Şimdi isterseniz öncelikle bu dönemde genel özellikler nelerdir?
Bu dönemin genel tablosunu, genel görünüşünü anlatalım.
Daha sonra da bu dönemde eser vermiş sanatçılarımız üzerinde duralım bir kere.
Cumhuriyetin ilk yıllarında şurası çok önemli.
Bakın milli edebiyat döneminde başlayan milli değerlerin işlenmesine devam edilmiştir.
Çünkü Cumhuriyet yeni kurulmuş, Kurtuluş Savaşı'ndan yeni çıkılmış.
Bakın ister istemez ne olacak?
İşte vatan, millet, Kurtuluş Savaşı, Anadolu, halk, halkın sorunları gibi konular işlenecektir.
Yani millilik ön planda olacaktır ve şiirlerde bakım, milli duyarlılık yine ön planda olacak.
Tabi ki de sade bir dil tercih edilecek.
Çünkü halka inilmesi isteniyor.
Hece ölçüsü var ve aynı zamanda halk şiirinin nazım şekillerini kullanmıştır sanatçılar.
Ve milli edebiyat zevki anlayışının sürdürüldüğü bir anlayış olduğunu görüyoruz.
Yani bakın hemen Cumhuriyetin Cumhuriyet döneminden hemen önceki dönem, milli edebiyat dönemi.
Cumhuriyetin ilk yıllarında da bu edebi anlayış halen devam ediyor.
Peki neler var bakın.
Kurtuluş Savaşı kazanılmış ve sanığın milletin maddi ve manevi yönden kalkınması için çalışılmıştır.
Yani topyekün bir çalışma var.
Ülkenin kalkındırılması için maddi ve manevi açıdan bu düşünceyle hareket eden şairler ister istemez bakın Anadolu'yu ve Anadolu insanını konu edinmiş ve böylece bakın memleket edebiyatı denilen akım oluşmuştur.
Peki ne var bu memleket edebiyatında?
Aslında yukarda da biraz bahsettik.
Bakın memleket manzaraları var, vatan millet sevgisi var.
Yani en çok dillendirilen, işlenen konular, temalar bunlardır.
Bakın yani bu akımın işlediği başlıca temalar dır.
Şimdi bu akım da aynı zamanda Batı edebiyatının hemen şurasını işaret diyelim.
Zevk ve anlayışıyla yerli anlayış memleket edebiyatı çevresinde birleşmiştir.
Yani demişler ki biz hem milli olalım ama aynı zamanda Batı'yla da entegre olalım, birleşelim ve bu şekilde memleket edebiyatı çevresinde hem millilik hem de Batı'yı birleştirme çabası görülüyor.
Şimdi burada önemli bir nokta daha var.
Faruk Nafız in sanat şiiri.
Bakın memleketi şiir dediğimiz bu şiir akımını ekolünü, daha doğrusu aslında bas başlatan Faruk Nafiz in sanat şiiridir diyebiliriz.
Yani sanat şiiri bir çeşit bu memleketi edebiyatın memleketi, şiirin aynı zamanda bir bildirisi niteliğindedir.
Peki kimler var?
Bakın beş hece ciler.
Bu kategoride değerlendirebileceğimiz sanatçılar.
Hani Faruk Nafiz, Enis bahçeler.
Sonra beş eczacı erden olmayıp Ahmet Kutsi Tecer.
Yine bu milli duyarlılığı devam ettirenler.
Kemalettin Kamu, Orhan Şaik Gökyay, Gökyay ve Ömer Bedrettin Uşaklı gibi Uşaklıgil gibi şairler bakın bu doğrultuda eserlerini vermişlerdir.
Biz beş hece acılardan başlayacağız isterseniz.
Çünkü Cumhuriyetin ilk yıllarında milli edebiyatın devamı olarak o memleket içi anlayış çizgisiyle eser veren ilk topluluğumuz arasında 5.
Keçeciler isterseniz biz önce bu 5 eczacıların özellikleri üzerinde duralım, daha sonra da sanatçılarımıza değinelim.
Bakın.
Şiirde sade ve özentisi bir yol tercih edilmiş sistem ve yapmacık kılıktan kesinlikle uzak durulmuştur.
Yani sade bir dil olacak.
Süslü püslü kullanımlara gerek yok.
Çünkü halkın anlaması isteniyor.
Şiirlerde genel olarak bakın memleket sevgisi, yurdun güzellikleri, kahramanlık gibi temaların ve konuların işlendiğini görüyoruz.
Hece ölçüsünün bakın hece ölçüsü kullanılır ama bunun değişik kalıpları kullanılır.
Ve aynı zamanda bunun yanında tabi halk şiiri geleneği devam ettirilmiş ama serbest üstte zat yazmayı da denemiş işlerdir.
Bakın konuşma dilini kullanmaya başlamışlardır.
Çünkü halka doğru ilkesi var.
Halka doğru ilçesinde ister istemez ne olacak konuşma dili olacak.
Bakın Anadolu gerçeğini coşkulu bir dille işlemişlerdir.
Anadolu olacak evet.
Ama bu coşkulu bir şekilde olacak ve halk şiiri, halka doğru ilkesi var, halkın anlayacağı dil var.
Tabi ki de halk şiiri nazım şekillerinden, biçimlerinden faydalanacak vardır.
Bakın şiirler yani bu beş hece cilerin şiirleri milli ve romantik özellikler taşır.
İşte deminden beri bahsettiğimiz halka doğru ilkesini benimsemişlerdir.
Yani her şeyi halk için bakın ve mahalli söyleşiler tabii ki bu doğrultuda sıkça kullanılmıştır.
Aynı zamanda şiirde folklorik yani halka ait olan, halkı ilgilendiren o unsurların da çokça kullanıldığını görüyoruz.
Bu dersimiz de bu şekilde beş gezilerinin özeliklerini görmüş olduk.
Bir sonraki dersimiz de görüşmek üzere.
Cumhuriyet Döneminin İlk Yıllarında Şiir
Cumhuriyet Dönemi'nin ilk yılları, Türk edebiyatı açısından oldukça önemli bir dönemdir. Bu dönemde, Türk şiiri ve genel olarak edebiyatı büyük bir dönüşüm geçirmiştir. Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılması ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla birlikte, edebiyat alanında da radikal değişiklikler gerçekleştirilmiştir.
Bu dönemde, şiirde özellikle toplumcu ve milliyetçi bir anlayış öne çıkmıştır. Şiirlerde, halkın ve ülkenin sorunları işlenmiş, toplumun duyguları ve düşünceleri dile getirilmiştir. Şiirlerde ayrıca, yalın bir dil ve anlatım tercih edilmiştir. Bu da şiirin halkın anlayabileceği bir dilde olmasını sağlamıştır.
Beş Hececiler Nedir?
Beş Hececiler, Türk edebiyatında 1911-1923 yılları arasında etkin olan bir edebi akımdır. Bu akımın öncüleri arasında Faruk Nafiz Çamlıbel, Halit Fahri Ozansoy, Yusuf Ziya Ortaç, Orhan Seyfi Orhon, Enes Behiç Koryürek gibi şairler yer alır.
Beş Hececiler adı, şairlerin şiirlerinde beş hece ölçüsü kullanmalarından kaynaklanır. Ancak bu akım sadece hece ölçüsüyle sınırlı değildir; şairlerin dil, söyleyiş ve anlatım biçimlerinde de özgün bir tarzları vardır. Beş Hececiler, genellikle şehir hayatı, modern yaşam, batılılaşma gibi temaları işlemişlerdir. Şiirlerinde sadelik, zarafet, incelik, şık bir dil ve çağdaş bir anlayış ön plana çıkar.
Beş Hececiler Özellikleri
Beş Hececiler, Türk edebiyatında 1911-1923 yılları arasında etkin olan bir edebi akımdır. Beş Hececiler'in özellikleri şunlardır:
- Hece ölçüsü: Beş Hececiler, adını kullandıkları beş hece ölçüsünden almaktadır. Bu ölçüyü kullanarak, Türkçe'nin ritmine uygun şiirler yazmışlardır.
- Modernizm: Beş Hececiler, modernizmi benimsemişlerdir. Şiirlerinde çağdaş hayatın sorunlarını işlemişlerdir.
- Sade dil: Beş Hececiler, sade bir dil kullanarak, Türkçe'yi şiirde kullanılabilir bir dil haline getirmiştir.
- Şiirdeki yenilikler: Beş Hececiler, Türk şiirinde birçok yenilik yapmışlardır. Örneğin, şiirde kullanılan kelimelerin çağdaş Türkçe'ye uygun olması, şiirin biçimsel özellikleri, çağdaş hayatın konuları gibi birçok yenilik yapmışlardır.
- Batılılaşma: Beş Hececiler, Türk edebiyatında batılılaşmanın etkisiyle ortaya çıkmış bir akımdır. Batı edebiyatından etkilenmişlerdir.
- Toplumcu şiir: Beş Hececiler, toplumcu bir şiir anlayışını benimsemiştir. Şiirlerinde, toplumun sorunlarını işlemişlerdir.
