Dalgalar, Dalga ve Dalga hareketinin temel değişken lerini hep beraber inceleyelim.
Günlük yaşantımızda bir çok alanda karşımıza çıkmaktadır.
Örneğin bir gitar düşünün gerilmiş telleri denge durumundadır.
Biz o denge durumundaki tellere dokunduğumuz da yani bir kuvvet uyguladığımız da ki teller esnek maddelerdir.
Kuvvet ortadan kalktıktan sonra hareket son anda sonra eski haline gelebilen maddeleri esnek maddeler diyoruz.
Esnek cisimler diyoruz.
Dokunduğumuz da gerilmiş tele dokunduğumuz da denge durumundan uzaklaşan tel, titreşim ve salınım hareketi yapar.
Biz bu olaya dalga hareketi deriz.
Örneğin göl, havuz, deniz gibi bir ortama yani su ortamına bir taşı attığımız da yine düzenli dalga hareketlerini gözlem deriz.
O halde dalga hareketi için, dalga hareketi için şu tanımı yapabiliriz.
Bir ortama esnek bir ortama esnek bir ortamda oluşturulan düzenli titreşimler diyebiliriz.
Titreşim den bahsedecek olursak, örneğin az önce söylemiştik.
Bir gitar telini denge durumundayken dokunduğumuz da denge durumundan uzaklaştırıp tekrar o salınım hareketi yapmasını sağlarsak buna titreşim deriz.
Bir cisim denge konumu, çevresinde denge konumu, çevresinde denge konumu, çevresinde salınım hareketi yapmasına.
Salınım hareketi yapmasına titreşim denir arkadaşlar.
O halde Şekil 1'deki durumumuzu inceleyecek olursak görmüş oluruz.
Elimizde bir yay var.
Buraya duvara yaşımıza sabit demişiz.
Bu yazımızı şu anda denge durumu görmüş olduğunuz gibi şu durum elimizle yukarı ve aşağıya denge konumundan yukarı ve aşağı titreşim hareketi salınım yaparsak görmüş olduğunuz gibi şöyle bir dalgayı ilerleme yönü sol tarafa doğru olan bir dalgayı oluşturmuş oluruz.
Bunu sık hale yaparsak bir sürü dalgayı elde etmiş oluruz.
Ya da ya da denge durumundaki yayı önce ön tarafa sıkıştırıp sonra arka tarafa doğru çekersek görmüş olduğunuz gibi şuuru da sıkışan, şurada gevşeyen dalga paket çiftleri oluşturmuş oluruz.
Bu dalga çeşitlerini bir sonraki derslerimizde incelemeye devam edeceğiz.
Peki dalgaları mızın temel değişkenleri hakkında konuşacak olursak ikinci durumumuzu inceleyelim.
Santimetreye santimetre grafiğine görmüş olduğunuz gibi bir dalgayı oluşturmuş, bir kaç dalgayı oluşturmuş görünüyoruz.
Peki görmüş olduğumuz bu dalgada yukarı bakan şu noktalara dalga tepeleri diyeceğiz.
Dalga tepesi noktaları diyeceğiz.
Aynı şekilde dalganın alt kısmında olan bu bölgelere dalga çukuru olarak ifade edeceğiz.
Şimdi bu dalga mızda belirli özellikleri inceleyelim.
Dalga tepesinden görmüş olduğunuz gibi 0 konumundaki şûrası yayılma doğrultusuna bir dikme indirdiğimiz de dikme indirdiğimiz de ve şehri IX.
Olarak nitelendirilecek IX.
Bundan sonra bizim için genlik demek olacak ve genlik dalganın şiddeti, şiddeti ya da enerjisi olarak söyleye bileceğiz.
Aynı zamanda bir dalga paketini mesela şu 8 santimetreyle 12 santimetre arasındaki bölgeyi iyi harfiyle ifade edecek olursak bu da bizim dalga mızın genişliği olarak ifa edeceğiz ve dalganın genişliği dalganın hızı ile orantılıdır diyeceğiz.
Devam edecek olursak tepe noktasından indirdik ya da bu arada çukur noktasından indireceğiniz dikme de bizim için genlik demektir.
Ayrıca o halde şuradan da bir dikme mi zindelik?
Burası da genlik.
Genlik tam dalgayı ortadan iki parçaya ayıracak şekildedir.
O halde iki tepe arasındaki mesafeyi lam da olarak nitelendirir.
S ya da iki çukur arasındaki mesafeye lam da olarak nitelendirilecek olursak, lam da bizim için artı dalga boyunu ifade edecek.
O halde burada öğrendiklerimizi göre IX sıfırla 10 santimetre olduğuna göre gençliğimiz ne kadardır dersek 10 santimetre olduğunu bileceğiz.
Genişliği miz görmüş olduğunu ve 8'in 12 ya da 4 ile 8 ya da 04 arası o halde genişlemiş ne kadar 4 santimetre dalga boyunu konuşacak olursak şu noktayla, şu nokta arasını konuşacak olursak, şurası tam ortalıkta olduğuna göre şurası 10, şurası iki on iki arasında olduğuna göre 8 santimetre.
O halde genişlik için şunu söyleyebilir miyiz?
Genişlik.
Dalga boyunun aynı zamanda yarısı kadar olduğunu da ifade edebiliriz.
O halde burada çok kısa iki tane tanımı mız var.
Hemen o hanımlarımızı yapalım ve dalganın hızı nelere bağlıdır onu gözlem diyelim.
Öncelikle periyot kavramını söylemek istiyorum.
Periyodun birimi saniye birim periyodun tarifi bir tam dalganın oluşması için geçen süre, bir tam dalganın oluşması için geçen süre firik ve T harfi ile ifade ediyoruz.
Frekanstan bahsedecek olursak frekans saniye üzere eksi birdir.
Birimi bir saniye içinde oluşan dalga sayısı ifadesini de F harfi ile ifade ediyoruz.
Peki dalganın hızından bahsedecek olursak arkadaşlar hız dediğimiz yer değiştirme bölü zaman değilmiydi?
Peki şöyle düşünelim tam sıfır noktasında iken bir tam dalga oluşturalım.
Dalga mızın boyu 8 santimetre.
O halde bir tam dalga oluşturduğumuz da sıfır noktasından 8 santimetre nokta konumuna gelecek.
Şu an bir tam dalgayı oluşturduk.
Peki dalganın aldığı yol kendi boyu kadar olmadı mı?
Yani yer değiştirmesi kendi boyu kadar olmadı mı?
O halde hız için yer değiştirme böyle zaman yazarken şu anda dalganın yer değiştirmesi kendi boyu kadar olduğu yani lambda kadar oldu.
Peki bir tam dalganın oluşma süresi ne kadardı?
Kadardı.
O halde görmüş olduğunuz gibi dalganın hızı, dalganın boyu bölü periyodu kadar olmuş olduğu dalganın hızını da ifade etmiş olduk.
Peki formülü biraz daha ilginç eleştirecek olursak.
Görmüş olduğunuz gibi periyodun birimiz saniye frekansın birimiz saniye üzere eksi bir o halde periyot da frekans birbirinin tam tersi.
O halde TEV gördüğüm yeri aynı zamanda ne yazabilirim bir bölü ev şu görmüş olduğunuz tev yerine bir bölü ev ifadesini yazabilirim.
O halde form ölümüz ne olur?
Lahm da çarpı ev olur dalgaları mızın genel özelliklerini bu şekilde ifade edebiliriz.
Günlük yaşantımızda bir çok alanda karşımıza çıkmaktadır.
Örneğin bir gitar düşünün gerilmiş telleri denge durumundadır.
Biz o denge durumundaki tellere dokunduğumuz da yani bir kuvvet uyguladığımız da ki teller esnek maddelerdir.
Kuvvet ortadan kalktıktan sonra hareket son anda sonra eski haline gelebilen maddeleri esnek maddeler diyoruz.
Esnek cisimler diyoruz.
Dokunduğumuz da gerilmiş tele dokunduğumuz da denge durumundan uzaklaşan tel, titreşim ve salınım hareketi yapar.
Biz bu olaya dalga hareketi deriz.
Örneğin göl, havuz, deniz gibi bir ortama yani su ortamına bir taşı attığımız da yine düzenli dalga hareketlerini gözlem deriz.
O halde dalga hareketi için, dalga hareketi için şu tanımı yapabiliriz.
Bir ortama esnek bir ortama esnek bir ortamda oluşturulan düzenli titreşimler diyebiliriz.
Titreşim den bahsedecek olursak, örneğin az önce söylemiştik.
Bir gitar telini denge durumundayken dokunduğumuz da denge durumundan uzaklaştırıp tekrar o salınım hareketi yapmasını sağlarsak buna titreşim deriz.
Bir cisim denge konumu, çevresinde denge konumu, çevresinde denge konumu, çevresinde salınım hareketi yapmasına.
Salınım hareketi yapmasına titreşim denir arkadaşlar.
O halde Şekil 1'deki durumumuzu inceleyecek olursak görmüş oluruz.
Elimizde bir yay var.
Buraya duvara yaşımıza sabit demişiz.
Bu yazımızı şu anda denge durumu görmüş olduğunuz gibi şu durum elimizle yukarı ve aşağıya denge konumundan yukarı ve aşağı titreşim hareketi salınım yaparsak görmüş olduğunuz gibi şöyle bir dalgayı ilerleme yönü sol tarafa doğru olan bir dalgayı oluşturmuş oluruz.
Bunu sık hale yaparsak bir sürü dalgayı elde etmiş oluruz.
Ya da ya da denge durumundaki yayı önce ön tarafa sıkıştırıp sonra arka tarafa doğru çekersek görmüş olduğunuz gibi şuuru da sıkışan, şurada gevşeyen dalga paket çiftleri oluşturmuş oluruz.
Bu dalga çeşitlerini bir sonraki derslerimizde incelemeye devam edeceğiz.
Peki dalgaları mızın temel değişkenleri hakkında konuşacak olursak ikinci durumumuzu inceleyelim.
Santimetreye santimetre grafiğine görmüş olduğunuz gibi bir dalgayı oluşturmuş, bir kaç dalgayı oluşturmuş görünüyoruz.
Peki görmüş olduğumuz bu dalgada yukarı bakan şu noktalara dalga tepeleri diyeceğiz.
Dalga tepesi noktaları diyeceğiz.
Aynı şekilde dalganın alt kısmında olan bu bölgelere dalga çukuru olarak ifade edeceğiz.
Şimdi bu dalga mızda belirli özellikleri inceleyelim.
Dalga tepesinden görmüş olduğunuz gibi 0 konumundaki şûrası yayılma doğrultusuna bir dikme indirdiğimiz de dikme indirdiğimiz de ve şehri IX.
Olarak nitelendirilecek IX.
Bundan sonra bizim için genlik demek olacak ve genlik dalganın şiddeti, şiddeti ya da enerjisi olarak söyleye bileceğiz.
Aynı zamanda bir dalga paketini mesela şu 8 santimetreyle 12 santimetre arasındaki bölgeyi iyi harfiyle ifade edecek olursak bu da bizim dalga mızın genişliği olarak ifa edeceğiz ve dalganın genişliği dalganın hızı ile orantılıdır diyeceğiz.
Devam edecek olursak tepe noktasından indirdik ya da bu arada çukur noktasından indireceğiniz dikme de bizim için genlik demektir.
Ayrıca o halde şuradan da bir dikme mi zindelik?
Burası da genlik.
Genlik tam dalgayı ortadan iki parçaya ayıracak şekildedir.
O halde iki tepe arasındaki mesafeyi lam da olarak nitelendirir.
S ya da iki çukur arasındaki mesafeye lam da olarak nitelendirilecek olursak, lam da bizim için artı dalga boyunu ifade edecek.
O halde burada öğrendiklerimizi göre IX sıfırla 10 santimetre olduğuna göre gençliğimiz ne kadardır dersek 10 santimetre olduğunu bileceğiz.
Genişliği miz görmüş olduğunu ve 8'in 12 ya da 4 ile 8 ya da 04 arası o halde genişlemiş ne kadar 4 santimetre dalga boyunu konuşacak olursak şu noktayla, şu nokta arasını konuşacak olursak, şurası tam ortalıkta olduğuna göre şurası 10, şurası iki on iki arasında olduğuna göre 8 santimetre.
O halde genişlik için şunu söyleyebilir miyiz?
Genişlik.
Dalga boyunun aynı zamanda yarısı kadar olduğunu da ifade edebiliriz.
O halde burada çok kısa iki tane tanımı mız var.
Hemen o hanımlarımızı yapalım ve dalganın hızı nelere bağlıdır onu gözlem diyelim.
Öncelikle periyot kavramını söylemek istiyorum.
Periyodun birimi saniye birim periyodun tarifi bir tam dalganın oluşması için geçen süre, bir tam dalganın oluşması için geçen süre firik ve T harfi ile ifade ediyoruz.
Frekanstan bahsedecek olursak frekans saniye üzere eksi birdir.
Birimi bir saniye içinde oluşan dalga sayısı ifadesini de F harfi ile ifade ediyoruz.
Peki dalganın hızından bahsedecek olursak arkadaşlar hız dediğimiz yer değiştirme bölü zaman değilmiydi?
Peki şöyle düşünelim tam sıfır noktasında iken bir tam dalga oluşturalım.
Dalga mızın boyu 8 santimetre.
O halde bir tam dalga oluşturduğumuz da sıfır noktasından 8 santimetre nokta konumuna gelecek.
Şu an bir tam dalgayı oluşturduk.
Peki dalganın aldığı yol kendi boyu kadar olmadı mı?
Yani yer değiştirmesi kendi boyu kadar olmadı mı?
O halde hız için yer değiştirme böyle zaman yazarken şu anda dalganın yer değiştirmesi kendi boyu kadar olduğu yani lambda kadar oldu.
Peki bir tam dalganın oluşma süresi ne kadardı?
Kadardı.
O halde görmüş olduğunuz gibi dalganın hızı, dalganın boyu bölü periyodu kadar olmuş olduğu dalganın hızını da ifade etmiş olduk.
Peki formülü biraz daha ilginç eleştirecek olursak.
Görmüş olduğunuz gibi periyodun birimiz saniye frekansın birimiz saniye üzere eksi bir o halde periyot da frekans birbirinin tam tersi.
O halde TEV gördüğüm yeri aynı zamanda ne yazabilirim bir bölü ev şu görmüş olduğunuz tev yerine bir bölü ev ifadesini yazabilirim.
O halde form ölümüz ne olur?
Lahm da çarpı ev olur dalgaları mızın genel özelliklerini bu şekilde ifade edebiliriz.
