Merhaba arkadaşlar.
Bu dersimizde koligatif özelliklere devam ediyoruz ve donma noktası alçalması yani kriyoskopi diyoruz.
Şimdi saf suda uçucu olmayan bir katı çözersem ne olur ?
Saf suya ben tuzu attım.
Ne olur arkadaşlar ?
Donma noktası düşer.
Kaynama noktasında hatırlarsanız kaynarken sıcaklık yükseliyordu.
Bu sefer donarken sıcaklık düşüyor.
Çözelti doygun hale geldikten sonra yine sıcaklık sabit kalıyor.
Şimdi saf suda uçucu olmayan bir katı çözülürse çözücünün donma noktası azalır.
Kriyoskopi tanımına girelim. Yine bir tane formülümüz var.
Önce formüle bakmak istiyorum.
Burada bu sefer sorularda donma noktası alçalmasını yani bize verilen çözeltinin donma noktasını bulacağız.
Donma noktası alçalması formülümüz var.
Delta td= Kd.molalite.iyon sayısı.
Bir formüle benziyor hatırlayalım.
Delta tk=Kk.molalite.iyon sayısı. Bu neydi ?
Kaynama noktası yükselmesi.
Bu bize verilen sabitti ve soruda veriliyordu. Burada da Kd soruda veriliyor.
Molalite ve iyon sayısı.
Bakın çok fark yok aslında.
Ben kaynama noktasını nasıl buluyordum ?
Bana verilen çözücünün kaynama noktası üzerine bunu ekliyordum.
Şimdi ben donma noktasını nasıl bulacağım arkadaşlar ?
Donma noktası için mesela su.
Su 0'da donuyor.
Sıfırın üzerinde alçalacak. Alçalma olduğu için buradan ben delta td yi çıkartıyorum sevgili arkadaşlarım.
Yani ben delta td değerini 20 bulduysam, sıfırdan 20 çıkaracağım, sıcaklığım -20 olacak gibi düşünün.
Şimdi soruya geçelim.
Bir soruyla olayı pekiştirelim.
Pardon kriyoskopi tanımını yapayım.
Şimdi bu sefer donma noktası alçalmasından gidiyorum.
Bilim adamlarımız işlemlerini, deneylerini yapmışlar. Donma noktası alçalmasından yola çıkarak çözünen maddenin molalitesine, oradan da çözünen maddenin mol kütlesine ulaşmışlar.
Çözünen maddenin mol kütlesini belirleme işlemine kriyoskopi diyoruz. Ebülyoskopide hatırlarsanız mol kütlesi belirleniyordu.
Sonuçta çözünenin mol kütlesini belirliyorlar.
Ebülyoskopide kaynama noktası yükselmesiyle yapılıyordu.
Burada ise kriyoskopi de ise donma noktası alçalmasıyla bu mol kütlesi belirleniyor.
Evet bir soru yapalım.
4000 gram suda 360 gram glikoz çözünmesiyle hazırlanan çözeltinin 1 atmosfer basınçtaki donma noktası kaç santigrat derecedir ?
Su var.
Glikoz var. Suyumuzun gramı.
Benim bunu kilograma çevirmem lazım.
Çünkü molalite kullanacağım.
4 kilogram. Şimdi glikozun mol sayısını bulalım.
Glikozun mol sayısı=360/180.
Buradan iki mol çıkar.
Peki, delta td formülünü yazıyorum. Delta td=Kd.molalite.iyon sayısı.
Kd belli, 1,86.
Molalite nasıl buluyordum ?
Molü alırım, çözücümün kilogramına bölerim.
Glikoz moleküler madde olduğu için bunun i değeri 1 arkadaşlar, da sevgili arkadaşlarım 0,93 çıkar.
0,93 buldum. Peki benden donma noktası istenmişti.
Suya glikoz atmışım.
Suyun donma noktası 0'dı. Sıfırdan ben delta td'yi çıkartıyorum.
0-0,93 yani -0,93 santigrat derece donma noktası olarak görülür.
Bu sırada şunu söyleyeceğim.
Bazı kitaplarda delta td, şu formülü burada eksi veya burada eksi oluyor.
Ben eksiyi kullanmıyorum arkadaşlar.
Çünkü ben tanımdan gidiyorum.
Donma noktası alçalması olduğu için zaten donma noktasından onu çıkaracağımı öğrencilerime söylüyorum.
Evet bir tane yorum sorusu bakalım. Yukarıda verilen olaylardan hangileri çözücünün donma noktasını düşürmede etkili olur ?
Yorum sorularında karşımıza genel özellikleri gelebilir.
Çözücünün donma noktasını düşürmeye bakacağım.
Karlı ve soğuk kış günlerinde yollara tuz serpilir.
Yola tuz serptiğimiz zaman biz suyumuzun yani karımızın donmasını istemiyoruz, donma noktasını düşürmeye çalışıyoruz.
Bu var.
Otomobilin radyatörlerindeki soğutma suyuna antifriz konulması.
Antifrizin donma noktasını düşürdüğünü hepiniz biliyorsunuz sanırım.
Uçakların yüzeylerine propilen glikol püskürtülmesi.
Uçaklar uçarken kanatları donmasın diye bu sefer donma noktasını düşüren sıvılarla yıkanıyorlar arkadaşlar.
En azından temas ettiriliyorlar.
O yüzden I, II, III diyeceğiz.
Son bir soru tarzımız.
Kaynama noktasında da görmüştük böyle bir soru tarzını.
Bize bir tane bilgi veriliyor.
O bilgiye göre biz soruyu çözüyoruz. Hemen bakalım.
1 atmosfer dış basınçta 1 molar KF çözeltisi donma noktası (0-2a) santigrat derece olduğuna göre 3 tane çözeltinin donma noktasını istemişim.
İlk önce iyonik mi diye bakıyorum. İyonik.
2 tane iyon verir.
O zaman buradaki iyon derişimine bakıyorum.
2 molar iyon.
İyon olması önemli değil.
Sonuçta 2 molar donma noktasını burada ne var ?
1 molar.
O zaman 1 molar ne yapar ?
a kadar düşürür.
Demek ki bunun donma noktası (0-a)santigrat derece olacak.
2 molar glikoz.
Şimdi birisi iyonik birisi molekül olması önemli değil.
Önemli olan 2 molar olması. (0-2a) santigrat derece diyorum.
1 molar AlCl3.
Kaç tane iyon var bakıyorum.
Buradan 4 iyon gelir.
4 çarpı 1 burası 4 molar yapar.
2 molarda derece düşürecektir.
Bu da (0-4a) santigrat derece olur.
Bu şekilde dersimizi bitiririz. Diğer dersimizde görüşmek üzere.
Hoşça kalın.
Bu dersimizde koligatif özelliklere devam ediyoruz ve donma noktası alçalması yani kriyoskopi diyoruz.
Şimdi saf suda uçucu olmayan bir katı çözersem ne olur ?
Saf suya ben tuzu attım.
Ne olur arkadaşlar ?
Donma noktası düşer.
Kaynama noktasında hatırlarsanız kaynarken sıcaklık yükseliyordu.
Bu sefer donarken sıcaklık düşüyor.
Çözelti doygun hale geldikten sonra yine sıcaklık sabit kalıyor.
Şimdi saf suda uçucu olmayan bir katı çözülürse çözücünün donma noktası azalır.
Kriyoskopi tanımına girelim. Yine bir tane formülümüz var.
Önce formüle bakmak istiyorum.
Burada bu sefer sorularda donma noktası alçalmasını yani bize verilen çözeltinin donma noktasını bulacağız.
Donma noktası alçalması formülümüz var.
Delta td= Kd.molalite.iyon sayısı.
Bir formüle benziyor hatırlayalım.
Delta tk=Kk.molalite.iyon sayısı. Bu neydi ?
Kaynama noktası yükselmesi.
Bu bize verilen sabitti ve soruda veriliyordu. Burada da Kd soruda veriliyor.
Molalite ve iyon sayısı.
Bakın çok fark yok aslında.
Ben kaynama noktasını nasıl buluyordum ?
Bana verilen çözücünün kaynama noktası üzerine bunu ekliyordum.
Şimdi ben donma noktasını nasıl bulacağım arkadaşlar ?
Donma noktası için mesela su.
Su 0'da donuyor.
Sıfırın üzerinde alçalacak. Alçalma olduğu için buradan ben delta td yi çıkartıyorum sevgili arkadaşlarım.
Yani ben delta td değerini 20 bulduysam, sıfırdan 20 çıkaracağım, sıcaklığım -20 olacak gibi düşünün.
Şimdi soruya geçelim.
Bir soruyla olayı pekiştirelim.
Pardon kriyoskopi tanımını yapayım.
Şimdi bu sefer donma noktası alçalmasından gidiyorum.
Bilim adamlarımız işlemlerini, deneylerini yapmışlar. Donma noktası alçalmasından yola çıkarak çözünen maddenin molalitesine, oradan da çözünen maddenin mol kütlesine ulaşmışlar.
Çözünen maddenin mol kütlesini belirleme işlemine kriyoskopi diyoruz. Ebülyoskopide hatırlarsanız mol kütlesi belirleniyordu.
Sonuçta çözünenin mol kütlesini belirliyorlar.
Ebülyoskopide kaynama noktası yükselmesiyle yapılıyordu.
Burada ise kriyoskopi de ise donma noktası alçalmasıyla bu mol kütlesi belirleniyor.
Evet bir soru yapalım.
4000 gram suda 360 gram glikoz çözünmesiyle hazırlanan çözeltinin 1 atmosfer basınçtaki donma noktası kaç santigrat derecedir ?
Su var.
Glikoz var. Suyumuzun gramı.
Benim bunu kilograma çevirmem lazım.
Çünkü molalite kullanacağım.
4 kilogram. Şimdi glikozun mol sayısını bulalım.
Glikozun mol sayısı=360/180.
Buradan iki mol çıkar.
Peki, delta td formülünü yazıyorum. Delta td=Kd.molalite.iyon sayısı.
Kd belli, 1,86.
Molalite nasıl buluyordum ?
Molü alırım, çözücümün kilogramına bölerim.
Glikoz moleküler madde olduğu için bunun i değeri 1 arkadaşlar, da sevgili arkadaşlarım 0,93 çıkar.
0,93 buldum. Peki benden donma noktası istenmişti.
Suya glikoz atmışım.
Suyun donma noktası 0'dı. Sıfırdan ben delta td'yi çıkartıyorum.
0-0,93 yani -0,93 santigrat derece donma noktası olarak görülür.
Bu sırada şunu söyleyeceğim.
Bazı kitaplarda delta td, şu formülü burada eksi veya burada eksi oluyor.
Ben eksiyi kullanmıyorum arkadaşlar.
Çünkü ben tanımdan gidiyorum.
Donma noktası alçalması olduğu için zaten donma noktasından onu çıkaracağımı öğrencilerime söylüyorum.
Evet bir tane yorum sorusu bakalım. Yukarıda verilen olaylardan hangileri çözücünün donma noktasını düşürmede etkili olur ?
Yorum sorularında karşımıza genel özellikleri gelebilir.
Çözücünün donma noktasını düşürmeye bakacağım.
Karlı ve soğuk kış günlerinde yollara tuz serpilir.
Yola tuz serptiğimiz zaman biz suyumuzun yani karımızın donmasını istemiyoruz, donma noktasını düşürmeye çalışıyoruz.
Bu var.
Otomobilin radyatörlerindeki soğutma suyuna antifriz konulması.
Antifrizin donma noktasını düşürdüğünü hepiniz biliyorsunuz sanırım.
Uçakların yüzeylerine propilen glikol püskürtülmesi.
Uçaklar uçarken kanatları donmasın diye bu sefer donma noktasını düşüren sıvılarla yıkanıyorlar arkadaşlar.
En azından temas ettiriliyorlar.
O yüzden I, II, III diyeceğiz.
Son bir soru tarzımız.
Kaynama noktasında da görmüştük böyle bir soru tarzını.
Bize bir tane bilgi veriliyor.
O bilgiye göre biz soruyu çözüyoruz. Hemen bakalım.
1 atmosfer dış basınçta 1 molar KF çözeltisi donma noktası (0-2a) santigrat derece olduğuna göre 3 tane çözeltinin donma noktasını istemişim.
İlk önce iyonik mi diye bakıyorum. İyonik.
2 tane iyon verir.
O zaman buradaki iyon derişimine bakıyorum.
2 molar iyon.
İyon olması önemli değil.
Sonuçta 2 molar donma noktasını burada ne var ?
1 molar.
O zaman 1 molar ne yapar ?
a kadar düşürür.
Demek ki bunun donma noktası (0-a)santigrat derece olacak.
2 molar glikoz.
Şimdi birisi iyonik birisi molekül olması önemli değil.
Önemli olan 2 molar olması. (0-2a) santigrat derece diyorum.
1 molar AlCl3.
Kaç tane iyon var bakıyorum.
Buradan 4 iyon gelir.
4 çarpı 1 burası 4 molar yapar.
2 molarda derece düşürecektir.
Bu da (0-4a) santigrat derece olur.
Bu şekilde dersimizi bitiririz. Diğer dersimizde görüşmek üzere.
Hoşça kalın.
