Belirli bir özellik için ailenin geçmişi hakkında bilgi sahibi olup bu bilginin ebeveynlerden yeni kuşaklara nasıl geçtiğini açıklayan aile ağacına soyağacı denir.
Soy ağacında dişiler bu şekilde erkekler de bu şekilde gösterilir.
Dişi ve erkek arasında yatay çizgi varsa bu evliliği gösterir.
Bunlar da çocuklardır.
Kuşaklar alt alta gösterilir.
Yani bunlar birinci kuşak, bunlar da ikinci kuşak olur.
Ayrıca doğan çocuklar doğum sırasına göre soldan sağa doğru dizilir.
Bazen bunların içi taralı olabilir.
Bu özelliği fenotipinde gösteren erkek bireydir ve burada da özelliği fenotipinde gösteren dişi bireyi görüyoruz. Bu sembol ayrı yumurta ikizlerini, bu sembol de tek yumurta ikizlerini gösterir.
Bunları tabii ki bilin ama yine de bu semboller size genellikle sorularda verilir.
Şimdi otozomal çekinik bir özelliğin kalıtımını soyağacı üzerinden inceleyelim.
Vücut kromozomlarına otozomal kromozomlar denir.
Size soruda otozomal çekinik veya otozomal baskın dediği zaman A,B gibi harflendirmeler yaparak soruyu çözün.
İçi taralı olan bireyler özelliği fenotipinde gösteriyor.
O zaman bu taralı olan bireylerin fenotipleri çekinik olduğundan genotipleri de homozigot çekiniktir.
Bu durumda içi taralı olanların hepsine küçük a küçük a yazabilirim.
Daha rahat anlatabilmem için bunları numaralandırdım. Şimdi 1 ve 2 numarayı bulalım.
Bu çocuk bir aleli annesinden bir aleli de babasından almıştır.
Demek ki bir numarada da iki numarada da küçük a yani çekinik allel bulunur ancak bunların içi taralı değil demek ki bunlar baskın geni de taşıyor yani bunlar heterozigot 3 numaralı birey büyük A Büyük A da olabilir büyük A küçük a da olabilir ama küçük a küçük a olamaz çünkü yine içi taralı değil.
7 numaralı bireyin de heterozigot olduğunu söyleyebiliriz bu çocuğa bakarak 7 numarayı rahatlıkla bulabildim.
Bu çocuk üzerinden 4 ve 5 numarayı da rahatlıkla bulabilirim.
4 ve mantıkta ilerliyoruz.
Şimdi 6 numarayı bulalım 6 numaranın içi taralı değil o zaman küçük a küçük a olamaz ancak büyük A büyük A ya da büyük A küçük a olabilir.
Şimdi de otozomal baskın bir özelliğin kalıtımını inceleyelim.
Bu sefer içi taralı olan bireyler baskın özelliği fenotiplerinde göstermektedir.
Yani içi taralı olanlar mutlaka baskın aleli bulundurur.
İçi taralı olmayanlar ise baskın alel bulundurmaz.
Bu durumda içi taralı olmayanlara küçük b küçük b diyorum. Şimdi geri kalanları bulabiliriz.
Ben bunları yine numaralandırdım.
Bu çocuklar alerlerden birini anneden birini de babadan alır.
Annenin zaten küçük b bulundurduğunu görüyoruz.
Demek ki baba da da küçük b aleli mutlaka bulunuyor ancak baba taralı bu durumda yanında baskın alel vardır.
2 numara annesinden mutlaka küçük b yani çekinik aleli almıştır ancak içi taralı olduğu için babasından da büyük bB genini almıştır.
3 ve 4 numaranın da heterozigot olduğunu söyleyebiliriz. büyük B büyük B de olabilir büyük B küçük b de olabilir.
Ancak tabii ki küçük b küçük b olamaz çünkü içi taralı.
6 numara da yine heterozigottur. Şimdi de bir tane örnek çözelim.
İnsanlarda kahve göz geni mavi göz genine baskındır. Mavi gözlü fenotipe sahip olan bireyler taralıdı.r Buna göre soru işareti ile gösterilen birey genotiplerinden hangilerine sahip olabilir.
Mavi göz genine küçük a kahve göz genine de büyük A diyelim.
Taralı olanlara küçük a küçük a yazabilirim.
Çünkü taralı olanlar mavi gözlü fenotipe sahipti.
Bize soru işaretli birey soruluyor.
O zaman benim babayı bulmam yeterli.
Bu baba da annesinden küçük a alelini almıştır ancak içi taralı değil yani demek ki baba kahverengi gözlü.
O zaman bu alelin yanında baskın alel vardır.
Şimdi de çaprazlama yapalım. Çaprazlama yaptığım zaman heterozigot kahve ve homozigot mavi genotipine sahip bireylerin oluştuğu görülür.
Büyük A büyük A genotipine sahip bir birey oluşmadı.
Bu nedenle cevap 2 ve 3 olur.
Soy ağacında dişiler bu şekilde erkekler de bu şekilde gösterilir.
Dişi ve erkek arasında yatay çizgi varsa bu evliliği gösterir.
Bunlar da çocuklardır.
Kuşaklar alt alta gösterilir.
Yani bunlar birinci kuşak, bunlar da ikinci kuşak olur.
Ayrıca doğan çocuklar doğum sırasına göre soldan sağa doğru dizilir.
Bazen bunların içi taralı olabilir.
Bu özelliği fenotipinde gösteren erkek bireydir ve burada da özelliği fenotipinde gösteren dişi bireyi görüyoruz. Bu sembol ayrı yumurta ikizlerini, bu sembol de tek yumurta ikizlerini gösterir.
Bunları tabii ki bilin ama yine de bu semboller size genellikle sorularda verilir.
Şimdi otozomal çekinik bir özelliğin kalıtımını soyağacı üzerinden inceleyelim.
Vücut kromozomlarına otozomal kromozomlar denir.
Size soruda otozomal çekinik veya otozomal baskın dediği zaman A,B gibi harflendirmeler yaparak soruyu çözün.
İçi taralı olan bireyler özelliği fenotipinde gösteriyor.
O zaman bu taralı olan bireylerin fenotipleri çekinik olduğundan genotipleri de homozigot çekiniktir.
Bu durumda içi taralı olanların hepsine küçük a küçük a yazabilirim.
Daha rahat anlatabilmem için bunları numaralandırdım. Şimdi 1 ve 2 numarayı bulalım.
Bu çocuk bir aleli annesinden bir aleli de babasından almıştır.
Demek ki bir numarada da iki numarada da küçük a yani çekinik allel bulunur ancak bunların içi taralı değil demek ki bunlar baskın geni de taşıyor yani bunlar heterozigot 3 numaralı birey büyük A Büyük A da olabilir büyük A küçük a da olabilir ama küçük a küçük a olamaz çünkü yine içi taralı değil.
7 numaralı bireyin de heterozigot olduğunu söyleyebiliriz bu çocuğa bakarak 7 numarayı rahatlıkla bulabildim.
Bu çocuk üzerinden 4 ve 5 numarayı da rahatlıkla bulabilirim.
4 ve mantıkta ilerliyoruz.
Şimdi 6 numarayı bulalım 6 numaranın içi taralı değil o zaman küçük a küçük a olamaz ancak büyük A büyük A ya da büyük A küçük a olabilir.
Şimdi de otozomal baskın bir özelliğin kalıtımını inceleyelim.
Bu sefer içi taralı olan bireyler baskın özelliği fenotiplerinde göstermektedir.
Yani içi taralı olanlar mutlaka baskın aleli bulundurur.
İçi taralı olmayanlar ise baskın alel bulundurmaz.
Bu durumda içi taralı olmayanlara küçük b küçük b diyorum. Şimdi geri kalanları bulabiliriz.
Ben bunları yine numaralandırdım.
Bu çocuklar alerlerden birini anneden birini de babadan alır.
Annenin zaten küçük b bulundurduğunu görüyoruz.
Demek ki baba da da küçük b aleli mutlaka bulunuyor ancak baba taralı bu durumda yanında baskın alel vardır.
2 numara annesinden mutlaka küçük b yani çekinik aleli almıştır ancak içi taralı olduğu için babasından da büyük bB genini almıştır.
3 ve 4 numaranın da heterozigot olduğunu söyleyebiliriz. büyük B büyük B de olabilir büyük B küçük b de olabilir.
Ancak tabii ki küçük b küçük b olamaz çünkü içi taralı.
6 numara da yine heterozigottur. Şimdi de bir tane örnek çözelim.
İnsanlarda kahve göz geni mavi göz genine baskındır. Mavi gözlü fenotipe sahip olan bireyler taralıdı.r Buna göre soru işareti ile gösterilen birey genotiplerinden hangilerine sahip olabilir.
Mavi göz genine küçük a kahve göz genine de büyük A diyelim.
Taralı olanlara küçük a küçük a yazabilirim.
Çünkü taralı olanlar mavi gözlü fenotipe sahipti.
Bize soru işaretli birey soruluyor.
O zaman benim babayı bulmam yeterli.
Bu baba da annesinden küçük a alelini almıştır ancak içi taralı değil yani demek ki baba kahverengi gözlü.
O zaman bu alelin yanında baskın alel vardır.
Şimdi de çaprazlama yapalım. Çaprazlama yaptığım zaman heterozigot kahve ve homozigot mavi genotipine sahip bireylerin oluştuğu görülür.
Büyük A büyük A genotipine sahip bir birey oluşmadı.
Bu nedenle cevap 2 ve 3 olur.
