yüzey arasındaki kuvvet statik sürtünme kuvvetidir.
• Cisim durgunken F büyüklüğündeki kuvvetle hareket ettiğinde, cisme hareketinin ters yönünde etki eden kinetik sürtünme kuvvetidir.

Sürtünme kuvvetinin sebebi sürtünen yüzeylerin pürüzlü olması ve pürüzlerin hareketi zorlaştırması olarak bilinse de gerçekte temas halinde bulunan yüzeylerin atomları ve molekülleri arasındaki elektrik kuvvetidir.

Bir yüzeydeki cisme etki eden sürtünme kuvveti, cismin hareket etmek istediği yöne zıt yönde etki eder.

F_s=k.N

• k: sürtünme sayısı. Cisim ile hareket ettiği yüzeyin pürüzlerine bağlı olan bir katsayıdr. Cismin yüzey alanına bağlı değildir. Genelde k < 1’dir.
• N: Cismi yüzeye dik bastıran kuvvet ya da yüzeyin tepki kuvveti.

• Sürtünme kuvveti ile gündelik hayatta da sık sık karşılaşırız. Araba tekerleklerinin yola tutunmasını sağlayan bu kuvvettir. Asansörlerin emniyetli bir şekilde yolculuk yapması da bu kuvvetten kaynaklanır.
• Sürtünme katsayısı birimsiz olup 0 ile 1 arasındadır.
• Aynı yüzey için statik sürtünme, kinetik sürtünme katsayısından genellikle büyüktür.
• Sürtünme kuvveti, sürtünen yüzeyin alanına bağlı değildir.
• Zemin üzerinde duran cismi hareket ettirmek için uygulanması gereken en küçük kuvvet statik sürtünme kuvveti kadardır.

Newton’un Hareket Yasaları konusunu kavramak için soru çözümleri ile devam etmeye ne dersin?

FİZİK

NEWTON’UN HAREKET YASALARI

Ağırlıkları G, = 5mg ve G, = mg olan iki blok, ağırlığı önemsiz ipe bağlanarak şekildeki konumda serbest bırakılıyor. Buna göre, hareket başladıktan sonra blokların ivme büyüklüğü “g” cinsinden nedir?

NEWTON’UN HAREKET YASALARI İLE İLGİLİ DAHA FAZLA SORU GÖRÜNTÜLE ÇÖZÜMÜ GÖR

☀️☀️☀️

Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin.