Cümlede Anlam Kavramlar Bölüm 4

Evet arkadaşlar bu videomuzda tanım ya da tanımlama başlığıyla başlıyoruz.
Şimdi arkadaşlar bu kısım bizim için önemli.
Çünkü öğrenciler tanımlama ve açıklama kısmını karıştırıyor.
Tanımlama ne demek arkadaşlar?
Bir kavramın niteliklerini veya ayırt edici özelliklerini eksiksiz olarak belirtme veya açıklamaya denir.
Şimdi arkadaşlar biz tanıma bu nedir?
Sorusunu sorarız.
Bu nedir?
Sorusuna cevap veren cümle tanım cümlesidir.
Bakın tanım cümleleri her zaman nesnel olmak zorunda değil.
Nesnel de olabilir arkadaşlar, öznel de olabilir.
Genelleme bildiren cümlelerde asla tanımlama cümlesi değildir.
Arkadaşlar kilit kısım bu nedir?
Sorusuna cevap verecek mesela.
Bakın örnek sorumuza bakalım aşağıdakilerden hangisi bir tanımlama cümlesi değildir diyor.
Biz buraya hangi soruyu soracağız?
Bu nedir?
Sorusunu soracağız.
Bana kesinlikle bir tanım yapması gerekiyor.
Adana'dan başlıyorum.
Hayata bakış açımızı, görüşümüzü değiştiren en önemli etkendir eğitim.
Soruyorum arkadaşlar eğitim nedir?
Hayata bakış açımızı, görüşümüzü değiştiren en önemli etkendir.
Hocam burada önemli yazıyor, bu öznel bir cümle değil mi?
Gibi sorular soracak olursanız söylemiştik zaten.
Arkadaşlar tanımlama öznel de olabilir, nesnel de olabilir.
Okulda eğitim ve öğretim öğretmenler eşliğinde gerçekleşir diyor.
Bu nedir?
Okulda eğitim öğretim öğretmenler eşliğinde gerçekleşir.
Bakın cevap vermedi ki benim cevabım burada burs oldu.
Ona göre başarı.
Bakın burada öznel bir tanımlama vardır.
Çünkü ona göre diyor arkadaşlar.
Başarı nedir bu nedir insanın kendi isteklerini gerçekleştirme oranıdır.
Bakın burada da tanıma oldu.
Bu nedir?
Okul eğitim ve öğretimin toplu olarak yapıldığı yerdir.
Bak okulu tanımladı.
Burada okulu tanımlanmamış de bahsettiğin işleri yapmak, yapamadıklarını ise gözden çıkarmamak der irade bu nedir yani irade nedir?
Bahsettiğin işleri yapmak, yapamadıklarını ise gözden çıkarmamak demektir. O yüzden arkadaşlar burada Bursa tanımlama cümlesi oldu.
Aşamalı durumda arkadaşlar sorularda geliyor.
Aşamalı durum ne demek?
Bir olay ya da durumun olumlu ya da olumsuz şekilde belirli bir süreç içinde.
Şuradaki ifade benim için önemli.
Belirli bir süreç geçmesi lazım.
Mesela bir cümlede gittikçe kelimesi geçebilir.
Gün geçtikçe işte yavaş yavaş günden güne zamanla artarak gibi ifadeler olabilir.
Yeter ki belirli bir süreç, belirli bir zaman geçmiş olsun arkadaşlar.
Bakın sorumuza bakalım.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde aşamalı bir durumdan bahsedilmiştir diyor.
Bakıyorum, duran sözcüğüne karşılık henüz bir kelime bulamadığımız için bu kelime dilimize iyice yerleşti.
Burada aşamalı bir durum yok.
Şuradaki iyice kelimesi var ama burada sağlam anlamı vardır.
Yavaş yavaş yerleşti.
Anlamını ben buradaki kelimelerden çıkarmıyorum.
Bu yıl tüm tarlalardan aldığımız mahsul geçen yıla göre daha fazla ve daha kaliteliydi, daha fazla.
Geçen yıla göre daha kaliteliydi.
Karşılaştırma anlamı verir ama herhangi bir aşamalı durum ifadesi yok.
Öyle bir kelime yok.
Ameliyathane kapısında beklemekte olan hasta yakınları çok yorgun ve uykusuz gözüküyordu.
Burada da yok arkadaşlar.
Firmamız çıkardığı yeni ürünlerle birlikte her geçen gün bakın aşamalı bir durum bir anda olmuyor.
Her geçen gün daha iyi bir grafik ortaya koyuyor.
Şuradaki daha kelimesinden de ben karşılaştırma olduğunu anlıyorum.
Cevabım Denizli oldu.
Son kitabında insanoğlunun yalnızlığına ve kendi iç hesaplaşmaları ndan bahsediyor.
Derken Bu bir içerik ya da diğer adıyla muhteva cümlesidir arkadaşlar. Çünkü konudan bahsetti.
Yani burada herhangi bir aşamalı durum söz konusu değil.
Şimdi arkadaşlar zıtlık ya da karşıtlık ifadesine bakacak olursak bakın karşıt kelimesini gördüğünüz yerde orada zıt bir durumun olduğunu anlayın.
Yani birbirine zıt durumları ve yargıları ifade eden cümlelere ben zıtlık cümlesi diyorum.
Karşıt bir cümle diyorum.
Sorumuza bakalım aşağıdaki yerin hangisinde birbirine karşıt iki durum, yani zıt iki durum söz konusu değildir diyor.
Eski İstanbul'da gördüğümüz sessizliği, saygıyı, temizliği şimdinin İstanbul'unda görmemiz mümkün değil.
Şurada eski İstanbul umuz ile şimdiki İstanbul'u karşılaştırıyor.
Yani burada bir zıtlık var arkadaşlar.
Karadeniz sahil şeridinin bugünkü kalabalığı karşısında 20 yıl önceki sakin ve huzurlu günlerini arar olmuştuk.
Kalabalık ve sakin ve huzurlu günler zıttır arkadaşlar.
Burada da eski İstanbul'da sessizlik.
Saygı ve temizlik vardı.
Şimdiki İstanbul'da yok.
Ceyhan'a bakıyorum.
Canının sevdiği yemekleri bir çırpıda yerken, yemeği bir çırpıda yemiş.
Sevmediği bir yemek çıktığında hemen tok olduğunu söyler.
Burada da yemiyor.
Birbirine zıt durum.
Geçen sene temmuz ayında serin ve sakin bir hava hakimken, serin ve sakin bir hava var.
Bu yıl oldukça sıcak bir havaya şahit olduk derken bakın bu da birbirine zıt denizi de gitti.
Konu anlatımlı kitapları piyasaya sürerken göstermiş olduğu özeni, test kitapları ve soru bankalarında da görüyoruz.
E adam konu anlatımda da özen gösteriyor.
Test kitaplarında da özen gösteriyorsa burada bir zıtlık yok, ikisi aynı şeydir.
Oynanan arkadaşlar.
Bizim bu sorudaki cevabımız Edirne oldu.