16'incı Yüzyıl Divan Edebiyatı sanatçıları üzerinde duracağız.
Vahiy vahiy deyince aklımıza en önemli eseri olan PEN daima gelecek.
Bakın Guo Ahi Eşittir Ped Nağme ve 16'ıncı yüzyılın en önemli sanatçısı da diyebiliriz belki.
Fuzuli bakın şiirlerini Azeri Türkçesiyle yazmıştır aynı zamanda kendisi gazel şairi olarak da bilinir ve şiirlerindeki en önemli öge aslında Tasavvuf ve Aşk dır.
Tabii bu aşkın ilahi aşk olduğunu söylemeliyiz.
Edebiyatımızın en büyük lirik şairlerinden bir bakın.
Türk edebiyatının kendisi ızdırap şairi olarak da bilinir.
Bakın.
Kötümser ve karamsar bir dünya görüşüne sahiptir ve aynı zamanda ilmi şiirin temeli sayar.
Bakın bunlar fuzuli ile alakalı önemli bilgiler.
Peki diğer önemli olan ne?
Eserleri tabii ki bakın Divan'ı var.
Bakın üç dilde Türkçe, Farsça ve Arapça Divan'ı var.
Bileceğiz.
Bakın Leyla ile Mecnun, Türk edebiyatının önemli mesnevi erdemdir.
Şikayet name mektup türünde dir ama aynı zamanda bir hiciv eleştiri tarzında bir eserdir.
Hadi katı sürede Kerbela olayını anlatır, Hz.
Hüseyin'in Kerbela'da şehit edilişini anlatır.
Bakın Bengü Bade Türkçe bir eserdir.
Şah İsmail ile aslında ikinci Beyazıt'ı anlattığı şarap ile afyonu savaştır.
Yani sonuçta Şah İsmail galip gelir gibi sohbet.
Süllü Esmer.
Yine Türk edebiyatının önemli mesnevi erdemdir.
Fuzuli'nin yine bu mesnevi tarzındaki eserini bileceğiz.
Yine saki name.
Fuzuli'nin önemli bir mesnevi midir sıhhat, su maraz.
Bakın yine Türk edebiyatının da Fuzuli'nin önemli bir mesnevi eseridir.
Şah ı Geda yine bir Mesnevi dir.
Bilmeliyiz.
En usül kalp, Fuzuli'nin kaside türündeki eseridir.
Zahit de Farsça mensur bir eserdir.
Yine bunu da bilmeliyiz.
Baki.
Baki, aşk, doğa, dünya zevki, hayattan tat alma ve devrin ihtişamını anlatır.
Bakım, bağ.
Baki, epik, çürüyen bir dünya görüşüne sahiptir derler.
Dünya zevkini, hayattan tat alma olayları olduğu için, bunları şiirlerinde konu edindiği için epik yürüyen dünya görüşü de denir.
Rin Dane Gazeli nin en önemli temsilcisidir diyebiliriz.
Hani dünya zevki, hayattan tat alma, başıboş yaşama zindanı.
Bu mahalli unsurlar ve tabiat tasvirleri bakın Baki tarafından başarılı bir şekilde kullanılmıştır.
Kendisi muhalif çeşme akımının habercisidir diyebiliriz ve tasavvufa hiç yer vermemiştir.
Bakın şeyhülislam olmak için aslında çok mücadele etmiş, uğraşmış ama olamamış tabi.
Fakat şiirlerinde de tasavvufa da yer vermediğini görmekteyiz.
Özellikle de bakın dönemine göre söz sanatlarını çok ustaca kullanmıştır.
Aruz kusurlarını da en aza indirmiştir.
Baki ve Mesnevi türünde eseri yoktur.
Baki'nin ve kendisine döneminde Sultan ı Şuara unvanı verilmiştir.
Bakın Divan'ı var.
Önemli bir eseri Kanuni Mersiye si, Kanuni Sultan Süleyman'ın ölümü üzerine yazılan terkip şeklindeki bir eserdir.
Yine Feza ile ül Cihad ve Feza Il ül Mekke Baki'nin diğer önemli eserleridir.
Taş Yırcalı, Yahya yani yaşadığı dönemde Fuzuli den sonraki en büyük mesnevi şairidir.
Diyebiliriz ki Anadolu da zaten ilk ham ses sahibi olan kişidir.
Bakın Türk edebiyatında ilk ham sesi olan Ali Şir Nevai idi.
Ama Anadolu sahasında ilk ham ses sahibi olan taş Ilıcalı'yı hay eder.
Bağdat'ta ruhi özellikle bakın toplumsal eleştiride büyük bir çığır açmıştır.
Eserlerinde sosyal konuları işlemiştir ve kendisi aynen Baki de olduğu gibi ring bir şairdir.
Yani zevk alma, hayattan zevk almayı düşünen biridir.
Şiirlerini de Azeri Türkçesiyle yazdığını söylemeliyiz.
Ve belki de en önemli özelliği bilmemiz gereken Bağdad ruhunun terki bir bendi ile ünlüdür.
Özelikle toplumsal hiciv olarak bu terkip bir benzerini yazmıştır.
Bakın tabii Divan onun önemli bir eseridir.
Yine bunu bileceğiz.
Hayali aslında lakabı bekar m midir?
Bakın döneminde hem Melik üş Şuara, hem Sultanı Şuara hem de hayali meşhur olarak adlandırılmıştır.
Özellikle de Ata sözüne ve deneyimlere çokça yer vermiştir ve gaz jelleri ile de ünlüdür.
Hayali bakır zati bir kere devrinde üstad dır.
Çünkü bu bağ kişilerin baki Türkiye edebiyatının yani en ünlü divan sanatçılarından dır.
Onun hocasıdır.
Zati Bakır onun için devrinde üstat olarak adlandırılır.
Divan edebiyatında en çok şiir yani gazel.
Tabi o şiir dediğim özelikle de gazel kısmını düşünelim.
En çok gazel yazan sanatçıdır.
Özellikle derinlik yine şiirlerinde önemli bir unsurdur ki bu açıdan hocasıdır kendisi.
Edirne için yazdı bakın şehre hangisini ki Edirne?
Şehrin gizi olarak da biz ifade ediyoruz, yine bilmeliyiz, iki önemli eseri, Divan'ı ve Şemi Pervane yi de bilmeliyiz.