Manyetizma konumuz da hareket sel, elektrik motoru kuvvetini devam ediyoruz.
Manyetizma derslerimizde hatırlayacak olursak yüklü bir parçacığın manyetik alan içine fırlattığı mızda yüklü parça çayımız artı yüklü ise içi yön de kuvvet hissediyordu.
Eksi yüklü ise avuç içinin tersi yönde kuvvet iseler o zaman şekil 1'e bakacak olursak ve hızı ile L uzunluğunda bir çubuğu muz görmüş olduğunuz gibi B manyetik alan içerisinde sağ tarafa doğru çekiliyor.
O halde bu Lee'yi yük çubuğu muzun içerisinde artı ve eksi yükler acaba nasıl hareket edecek bunu inceleyelim.
Sayfa düz zeminden içeri doğru 4 parmak manyetik alanın yönünü göstersin.
Dört parmak sayfa düz zeminden içeri doğru manyetik alanın yönünü göstersin.
Hız ve türümüzün ne tarafa doğru, sağ tarafa doğru bir hız ve sektörümüz var gördüğünüz gibi.
O halde bu çubuğun içerisinde artı yükler ne tarafa doğru kuvvet hissedecek?
Artı yük dar avuç içinden yukarı doğru kuvvet hissedecek bu kuvveti hangi yükleri silecek dedik.
Art yükler.
Peki eksiklikler ne tarafa doğru kuvvet iseler o zaman eksi yükler de avuç içinin tersi yönünde eksi yükler kuvvet hisseder.
Bunu ilk siyesi koordinat sisteminde gösterecek olursa, ilk siyesi koordinat sisteminde gösterecek olursak şöyle ifade etmiştik.
Hem de bir hatırlatma olur bizler için şurası eksiğe yönümüz, şurası j, şurası eksi z yönü.
Görmüş olduğunuz gibi manyetik alan sayfa düz zeminden içeri doğru yani eksi iyi yönde manyetik alanımız var.
Hız rektörümüz ne tarafa doğru görmüş olduğunuz gibi sağ tarafa doğru.
O halde artı yüklü parçacıklar avuç içi yukarı olacak şekilde artı yüklü parçacıklar, ağımız yukarı doğru kuvvet ise derken eksi yüklü pace avuç içinin tersi yönünde kuvvet hisseder.
O halde artı yükler bu çubuğun üst kısmında toplanır iken eksi yükler çubuğun alt kısmına toplanır.
O halde görmüş olduğunuz gibi bu çubuğun üst kısmına ve alt kısmına bir direnç bağlıca iletken telle bir direnç bağlayacak olsaydık.
Artı yükler ve eksiklikler bir tarafa çekilirse potansiyel fark oluşmaz mı?
Yani biz buna ne diyoruz işte elektro motor kuvveti yani indüksiyon eğmeye, kas, indüksiyon, elektro motor kuvveti.
Şu anda bir çocuğumuzu manyetik alana çektiğimiz için akım oluşturduk ardıdan eksiye doğru görmüş olduğunuz gibi bir in diksiyon akımı oluşmuş oldu.
O halde bu indüksiyon oluşması için ne gerekiyor?
Tabii ki elektro motor kuvveti elektro motor kuvvetinin ediyorduk.
Epsilon da getiriyorduk.
Yani diksiyon eğimi kası indüksiyon eğmeye kası bu indüksiyon eğimi ikazını yazarken eksiği çekiyorum.
Çünkü indikçe onun bir tarifi vardı.
Bir önceki dersimiz de lensle demişti.
Her zaman kendisini oluşturan nedene karşı zıt oluyordu.
O yüzden bu eksi deyimi kullanıyorum.
Buradaki indüksiyon elektro motor kuvveti miz manyetik alan şiddetiyle doğru orantılı hız ve kızımızın büyüklüğüyle doğru orantılı ve tabii ki çubuğunun uzunluğuyla doğru orantılı.
Burada L çocuğumuzun uzunluğu olmuş olduğu bu çocuğumuzun hızı B zaten manyetik alan şiddeti olduğunu biliyoruz.
Indüksiyon markamızın değeri de volt olarak ifade ediyorduk.
Peki direncimizi üzerinden geçen indüksiyon akımının değerini arayacak olursak bunu nasıl ifade ederiz?
Tabii ki yine elektrik akımı matematiksel modelimiz.
Hatırlayacak olursak bırı burada volt umuzu direncimizi Belceğiz yani indüksiyon eğmeye ikazını dirence oran aldığımızda indüksiyon akımının değerinde bulmuş oluruz.
Tabii ki dikkat ettiyseniz burada hız ve sektörümüzle manyetik alan yine birbirini nasıl görmüş olduğunuz gibi hız vektörü z manyetik alan birbiri nasıl dik dik olmadığı durumda eğer işin içine eğim açı girerse buradaki indüksiyon emme yakamızı eksi bavul çarpı bir açı girerse görmüş olduğunuz gibi herhangi bir açı girerse sin alfa ifadesi ile de çözüm diye biliriz.
O halde bizim genel matematiksel denklemi miz ne olduğu şöyle ifade edecek olursak eksi aklımıza kalıcı olması için de şunu söyleyebiliriz.
Eksi bavul şeklinde aklımızda tutabiliriz, devam edelim.
Bu sefer çubuğu umuzu ve hızıyla manyetik alanda çek, milim de kendi ekseni etrafında şöyle bir dönüş yaptıralım.
Bu da dönme hareketi yaptığımızda yine sağ el kuralını uyguladığımız da artı yüklerin üst tarafa, eksikliklerin de alt tarafa toplandığını bulabiliriz.
O halde burada da indüksiyon elektro motor kuvveti oluşturacağız.
Buradaki indikçe öncelikle motor kuvveti imiz yazarken çubuğun şu kısmındaki hızımız sıfır olmazmı?
Çünkü merkezin dönme hızı sıfırdır.
Burada ortalama hızı kullanacağız.
Yine manyetik alan şiddetiyle doğru orantılı çubuğun en üst kısmın hızı ve çubuğun o noktası etrafında döndüğü için o nokta sıfır da o zaman çubuğun tam da orta noktasının ortalama hızı ne kadar olur ve bölü iki kadar olur çarpı Lille'den.
Buradaki indüksiyon eğmeyi km hıza hesaplayabilirsiniz.
Tabii ki çizgisel hızlı açısal hız kavramını hatırlayacak olursak çizgisel hız, açısal hız, çarpı yeri, çap büyüklüğü, buradaki yeri yapımız ne kadar?
Tabii ki çubuğun uzunluğu kadar çizgisel hızımız.
Çizgisel hızımız görmüş olduğumuz açısal hız Lee'yi zaten çoğumuzun uzunluğu burdada yarıçap vektörü olarak ifade edebiliriz.
O halde burada veya gördüğümüz yere neyi yazabilir miyiz?
Açısal hız çarpı uzunluk yazdığımız anda neyi ifade etmiş oluruz?
In diksiyon eğmeyi kafamızı gördüğünüz gibi dönme hareketi yaparsa, bir çubuğu muz çubuk manyetik alan içinde.
Dönme hareketi sonucu in diksiyon, diksiyon, eğmeye, kazı indikçe n emel kası şekildeki gibi oluşur.
Yani manyetik alan büyüklüğü, açısal hızı uzunluğunun karesi ikiyle in diksiyon emek hızını hesaplayan biliriz.
Manyetizma derslerimizde hatırlayacak olursak yüklü bir parçacığın manyetik alan içine fırlattığı mızda yüklü parça çayımız artı yüklü ise içi yön de kuvvet hissediyordu.
Eksi yüklü ise avuç içinin tersi yönde kuvvet iseler o zaman şekil 1'e bakacak olursak ve hızı ile L uzunluğunda bir çubuğu muz görmüş olduğunuz gibi B manyetik alan içerisinde sağ tarafa doğru çekiliyor.
O halde bu Lee'yi yük çubuğu muzun içerisinde artı ve eksi yükler acaba nasıl hareket edecek bunu inceleyelim.
Sayfa düz zeminden içeri doğru 4 parmak manyetik alanın yönünü göstersin.
Dört parmak sayfa düz zeminden içeri doğru manyetik alanın yönünü göstersin.
Hız ve türümüzün ne tarafa doğru, sağ tarafa doğru bir hız ve sektörümüz var gördüğünüz gibi.
O halde bu çubuğun içerisinde artı yükler ne tarafa doğru kuvvet hissedecek?
Artı yük dar avuç içinden yukarı doğru kuvvet hissedecek bu kuvveti hangi yükleri silecek dedik.
Art yükler.
Peki eksiklikler ne tarafa doğru kuvvet iseler o zaman eksi yükler de avuç içinin tersi yönünde eksi yükler kuvvet hisseder.
Bunu ilk siyesi koordinat sisteminde gösterecek olursa, ilk siyesi koordinat sisteminde gösterecek olursak şöyle ifade etmiştik.
Hem de bir hatırlatma olur bizler için şurası eksiğe yönümüz, şurası j, şurası eksi z yönü.
Görmüş olduğunuz gibi manyetik alan sayfa düz zeminden içeri doğru yani eksi iyi yönde manyetik alanımız var.
Hız rektörümüz ne tarafa doğru görmüş olduğunuz gibi sağ tarafa doğru.
O halde artı yüklü parçacıklar avuç içi yukarı olacak şekilde artı yüklü parçacıklar, ağımız yukarı doğru kuvvet ise derken eksi yüklü pace avuç içinin tersi yönünde kuvvet hisseder.
O halde artı yükler bu çubuğun üst kısmında toplanır iken eksi yükler çubuğun alt kısmına toplanır.
O halde görmüş olduğunuz gibi bu çubuğun üst kısmına ve alt kısmına bir direnç bağlıca iletken telle bir direnç bağlayacak olsaydık.
Artı yükler ve eksiklikler bir tarafa çekilirse potansiyel fark oluşmaz mı?
Yani biz buna ne diyoruz işte elektro motor kuvveti yani indüksiyon eğmeye, kas, indüksiyon, elektro motor kuvveti.
Şu anda bir çocuğumuzu manyetik alana çektiğimiz için akım oluşturduk ardıdan eksiye doğru görmüş olduğunuz gibi bir in diksiyon akımı oluşmuş oldu.
O halde bu indüksiyon oluşması için ne gerekiyor?
Tabii ki elektro motor kuvveti elektro motor kuvvetinin ediyorduk.
Epsilon da getiriyorduk.
Yani diksiyon eğimi kası indüksiyon eğmeye kası bu indüksiyon eğimi ikazını yazarken eksiği çekiyorum.
Çünkü indikçe onun bir tarifi vardı.
Bir önceki dersimiz de lensle demişti.
Her zaman kendisini oluşturan nedene karşı zıt oluyordu.
O yüzden bu eksi deyimi kullanıyorum.
Buradaki indüksiyon elektro motor kuvveti miz manyetik alan şiddetiyle doğru orantılı hız ve kızımızın büyüklüğüyle doğru orantılı ve tabii ki çubuğunun uzunluğuyla doğru orantılı.
Burada L çocuğumuzun uzunluğu olmuş olduğu bu çocuğumuzun hızı B zaten manyetik alan şiddeti olduğunu biliyoruz.
Indüksiyon markamızın değeri de volt olarak ifade ediyorduk.
Peki direncimizi üzerinden geçen indüksiyon akımının değerini arayacak olursak bunu nasıl ifade ederiz?
Tabii ki yine elektrik akımı matematiksel modelimiz.
Hatırlayacak olursak bırı burada volt umuzu direncimizi Belceğiz yani indüksiyon eğmeye ikazını dirence oran aldığımızda indüksiyon akımının değerinde bulmuş oluruz.
Tabii ki dikkat ettiyseniz burada hız ve sektörümüzle manyetik alan yine birbirini nasıl görmüş olduğunuz gibi hız vektörü z manyetik alan birbiri nasıl dik dik olmadığı durumda eğer işin içine eğim açı girerse buradaki indüksiyon emme yakamızı eksi bavul çarpı bir açı girerse görmüş olduğunuz gibi herhangi bir açı girerse sin alfa ifadesi ile de çözüm diye biliriz.
O halde bizim genel matematiksel denklemi miz ne olduğu şöyle ifade edecek olursak eksi aklımıza kalıcı olması için de şunu söyleyebiliriz.
Eksi bavul şeklinde aklımızda tutabiliriz, devam edelim.
Bu sefer çubuğu umuzu ve hızıyla manyetik alanda çek, milim de kendi ekseni etrafında şöyle bir dönüş yaptıralım.
Bu da dönme hareketi yaptığımızda yine sağ el kuralını uyguladığımız da artı yüklerin üst tarafa, eksikliklerin de alt tarafa toplandığını bulabiliriz.
O halde burada da indüksiyon elektro motor kuvveti oluşturacağız.
Buradaki indikçe öncelikle motor kuvveti imiz yazarken çubuğun şu kısmındaki hızımız sıfır olmazmı?
Çünkü merkezin dönme hızı sıfırdır.
Burada ortalama hızı kullanacağız.
Yine manyetik alan şiddetiyle doğru orantılı çubuğun en üst kısmın hızı ve çubuğun o noktası etrafında döndüğü için o nokta sıfır da o zaman çubuğun tam da orta noktasının ortalama hızı ne kadar olur ve bölü iki kadar olur çarpı Lille'den.
Buradaki indüksiyon eğmeyi km hıza hesaplayabilirsiniz.
Tabii ki çizgisel hızlı açısal hız kavramını hatırlayacak olursak çizgisel hız, açısal hız, çarpı yeri, çap büyüklüğü, buradaki yeri yapımız ne kadar?
Tabii ki çubuğun uzunluğu kadar çizgisel hızımız.
Çizgisel hızımız görmüş olduğumuz açısal hız Lee'yi zaten çoğumuzun uzunluğu burdada yarıçap vektörü olarak ifade edebiliriz.
O halde burada veya gördüğümüz yere neyi yazabilir miyiz?
Açısal hız çarpı uzunluk yazdığımız anda neyi ifade etmiş oluruz?
In diksiyon eğmeyi kafamızı gördüğünüz gibi dönme hareketi yaparsa, bir çubuğu muz çubuk manyetik alan içinde.
Dönme hareketi sonucu in diksiyon, diksiyon, eğmeye, kazı indikçe n emel kası şekildeki gibi oluşur.
Yani manyetik alan büyüklüğü, açısal hızı uzunluğunun karesi ikiyle in diksiyon emek hızını hesaplayan biliriz.
