Konu çalışmalarını tamamladıktan sonra, zaman zaman notlarına ve formüllere bakmaya ihtiyaç duyabilirsin. Tekrar yaparken ya da soru çözerken notlara göz atmak ve gerekli ipuçlarını almak, öğrenme aşamasında sana epey yardımcı olacaktır. Kunduz ekibi olarak, alanında uzman eğitmenlerimizin de desteğiyle, her konuda mutlaka görmen gereken ipuçlarını, formülleri, ders notlarını senin için derliyoruz!? Bu yazımızda Tork Nedir, Tork Nasıl Hesaplanır, Torkun Yönü Nasıl Bulunur, Denge Şartları ve Lami Teoremi konuları hakkında bilmen gerekenler ile Tork ve Denge soruları çözerken işine yarayacağını düşündüğümüz ipuçları yer alıyor. Umarız bu notlar sana yardımcı olur. İyi okumalar!
Bu notlar, Kunduz eğitmenimiz Büşra Hoca tarafından hazırlanmıştır. Büşra Hoca, Dokuz Eylül Üniversitesi Fizik Bölümü mezunu bir öğretmen. Üniversite sınavına hazırlanan öğrenciler için deneyimlerini paylaşıyor.
Tork Nedir? (Kuvvet Momenti)
Kuvvetin cisimler üzerinde döndürme, öteleme, şeklini değiştirme gibi etkileri vardır. Kuvvetin döndürücü etkisine moment denir.
Kapıya F kuvveti uygulandığında bir tork oluşur. Kuvvet etkisinde kapı, düşey eksen etrafında dönme hareketi yapar. Kuvvetlerin şiddeti arttıkça dönme etkisi, yani tork artar. Tork aynı zamanda kuvvetin uygulanma noktasının döme eksenine olan uzaklığına (dik uzaklık) da bağlıdır. Kuvvetin kendisi veya uzantısı dönme noktasından geçiyorsa moment sıfırdır. Tork τ ile sembolize edilir.
Tork Formülü
- Moment = Kuvvet x Dik Uzaklık
- Kuvvet birimi: N
- Uzaklık birimi: m
- Moment (τ) birimi: N.m
Tork Yönü Bulma ve Sağ El Kuralı
Tork, vektörel bir büyüklüktür. Yönü sağ el kuralı ile bulunur. Avuç içi dönme noktasına bakarken, baş parmak torkun yönünü gösterir.
Denge ve Denge Koşulları
Cismin dengede olması için iki şart aynı anda sağlanmalıdır.
- Dengenin birinci koşulu: ΣF = 0 olmalıdır. Toplam kuvvet sıfır olmalıdır. Bu koşul sağlandığında cisim öteleme hareketi yapmaz.
- Dengenin ikinci koşulu: : Στ = 0 olmalıdır. Cisme etki eden tüm kuvvetlerin herhangi bir noktaya göre torklarının toplamı sıfır olmalıdır. Bu koşul sağlandığında cisim dönme hareketi yapmaz.
- İki koşul sağlandığında cisim statik dengede olur.
Dengenin Birinci Koşulu
Kuvvetler x-y dik eksenlerinin oluşturduğu düzlem üzerinde iken: ΣFx = 0, ΣFy = 0 → ΣF = 0
- Uygulanan kuvvetlerin zıt yönde eşit büyüklüklere sahip olması sonucu cisim dengede kalabilir.
- Cisim üç kuvvet etkisi altında ise, kuvvetlerin etki çizgileri bir noktada kesişemk zorundadır.
- İki düzlem arasında dengede olan küre şeklindeki türde cisme etki eden kuvvetlerin etki çizgileri yani doğrultuları bir noktada kesişmektedir. Bu durumda kürenin merkezinde kesişen üç kuvvetin bileşkesi sıfır olur.
Lami Teoremi
Aynı düzlemdeki üç kuvvetin doğrultusu O noktasında kesişerek bir denge oluşturuyorsa, kuvvetlerin karşılarındaki açılarının sinüsleirne oranı sabittir. Lami teoremi sadece üç kuvvet için kullanılabilir.
F1 /sinα1 = F2 /sinα2 = F3 /sinα3
Dengenin İkinci Koşulu
Bir cisme uygulanan kuvvetlerin seçilen bir noktaya göre torklarının toplamı sıfır olmalıdır. Στ = 0
Tork Soru Çözümü
Moment ve Denge konusunda bolca soru çözerek pratik yapabilirsin. Moment ve Denge konusu, Fizik için ilk ve temel konulardan biri olduğu için iyice pekiştirmen önemli. Tork Nedir, Torkun Yönü, Denge Koşulları, Lami Teoremi gibi başlıklar pek çok bilgi ve kavram içeriyor. Bu da daha çok soru tipini barındırdığı anlamına gelir. Bu konudan direkt soru gelebildiği gibi, farklı konuların da içinde sıkça geçtiğini görüyoruz. Bilgileri, tanımları ve kuralları öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. Fizik konu anlatımı videolarımıza da göz attıktan sonra, kendi kaynaklarına ek olarak MEB tarafından yayınlanan Kazanım Testlerini de çözmeni tavsiye ediyoruz. Fizik netleri yükseltmedeki anahtar bolca soru çözmek ve yapılamayan soruların doğrusunu öğrenmek.
☀️☀️☀️
Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin.