Enerji konumuz da yeni nesil sorularımıza devam ediyoruz.
Yeni nesil sorularımıza mantığı şu şekilde.
Bunu bir çok kez açıklamıştık.
Yine açıklıyorum.
Sorunun içerisinde birçok kavramın bir arada bulunması ve günlük yaşantıda kullanılabilir olması.
Pek sorumuza geçelim.
O halde Şekil 1'de taşma seviyesine, yani iki haşhaş kadar sıvı bulunan kap bir yay asılmış durumda.
Yayın bu yay tabii ki bu şekilde bir enerji depolayacak.
Esneklik potansiyeli enerji NP sıvının yere göre potansiyel enerjisine S denmiş.
Şekil 2'deki kaba bir kat ismi bırakıldığında denge durumunda NP ve ESSE nasıl değişir?
Şimdi Şekil 2'de cismin sıvının içine, kabın içine bir kap ismi bırakılmış ve kardeşim askıda kalmış.
Biz ne diyorduk?
Burada sıvıların kaldırma kuvveti hatırlayacak olursak, o konuya değinecek olursak.
Bir cisim yüzüyor ve askıda ise kendi ağırlığı kadar sıvıyı taşır mı, az mı?
Dışarı taşan sıvının ağırlığı aslında burada kaldırma kuvvetine eşittir.
Kaldırma kuvveti de bu cismin ağırlığına eşittir.
O yüzden kendi ağırlığı kadar sıvıyı taşıdığı için Şekil 2'deki kapta bir ağırlaşması söz konusu olmaz.
O yüzden Şekil 1'deki kabın ağırlığına diyelim ki Gaye Kap ise ikinci durumdaki ağırlıkta yine kap kadardır.
Çünkü kabın içine bıraktığınız sıvı.
Kısaca not alalım.
Yüzen.
B.
Askıda kalan cisimler.
Taşırma.
Kabında ağırlamaya sebep olma.
O halde kabın ağırlığında hiçbir problem olmadığına göre, bir değişiklik olmadığına göre ya en arasındaki değişikliği alacak olursak yay enerjisi ne idi?
Bir bölü iki ka ix kare idi. E burada o zaman kap değişmedi.
Uzama miktarımız değişmez.
Yay aynı yay olduğu için burada sorumuz da epeyce değişmedi, ifade edebiliriz.
Sıvının durumunu inceleyecek olursak bakınız.
Az önce sıvının ağırlık merkezi türdeş bir sıvı olarak da sonra da ayrıca belirtir.
Burada belki suyun içine yazılmış azdır ama türdeş bir sıvı ağırlığı tam orta noktadadır.
Yani haşa haç kısmında dır.
Ağırlığı ve yere göre potansiyelin arasında emdiği haç olarak ifade edebilir.
Fakat biz bu sıvıyı yerleştirdiğimiz de bakınız fazlalık sıvı ne tarafa kaymış oldu.
Aşağı tarafı kaymış oldu.
Çünkü üstte kalan şu parçadaki sıvı ile aşağıdaki sıvıya baktığımızda aşağıdaki sıvının miktarı daha fazla.
O yüzden ağırlık merkezi sıvının ağırlık merkezi bir tık aşağıya kaymıştır.
O yüzden sıvının potansiyelin arası yazarken en hac şekli yazacağız.
Hac bir miktar azaldığı için sıvının potansiyelin hanesine ne olur deriz.
Azalır deriz.
Buradaki cevabımız yayın potansiyel enerjisi değişmez.
Sıvının potansiyel enerjisi azalır.
Devam edelim sorularımıza.
Şekil 1'de tür değişikliği uzunluğundaki çubuk o noktası etrafında döne bilinmektedir ve diğer ucu bir yaya bağlanmıştır ve sistem serbest bırakılıyor.
Muhtemelen kararsız bir denge söz konusu burada.
Çünkü şekil 2'ye baktığımızda L çubuğu yatay zemine paralel olacak şekilde devrilmiş ve yayı germiş.
Buna göre bu yay da depolanan enerjiyi, yani depolanan gazı nasıl yazıyorduk?
Bir böyle iki kare şeklinde yazıyor. Denge durumu oluştuğuna göre ya da depolanan potansiyellerin bulunabilmesi için çubuğun ağırlığı, yay sabiti, çubuğun uzunluğu bilinmesi gerekli ve yeterlidir demiş.
Şimdi insanın aklına şu geliyor.
Yay potansiyelin enerjisini bulabilmek için birbirine iki kayser yani bana kal lazım.
Yay sabiti 1 de uzama miktarı.
Ama bizim burada yapmamız gereken şu Bu yay niçin gerginleşti, niçin uzadı?
Niçin bir potansiyel enerji kazandı?
Çünkü bu da görmüş olduğunuz cisim yatay zemine düştü.
Paralel bir seviye geldi.
Yani şöyle düşünelim.
Bu çubuğun ağırlık merkezi tam da L bölgede değil.
Türdeş çubuk olduğu için bu arkadaşımız şu noktaya düşmedi mi?
Yani ağırlık merkezi şuraya gelmedi mi?
Ağırlık merkezi ne kadar düşmüş oldu?
L bölü iki kadar.
O yüzden burada mekanik enerjinin korunumu düşünecek olursak, buradaki potansiyel enerji, yani L çubuğunun düşmesinden kaynaklanan potansiyel enerji kaybı.
Kimi aktarıldı?
Aslında Yay potansiyel enerjisine aktarıldı.
Onu şöyle yazalım.
O halde ben çubuğun ağırlığına p diyecek olursam, p çarpı ne kadar düştük ile bölü iki.
O halde yay potansiyel enerjisini bulabilmek için çubuğun ağırlığını bilmemiz ve çubuğun uzunluğunu bilmemiz yeterlidir.
Hiç yaya girmeye gerek yok çünkü zaten türdeş çubuğun düşme miktarı bir potansiyel.
Enerji değişimi bana yayda da ne kadar potansiyelin değiştiğini ifade ediyor.
Yeni nesil sorularımıza mantığı şu şekilde.
Bunu bir çok kez açıklamıştık.
Yine açıklıyorum.
Sorunun içerisinde birçok kavramın bir arada bulunması ve günlük yaşantıda kullanılabilir olması.
Pek sorumuza geçelim.
O halde Şekil 1'de taşma seviyesine, yani iki haşhaş kadar sıvı bulunan kap bir yay asılmış durumda.
Yayın bu yay tabii ki bu şekilde bir enerji depolayacak.
Esneklik potansiyeli enerji NP sıvının yere göre potansiyel enerjisine S denmiş.
Şekil 2'deki kaba bir kat ismi bırakıldığında denge durumunda NP ve ESSE nasıl değişir?
Şimdi Şekil 2'de cismin sıvının içine, kabın içine bir kap ismi bırakılmış ve kardeşim askıda kalmış.
Biz ne diyorduk?
Burada sıvıların kaldırma kuvveti hatırlayacak olursak, o konuya değinecek olursak.
Bir cisim yüzüyor ve askıda ise kendi ağırlığı kadar sıvıyı taşır mı, az mı?
Dışarı taşan sıvının ağırlığı aslında burada kaldırma kuvvetine eşittir.
Kaldırma kuvveti de bu cismin ağırlığına eşittir.
O yüzden kendi ağırlığı kadar sıvıyı taşıdığı için Şekil 2'deki kapta bir ağırlaşması söz konusu olmaz.
O yüzden Şekil 1'deki kabın ağırlığına diyelim ki Gaye Kap ise ikinci durumdaki ağırlıkta yine kap kadardır.
Çünkü kabın içine bıraktığınız sıvı.
Kısaca not alalım.
Yüzen.
B.
Askıda kalan cisimler.
Taşırma.
Kabında ağırlamaya sebep olma.
O halde kabın ağırlığında hiçbir problem olmadığına göre, bir değişiklik olmadığına göre ya en arasındaki değişikliği alacak olursak yay enerjisi ne idi?
Bir bölü iki ka ix kare idi. E burada o zaman kap değişmedi.
Uzama miktarımız değişmez.
Yay aynı yay olduğu için burada sorumuz da epeyce değişmedi, ifade edebiliriz.
Sıvının durumunu inceleyecek olursak bakınız.
Az önce sıvının ağırlık merkezi türdeş bir sıvı olarak da sonra da ayrıca belirtir.
Burada belki suyun içine yazılmış azdır ama türdeş bir sıvı ağırlığı tam orta noktadadır.
Yani haşa haç kısmında dır.
Ağırlığı ve yere göre potansiyelin arasında emdiği haç olarak ifade edebilir.
Fakat biz bu sıvıyı yerleştirdiğimiz de bakınız fazlalık sıvı ne tarafa kaymış oldu.
Aşağı tarafı kaymış oldu.
Çünkü üstte kalan şu parçadaki sıvı ile aşağıdaki sıvıya baktığımızda aşağıdaki sıvının miktarı daha fazla.
O yüzden ağırlık merkezi sıvının ağırlık merkezi bir tık aşağıya kaymıştır.
O yüzden sıvının potansiyelin arası yazarken en hac şekli yazacağız.
Hac bir miktar azaldığı için sıvının potansiyelin hanesine ne olur deriz.
Azalır deriz.
Buradaki cevabımız yayın potansiyel enerjisi değişmez.
Sıvının potansiyel enerjisi azalır.
Devam edelim sorularımıza.
Şekil 1'de tür değişikliği uzunluğundaki çubuk o noktası etrafında döne bilinmektedir ve diğer ucu bir yaya bağlanmıştır ve sistem serbest bırakılıyor.
Muhtemelen kararsız bir denge söz konusu burada.
Çünkü şekil 2'ye baktığımızda L çubuğu yatay zemine paralel olacak şekilde devrilmiş ve yayı germiş.
Buna göre bu yay da depolanan enerjiyi, yani depolanan gazı nasıl yazıyorduk?
Bir böyle iki kare şeklinde yazıyor. Denge durumu oluştuğuna göre ya da depolanan potansiyellerin bulunabilmesi için çubuğun ağırlığı, yay sabiti, çubuğun uzunluğu bilinmesi gerekli ve yeterlidir demiş.
Şimdi insanın aklına şu geliyor.
Yay potansiyelin enerjisini bulabilmek için birbirine iki kayser yani bana kal lazım.
Yay sabiti 1 de uzama miktarı.
Ama bizim burada yapmamız gereken şu Bu yay niçin gerginleşti, niçin uzadı?
Niçin bir potansiyel enerji kazandı?
Çünkü bu da görmüş olduğunuz cisim yatay zemine düştü.
Paralel bir seviye geldi.
Yani şöyle düşünelim.
Bu çubuğun ağırlık merkezi tam da L bölgede değil.
Türdeş çubuk olduğu için bu arkadaşımız şu noktaya düşmedi mi?
Yani ağırlık merkezi şuraya gelmedi mi?
Ağırlık merkezi ne kadar düşmüş oldu?
L bölü iki kadar.
O yüzden burada mekanik enerjinin korunumu düşünecek olursak, buradaki potansiyel enerji, yani L çubuğunun düşmesinden kaynaklanan potansiyel enerji kaybı.
Kimi aktarıldı?
Aslında Yay potansiyel enerjisine aktarıldı.
Onu şöyle yazalım.
O halde ben çubuğun ağırlığına p diyecek olursam, p çarpı ne kadar düştük ile bölü iki.
O halde yay potansiyel enerjisini bulabilmek için çubuğun ağırlığını bilmemiz ve çubuğun uzunluğunu bilmemiz yeterlidir.
Hiç yaya girmeye gerek yok çünkü zaten türdeş çubuğun düşme miktarı bir potansiyel.
Enerji değişimi bana yayda da ne kadar potansiyelin değiştiğini ifade ediyor.
