Elektrik akımı, direnç ve potansiyel fark Şekil 1'deki basit elektrik dairemize baktığımızda elektrikle elektrik devreleri ilgili düşüncelerimizi, bilgilerimizi bir hatırlayalım.
Devriye potansiyeli fark sağlayan üreticimiz, devriye seriyi bağlanan ve akımın değerini ölçen amper.
Çevremiz direncin uçları arasına paralel bir şekilde pala bağlanan ve direncin potansiyel farkını ölçen volt metre ve anahtarı.
Mız anahtarı mızı kapattığımız anda ardıdan eksiye doğru akımın oluştuğunu biliyoruz.
İlk kadar bir akım oluşsun.
Potansiyel farkımız ada yani üreticimizin volt da veye kadar değilim.
Bu durumdayken acaba potansiyel fark, akım ve direnç arasında bir ilişki var mı onu gözlemledim.
Volt umuzu üreticimizin potansiyel farkını iki katına çıkarttığımız da yapılan deneyler çalışmasında amper metrenin üzerinden geçen akımın da iki katına çıktığını gözlemliyoruz.
Potansiyel farkımızı 3 volta çıkarttığımız da amper metrenin üzerine çıkan akımın da değişip değiştiğini ve akımın da 3 katına çıktığını gözlemliyoruz.
O halde Şekil 2'deki potansiyel fark akım grafiğimiz de bu durumu yazacak olursak başlangıçta potansiyelimiz volt kadar iken akım mızın iyi kadar olduğunu söylemiştik.
Potansiyel farkı iki katına çıkarttığımız da akımın da iki katına çıktığını gözlemledik.
Üç volta çıktığında akımın da üç iyi olduğunu söyledik.
Bu durumda analitik düzlemde şu noktalarımız birleştirecek olursak düzgün doğrusal bir grafik elde ederiz.
Bu grafiğin açısına alfa deyip grafiğin eğilimini alırsak ki eğim almak tanjant lif aydı.
Karşı büyük komşu yaptığımızda şurada ki küçük ün üçgeni incelediğimizde Alfa'nın karşısı ve katarken komşusu iyi kadar ikinci üç kendimize baktığımızda iki volt 2'yi kadar.
Büyük güçlere baktığımızda 3 volt üç iyi kadar.
O halde bu grafiğin eğimi her seferinde bize sabit bir değeri verdi.
Verdiği değer de üzerinde çalıştığımız direncimiz.
O halde ve bölü iyi eşittir Z dersek bizim elektrik devrini kullanacağımız en büyük, en önemli yasalarımızda birisi ortaya çıktığı potansiyel fark, akım ve direnç üçlüsünü yakalamış olduk.
Biz bu yasamız da Ohm yasası olarak nitelendiriyoruz.
Devam edelim.
Bazı elektrik değerlerimizi inceleyelim.
Örneğin elimizde bir tane direncimiz olsun.
Yine üreteceğimiz söz konusu olsun ve bu devriniz de oluşacak akımı incelediğimizde elbette şu yönde bir iyi akımı olacak fakat bu esnada Reye direncinin üzerine şu şekilde boş bir tel attığımızda acaba ne olur?
Tabii ki akım kendisine karşı koyan direnci tercih etmeyecek.
Burada nasıl bir durum gerçekleşecek bizim için?
Akım artan yola çıkıp eksiye doğru yoluna devam etmek isterken kendisini en kolay gelen yolu, en dirençsiz olan yolu kendisine tercih edecek.
Bu iş kolu takip ederek akım devrede kendini tamamlayacak.
O halde bu devre bize ne diyeceğiz?
Kısa devre diyeceğiz.
Çünkü direncin üzerinden hiçbir şekilde akım geçmedi.
Devam edelim.
Çevremizde bir önceki dersimiz de devre elemanları incelediğimizde Rios A'dan bahsetmiştik.
Acaba dirençle ayar nasıl çalışıyor onu gözlemledim hep beraber.
Yine bir direncimizi elimize aldık.
Şöyle bir.
Üreticimizi bağladık, direncimiz üzerinde de.
Leo çıtamızı şu şekilde bağlayalım.
Yine artı eksi doğru akım mız oluşacak akımı iyi harfiyle şöyle gösterdi.
Akım buraya geldiğinde direncin şu kısmını kullandıktan sonra ne demiştik?
Kendisi için en boş yolu yani dirençsiz yolu tercih edecek demiştik.
O halde akım direncin bu kısmını kullandıktan sonra yoluna şu şekilde Records'tan üzerinden devam edip devreyi tamamlayacak.
Peki rotamızı rios, doğamızı ok yönünde çekersek Real ustamız acaba ok yöne çekersek neler gözlemlediniz?
R Ustamız şu duruma geldiğini düşünecek olursak şu noktaya geldiniz.
Akım yine buradan yola çıkacak akım mız geldi.
Tam bu noktaya geldiğinde bu sefer direnç de daha fazla büyük fazla bir alan kullanmış olacak.
Daha sonra devreyi takip edecek.
O halde o masamızda ne demiştik?
En büyük form günümüz için potansiyel fark eşittir.
Akım çarpı direnç demiştik.
Kısaca aklımızda kalması için vır diye aklımıza kod diyebiliriz.
Peki arkadaşlar potansiyel parkımızda hiçbir değişiklik yapmadık.
Reus da bazı o yönde çektiğinizde akımın kullandığı direnç mecburen arttı dedik.
Direnç artarsa bu devrede akımın da azaldığını gözlemlemiş oluruz.
Burada yaptığımız çalışmamız basit bir elektrik.
Çevremizde OM yazısını yani biz en çok kullanacağımız elektrik yazısı varı ortaya çıkartmış olduk.
Kısa Devre ve Rios ustayı incelemiş olduk.
Devriye potansiyeli fark sağlayan üreticimiz, devriye seriyi bağlanan ve akımın değerini ölçen amper.
Çevremiz direncin uçları arasına paralel bir şekilde pala bağlanan ve direncin potansiyel farkını ölçen volt metre ve anahtarı.
Mız anahtarı mızı kapattığımız anda ardıdan eksiye doğru akımın oluştuğunu biliyoruz.
İlk kadar bir akım oluşsun.
Potansiyel farkımız ada yani üreticimizin volt da veye kadar değilim.
Bu durumdayken acaba potansiyel fark, akım ve direnç arasında bir ilişki var mı onu gözlemledim.
Volt umuzu üreticimizin potansiyel farkını iki katına çıkarttığımız da yapılan deneyler çalışmasında amper metrenin üzerinden geçen akımın da iki katına çıktığını gözlemliyoruz.
Potansiyel farkımızı 3 volta çıkarttığımız da amper metrenin üzerine çıkan akımın da değişip değiştiğini ve akımın da 3 katına çıktığını gözlemliyoruz.
O halde Şekil 2'deki potansiyel fark akım grafiğimiz de bu durumu yazacak olursak başlangıçta potansiyelimiz volt kadar iken akım mızın iyi kadar olduğunu söylemiştik.
Potansiyel farkı iki katına çıkarttığımız da akımın da iki katına çıktığını gözlemledik.
Üç volta çıktığında akımın da üç iyi olduğunu söyledik.
Bu durumda analitik düzlemde şu noktalarımız birleştirecek olursak düzgün doğrusal bir grafik elde ederiz.
Bu grafiğin açısına alfa deyip grafiğin eğilimini alırsak ki eğim almak tanjant lif aydı.
Karşı büyük komşu yaptığımızda şurada ki küçük ün üçgeni incelediğimizde Alfa'nın karşısı ve katarken komşusu iyi kadar ikinci üç kendimize baktığımızda iki volt 2'yi kadar.
Büyük güçlere baktığımızda 3 volt üç iyi kadar.
O halde bu grafiğin eğimi her seferinde bize sabit bir değeri verdi.
Verdiği değer de üzerinde çalıştığımız direncimiz.
O halde ve bölü iyi eşittir Z dersek bizim elektrik devrini kullanacağımız en büyük, en önemli yasalarımızda birisi ortaya çıktığı potansiyel fark, akım ve direnç üçlüsünü yakalamış olduk.
Biz bu yasamız da Ohm yasası olarak nitelendiriyoruz.
Devam edelim.
Bazı elektrik değerlerimizi inceleyelim.
Örneğin elimizde bir tane direncimiz olsun.
Yine üreteceğimiz söz konusu olsun ve bu devriniz de oluşacak akımı incelediğimizde elbette şu yönde bir iyi akımı olacak fakat bu esnada Reye direncinin üzerine şu şekilde boş bir tel attığımızda acaba ne olur?
Tabii ki akım kendisine karşı koyan direnci tercih etmeyecek.
Burada nasıl bir durum gerçekleşecek bizim için?
Akım artan yola çıkıp eksiye doğru yoluna devam etmek isterken kendisini en kolay gelen yolu, en dirençsiz olan yolu kendisine tercih edecek.
Bu iş kolu takip ederek akım devrede kendini tamamlayacak.
O halde bu devre bize ne diyeceğiz?
Kısa devre diyeceğiz.
Çünkü direncin üzerinden hiçbir şekilde akım geçmedi.
Devam edelim.
Çevremizde bir önceki dersimiz de devre elemanları incelediğimizde Rios A'dan bahsetmiştik.
Acaba dirençle ayar nasıl çalışıyor onu gözlemledim hep beraber.
Yine bir direncimizi elimize aldık.
Şöyle bir.
Üreticimizi bağladık, direncimiz üzerinde de.
Leo çıtamızı şu şekilde bağlayalım.
Yine artı eksi doğru akım mız oluşacak akımı iyi harfiyle şöyle gösterdi.
Akım buraya geldiğinde direncin şu kısmını kullandıktan sonra ne demiştik?
Kendisi için en boş yolu yani dirençsiz yolu tercih edecek demiştik.
O halde akım direncin bu kısmını kullandıktan sonra yoluna şu şekilde Records'tan üzerinden devam edip devreyi tamamlayacak.
Peki rotamızı rios, doğamızı ok yönünde çekersek Real ustamız acaba ok yöne çekersek neler gözlemlediniz?
R Ustamız şu duruma geldiğini düşünecek olursak şu noktaya geldiniz.
Akım yine buradan yola çıkacak akım mız geldi.
Tam bu noktaya geldiğinde bu sefer direnç de daha fazla büyük fazla bir alan kullanmış olacak.
Daha sonra devreyi takip edecek.
O halde o masamızda ne demiştik?
En büyük form günümüz için potansiyel fark eşittir.
Akım çarpı direnç demiştik.
Kısaca aklımızda kalması için vır diye aklımıza kod diyebiliriz.
Peki arkadaşlar potansiyel parkımızda hiçbir değişiklik yapmadık.
Reus da bazı o yönde çektiğinizde akımın kullandığı direnç mecburen arttı dedik.
Direnç artarsa bu devrede akımın da azaldığını gözlemlemiş oluruz.
Burada yaptığımız çalışmamız basit bir elektrik.
Çevremizde OM yazısını yani biz en çok kullanacağımız elektrik yazısı varı ortaya çıkartmış olduk.
Kısa Devre ve Rios ustayı incelemiş olduk.
