Cümlede Anlam Kavramlar Bölüm 5

Evet arkadaşlar bu videomuzda da zayıf hızlanma başlığıyla başlıyoruz.
Şimdi arkadaşlar bizim Türkçemizde bir ha yapılanma var, bir de pişmanlık var.
İkisi arasındaki farkı iyi bilmemiz gerekiyor.
Hayıflandım demek arkadaşlar.
Acımak, üzülmek demek.
Ama hazırlanmak kaçırdığım bir fırsata, zamanında yapılmamış eylemlere üzülmek demek.
Yani hayır, amma da yapmadığın şeye üzülüyorsun.
Pişmanlık da yaptığımız bir şeye üzülüyoruz arkadaşlar.
Mesela örnek sorumuza bakalım aşağıdakilerden hangisi zayıflama cümlesidir?
Diyelim mesela.
Adına evin içine dolan bu kötü kokuyu neredeyse hissetmiyorum diyebilirim.
Burada herhangi bir pişmanlık, üzülmek yok.
Bu olaya karışmadığı mı?
Defalarca ifade etmem hiçbir şeyi değiştirmedi.
Yine bir acımak ya da üzülmek anlamı yok.
Ya da yapmadığım bir eyleme üzülmek yok arkadaşlar.
Bu durum karşısında kontrolünü kaybetme hep daha açıklayıcı konuşmalıyız derken açıklayıcı konuşmadığı için yapmadığı bir şeye, üzüldüğü, kaçırdığı bir fırsata, zamanında yapılmamış bir eylemi üzüldüğü arkadaşlar.
Cevabım Ceyhan olur.
İnsanların sokakta attıkları çöpleri görünce sinirden ellerim titriyor derken herhangi bir üzüntü yok.
Sadece sinirlenme, kızgınlık var.
Bu filmin izleneceği inden hiç emin değilim desem de yer alamıyorum derken yine herhangi bir üzüntü yok arkadaşlar.
Bakın hatırlanmak yapmadığın bir şeye üzülmek, pişmanlık yaptığın bir şeye üzülmek demek.
Bakalım örnekleri.
Keşke bu tatil yerine gelmeseydi diyorum ya.
Demek ki ben o tatil yerine gittim.
Gittiğim için pişmanım.
Yani yaptığım bir şeye pişmanım.
O zaman benim ilk cümlem arkadaşlar pişmanlık dır.
İkincisine bakacak olursak üniversite hayatımı istediğim gibi yaşayamadım.
Burada yapmadığı bir şeye üzüldüğü arkadaşlar üniversite yıllarını doğru değerlendiremediği için kaçırdığı bir fırsata üzüldü. O zaman alttaki cümle ne olur zayıflama olur, üstteki cümle ne olur arkadaşlar pişmanlık olur.
Buna çok dikkat ediyoruz.
Şimdi arkadaşlar bir eleştiri var bir de öz eleştiri var.
Biliyoruzki eleştiri, öz eleştiri, kendi kendisiyle ilgili durumları eleştirmek.
Eleştiri ise kendisi dışında bir yapıt olabilir, bir kişi olabilir, yazar olabilir, bir konu olabilir, eser olabilir, bunun olumlu ya da olumsuz yanlarını ortaya koymak demektir.
Yani eleştiri sadece olumlu değildir, olumlu da vardır, olumsuz da vardır.
Bu kitap mükemmel bir dille yazılmış dediğimde bu olumlu bir eleştiridir.
Arkadaşlar eleştiri deyince sanki sadece olumsuz bir durummuş gibi geliyor öğrencilere.
O yüzden bu duruma dikkat ediyoruz.
Mesela bakın bugün başladığımız antrenmandaki kolay hareketleri bile yapamıyorum diyor.
Bak kendisini eleştirdi.
Neyi yapamadığını farkında.
O zaman bu özeleştiri olur.
Öz eleştiri de olumlu ya da olumsuz olabilir arkadaşlar.
Ya da bakın şuradaki cümleye.
Yazarımız son dönemdeki yazılarında her ne kadar üslup açısından kusurlu eser verse de, bakın şuradaki kusurlu kelimesinden ben bu eleştirinin olumsuz olduğunu anlıyorum.
İçerik olarak özgünlüğünü hala koruyor diyor.
Özgün olmak farklı, orijinal olmak güzel bir şeydir.
Bu da olumlu bir eleştiridir arkadaşlar.
O yüzden kendinle ilgili yorum yapıyorsan, olumlu ve olumsuz yönlerini söylüyorsan öz eleştiridir eser.
Ya da bakın şurada söylemiştik, yazar konu gibi durumlarla olumlu ya da olumsuz yanlarını bulup ortaya koyarsan burada da normal eleştiri vardır.