Deyimler

Evet, söz grupları içerisinde deyimler, deyimler bildiğimiz üzere bir olay, durum ya da kavramı daha etkileyici anlatmak için en az iki sözcükten oluşan, çoğu zaman gerçek anlamından uzaklaşan kelime gruplarına denir.
Deyim dediğimizde aklımıza kelime grubu olduğunu aklımıza gelecek ve de çoğu zaman gerçek anlamından uzaklaşacak der.
Deyimlerin özelliklerine baktığımız zaman deyimler kalıplaşmış, söz öbek diridir.
Kalıplaşmış söz göbekleri denildiği zaman artık deyimleri mizde kullandığımız kelimelerin yerine eş anlamları, yakın anlamları hiçbir şeyi koyamayız.
Gerçekte orijinalinde hangi kelime varsa onunla kullanmak durumundayız.
Anonim midirler?
Anonim olması ne demektir?
Aynen ata sözlerinde olduğu gibi anonim lik söz konusu deyimler dedi.
Anonim lik toplumun ortak ürünü demektir.
Herhangi bir kişiye ait değildir.
Toplumun ortak kullandıkları öğelerden bir tanesidir deyimler.
Bir kişi ismi yoktur.
Yani bir deyimi kullanmış bir kişi ve altında işte isim falan yer almaz.
Genellikle mecaz anlam mıdırlar?
Biraz önce zaten söylemiştik gerçek anlamından uzaklaşmış olmaları.
Mecaz anlamlı olduklarını da bize hatırlatan bir durum.
Şimdi örnekler üzerinden bakalım şimdi deneyimlerimizi.
Evet, söylediklerimi kulağına küpe et, kulağına küpe etmek bir deyim midir?
Evet, yani aklından hiç çıkartma demeye çalışıyor.
Burada söylediklerimi kulağına küpe olarak tak diyemiyoruz.
Buradan bu şekilde kullanmak durumundayız.
Anlata anlata dilimde tüy bitti.
Anlamı daha etkili hale getirmek, daha da böyle güçlü hale getirmek için kullanan ifade burada hangisidir?
Dilinde tüy bitmek ifadesidir.
Anlata anlata dilinde tüy bitti.
Bir kavramı, bir durumun çok fazla tekrar etmek anlamında kullanılan bir deyimdir.
Kafasına koyduğunu yapan biridir.
Burada şimdi diğerlerine baktığımız zaman cümlenin sonunda yer aldım.
Fiil görevinde yer aldı.
Gördüğümüz üzere kafasına koyduğunu yapan biridir.
Kafasına koymak ifadesi burada.
Nedir arkadaşlar?
Yine bir deyimdir.
Kafaya aldık, bir şey koyduk anlamında değil değil mi?
Buradaki anlam istediği şeyi, istediği her neyse onu gerçekleştiren anlamında kullanılmıştır.
Evet, deyimler deki sözcüklerin yerine eş ya da yakın anlamları getirilemez.
Baktığınız zaman şimdi burada.
Kendi yağıyla kavrulan AK.
Deyimle bakalım kendi yağıyla kavrulan ne demektir?
İlk önce onu bir konuşalım.
Kendi yağıyla kavrulan ne demektir?
Hemen onu bir hatırlayalım.
Kafamızda bir canlandıralım, kendi imkanlarıyla, imkanları elverdiği şekilde yaşamak anlamında kullanır.
Burada kendi іfadеsіnі yağı ifadesini kavramak ifadesini hiçbir şekilde değiştiremeyiz.
Mesela kendi yağıyla pişirmek desek biz bunu, onurumu.
Asla olmaz.
Başka bir kelime kullanmayacağız, kendi suyuyla kavrun olur mu?
Olmaz.
Yazalım yine de gibi.
Bunların hiçbirisi olmaz yani kelimeleri mizin yerine başka kelimeler asla ve asla koymuyoruz.
Değiştirmiyor ruj.
Evet açıklamamızda dikkat edelim.
Deyimler ÇEKİMLERİ fiil olabilirler.
Bu şekilde zaten görebiliyoruz deneyimlerimizi cümlenin sonunda yer alabiliyorlar.
Başında da yer almış olsalar çok bir şey fark etmez.
Çirkinlik fiil olarak karşımıza çıkar.
Haksız çıkacağını anlayınca ağız değiştirdi.
Buradaki deneyimimiz şimdi hangisi?
Mecaz anlamlı kullanılacak, anlatma anlatımı güçlendirmeye çalışacak, ifade burada nedir?
Ağız değiştirmek.
Değerimizdir, Ağız Değiştirmek Ne Demektir?
Daha önce bir yolda konuşuyor, sonrasında o anlattıklarından daha farklı şekilde anlatmaya başlıyor.
Haksız çıkacağını anlayınca ifadelerini daha değiştirmiş, daha farklı konuşmaya başlamış.
Ağız değiştirmek aldım, ağzıma koydum, yan tarafa başka bir ağız aldım taktım anlamında.
Tabii ki değil.
O yüzden mecaz anlamlıdır ve farkındaysanız artık burası ağız değiştirdi ifadesi bildiğimiz çekim li fiil olarak karşımıza çıkar.
Bakalım çekimini fiil olmasının özelliğine ağız değiştirmek deyimi miz zaten.
Dil Nedir?
Kipi Kimiz?
Kişi ikimiz burada hangisi olacak, kim ağız değiştirdi o yani üçüncü tekil kişi var burada çekimle fiil olabilmesi için bir sözcüğün kip ve kişi eklerini almış olması gerekir.
Burada da kip ikimiz de var.
Kişi ikimiz de var.
O yüzden burada baktığımız zaman deyimi çekim fiil olduğunu görebilmekteyiz.
Cümlemize bakalım davranışlarıyla öğretmenin gözüne girmişim.
Buradaki deneyimimiz bizim şimdi hangisi gözüne girmek.
Ne Demektir?
Öğretmenin beğenisini kazanmak, takdirini kazanmak anlamındadır.
Gözde öğrenci olmak anlamındadır.
Gözüne girmişim mecaz anlamda.
Zaten görüldüğü üzere alıp gözüne girmek söz konusu olmadığı için buradaki şimdiye çekimle fiil olmasınlar nasıl bulacağız olduğunu nasıl bulacağız?
Girmek zaten fiili miz miş.
Kip eki miz görüyoruz ki geçmiş zaman kipi kimiz?
Duyulan geçmiş zaman.
Girmişim Birinci Tekil Kişi Şurası ki Peki şurası Kişi 2.
Bir fiil çekim li fiil olabilmesi için kip ve kişi ekini alması gerekir.
O zaman burası gözüne girmek ifadesi nedir?
Çekim li fiiller.
Diyoruz.
Atasözleri ve Deyimler
Söz Öbeklerinde Anlam 2 / 4
Deyimler
Deyimler