Konu çalışmalarını tamamladıktan sonra, zaman zaman notlarına ve formüllere bakmaya ihtiyaç duyabilirsin. Tekrar yaparken ya da soru çözerken notlara göz atmak ve gerekli ipuçlarını almak, öğrenme aşamasında sana epey yardımcı olacaktır. Kunduz ekibi olarak, alanında uzman eğitmenlerimizin de desteğiyle, her konuda mutlaka görmen gereken ipuçlarını, formülleri, ders notlarını senin için derliyoruz!? Bu yazımızda Kondansatör (Sığaçlar), Sığaçların Seri ve Paralel Bağlanması, Sığaçlarda Enerji Formülü, Pilli ve Pilsiz Kondansatörler hakkında bilmen gerekenler ile Düzgün Elektrik Alan ve Sığa konusuna ait soruları çözerken işine yarayacağını düşündüğümüz ipuçları yer alıyor. Umarız bu notlar sana yardımcı olur. İyi okumalar!
Bu notlar, Kunduz eğitmenimiz Meltem Hoca ve @fiziknotlari Instagram hesabı tarafından hazırlanmıştır. Meltem Hoca, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi 2013 mezunu, yaklaşık 6 yıldan beri Fizik öğretmenliği yapmakta. Bilgilerini öğrencilerle paylaşmaya çalışıyor.
Kondansatör Nedir?
Elektriksel potansiyel enerji depolamak için kullanılan elektrik devre elemanına kondansatör ya da sığaç denir.
Kondansatör Çeşitleri
Sığaçlar yapısına göre
- düzlem sığaç
- küresel sığaç
- silindirik sığaç
şeklinde farklı isimler almaktadır.
Kondansatör Formülleri
İletken bir kürenin yükü q iken potansiyeli ölçüldüğünde V değeri elde edilsin. İletkendeki q yük miktarının V potansiyel farkına oranı sabittir.
- İletken kürenin potansiyeli = V = (k.q)/r
- q/V = r/k: kürenin sığası
Sığa, C harfi ile gösterilir. Birimi Farad (F)’dır. Farad çok büüyk bir birim olduğundan sığa birimi genellikle alt katları kullanılır.
- 1 μF = 10-6 F
- 1 nF = 10-9 F
- 1 pF = 10-12 F
Kürede yük miktarı arttıkça potansiyel fark da artacaktır çünkü yük miktarının potansiyel farka oranı daima sabit kalacaktır. Yük miktarı – potansiyel fark grafiğinde eğim, yani tanjant, sabittir ve sığayı verir.
- q/V=sabit=Eğim
- q/V=C yani q=C.V
Kondansatörlerin Çalışma Prensibi
Sığaçlar, elektrik yükü depolayabilme özelliğine sahip, birbirine paralel iletken iki levha vue bunlar arasınki yalıtkan ortamdan oluşan devre elemanıdır.
Kondansatörler, günlük hayatta kullandığımız tüm elektronik sistemlerde kullanılmaktadır. Reaktif güç kontolü, bilgi kaybı engeleme, alternatif akımı doğru akıma çevirme gibi amaçları vardır.
- C = ε.(A/d)
- ε: levhalar arasına konulan yalıtkan maddenin dielektrik (yalıtkanlık) katsayısı
Hava yalıtkandır ve havanı dielektrik katsayısı en küçüktür. Kondansatörlerde yalıtkan ortam olarak hava, cam, kağıt, porselen kullanılabilir.
C=q/V formülünde, q arttıkça C artar yorumu yapmak yanlıştır. Sadece q ve V’nin artış ve azalışları birbirine bağlıdır. q veya V değişimi C’yi etkilemez. C’yi değiştirecek tek şey, C = ε.(A/d) formülündeki değişkenlerin değimesidir.
Sığaçların Bağlanması
Seri Bağlama
- qT = q1 = q2
- VT = V1 = V2
- 1/Ceş = 1/C1 + 1/C2
Paralel Bağlama
- qT = q1 + q2
- VT = V1 = V2
- Ceş = C1 + C2
Sığaçlarda Enerji Formülü
Yük – gerilim grafiğnin altındaki alan sığacın enerjisini verir.
- E = W = (q.V)/2 ve q=C.V
- E = (1/2).C.V2
Pilli & Pilsiz Sığaçlar
Pil yokken q sabittir. Düzenekte pil varsa, o zaman potansiyel (V) sabittir.
???
Şimdi Sığaçlar (Kondansatörler) soru çözümlerine devam edebilirsin!
Sığa ve Kondansatör konusunda bolca soru çözerek pratik yapabilirsin. Bu konu, Fizik ve Elektrik konusu için ilk ve temel konulardan biri olduğu için iyice pekiştirmen önemli. Sığaçlar, Sığaçların Seri ve Paralel Bağlanması, Sığaçlarda Enerji Formülü, Pilli ve Pilsiz Kondansatörler gibi alt başlıklar pek çok bilgi ve kavram içeriyor. Bu da daha çok soru tipini barındırdığı anlamına gelir. Bu konudan direkt soru gelebildiği gibi, farklı konuların da içinde sıkça geçtiğini görüyoruz. Ders Fizik olunca, bu kavramlar, her zaman karşımıza çıkabilir! TYT Fizik ve AYT Fizik testlerinde de sıklıkla sorulması tercih edilen konulardan biri.
Bilgileri, tanımları ve önemli ipuçlarını öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. Fizik konu anlatımı videolarımıza da göz attıktan sonra, kendi kaynaklarından sonra MEB Kaynaklarına da göz atmanı tavsiye ediyoruz. TYT ve AYT Fizik dersindeki netleri yükseltmedeki anahtar, konu çalışmalarını tamamladıktan sonra bolca soru çözmek ve yapılamayan soruların doğrusunu öğrenmek.
☀️☀️☀️
Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin.