Tekil, Çoğul ve Topluluk İsimleri

Evet arkadaşlar, bu videomuzda da varlıkların sayılarına göre isimlere bakacağız.
Tekil isim, çoğul isim, topluluk ismi olmak üzere üçe ayrılır.
Şimdi arkadaşlar tekil isim ve çoğul isim ne demek?
Şimdi bir varlığı karşılıyor ise ben buna tekil isim derim.
Birden fazla varlığı karşılıyor.
Yoksa çoğul isim derim arkadaşlar.
Bu her zaman çoğul isim şeklinde karşına çıkmaz.
Çokluk eki de diyebilir.
Sana bu kısma çok dikkat ediyoruz.
Ve çoğul isimlere arkadaşlar, onlar ve ler ekleri gelir.
Burayı asla unutmuyoruz.
Şimdi bakın ben sana kitap dersem bu tekil isimdir.
Bak tek bir var da karşıladı ama ben sana kitaplar dersen bak dallar ekini aldı.
Birden fazla anlamı karşıladığı için çoğul isim oluyor da çoğul ad oldu.
Bak çocuk dedim, tekil isim oldu.
Çocuklar dedim, çoğul isim, sevgi dedim, tekil isim oldu.
Sevgiler dedim, çoğul isim oldu arkadaşlar.
Yani isme el eki geldiğinde ve birden fazla anlamı karşıladığını.
Ben buna ne diyorum, çoğul isim diyorum.
Şimdi bakın şurayı asla unutuyorsun.
Ösym buraya çok dikkat ediyor ve öğrenciler bu kısmı çok karıştırıyor.
Arkadaşlar çokluk eki isimlere gelir bak ben sana bunu nerede anlatıyorum, isim konusunda anlatıyorum.
O zaman asla isim dışında bir sözcük türüne laflar eki gelemez arkadaşlar.
Mesela dün bize geldiler dediğimde bak master ekini koydum gelmek anlamlı oldu o zaman benim buradaki kelime fiil dir.
Arkadaşlar fiil olduğu için ben buradaki larla ekini çokluk eki diyemem.
Sakın hızlı çözerken burayı atlama soruları.
Buna ne derim arkadaşlar ya şahıs eki derse ya da buna ne dersin kişiye gidersin.
Yaptılar gittiler, geldiler, uyudular.
Hiçbir fiile gelen narlar çokluk eki değildir.
Şahıs tekidir.
Diğer adıyla kişi tekidir.
Ama annemler seni merak ediyor dediğimde buradaki anne isim olduğu için ben buradaki ne ne diyorum, çokluk eki diyorum.
Sakın burayı unutma.
Diğer bir ÖSYM mantığına geldiğimizde arkadaşlar şimdi çokluk eki tamam çokluk anlamı birden fazla varlığı karşılama anlamı katıyor ama çokluk anlamı dışında da anlamlar katabilir.
Soru sana şu şekilde gelebilir Aşağıdakilerden hangisinde çokluk eki farklı bir anlamda kullanılmıştır?
Der.
Bak anlam ifadesine çok dikkat etmen gerekiyor.
Şimdi bak dayım var, akşam bize gelecek derken benim dayım klonlanması birden fazla dayım anlamına getirmiyorum ben bunu.
Dayım ve ailesi bize gelecek anlamında kullandığım için birinci cümlem aile anlamında kullanıldı.
Ya da seni görünce dünyalar benim oldu diyorum.
Birden fazla dünya yok, çok mutlu oldum anlamını vermek için.
Buradakiler diğer arkadaşlar bana abartma anlamını kattı.
Bak elmaları toplarken yayın yere yığıldı.
Burada ne var?
Birden fazla varlığı karşılama anlamı var.
O zaman burada normal bizim çoğul anlamda kullandığımız ek gelmiş ya da Bak Nihat beyler sizi bekliyor dediğimde Nihat Bey birden fazla değil.
Ben saygı anlamı katmak istediğim için Nihat Beyler dedim.
Arkadaşlar ya da Selin 20 yaşlarında bir kız dı dediğimde Tam 20 yaşında değilim, 20 yaşlarındaydım, 20'ye yakınım.
O zaman buradaki yerler bana hangi anlamı kattı?
Yaklaşık lık anlamını kattı ya da Türkler her sene tarih yazıyor dediğimde, Türkler derken burada hangi anlamı kattı arkadaşlar millet anlamını kattı.
Yani sana çokluk eki farklı bir anlam katmıştır dediği zaman aşıkların hepsine lanet ekini koyacak.
Mesela dört tanesini abartma verir, bir tanesini millet verir, milleti işaret yiyeceksin ya da tam tersini verebilir arkadaşlar.
Topluluk adına gelecek olursak, topluluk adı hem birden fazla varlığı karşılayacak ve onların oluşturduğu grupları ifade edecek bana arkadaşlar.
Yani bakın ordu jüri, sınıf, bölük takım, millet, komisyon kurup meclis gibi ifadeler bana topluluk anlamı verir.
Tabi ki bunun cümle içindeki kullanımına çok dikkat edeceğiz.
Şimdi bakın deneme sınavlarında gerçek sınavda bu soru kalıbı çıkar.
Bu soruyu size sorarlar.
Bak Meclis bu karara karşı çıktı dediğimde bakın burada da Meclis yazıyor, burada da Meclis yazıyor, meclisteki insanlar bu karara karşı çıktı demek istedim ama insanları kullanmadım larla ekini de kullanmadım.
O zaman benim birinci cümledeki meclis kelimesi topluluk anlamı verdi bana.
Ama meclis bahçesinde uzun süre beklediler dediğimde cansız bir varlığı kastettim, insanları kastetmedim meclis bahçesi.
Burada topluluk olmaz arkadaşlar ya da okul bu sene boyanacak dediğimde buradaki okul cansız bir varlıktır ve burada asla topluluk adı yoktur.
Okul bu karara karşı çıktı.
Okul ayağa kalktı dediğimde buradaki okul arkadaşlar topluluğu katıdır ya da sınıf 23 Nisan için süslendi diyorum.
Oradaki sınıf cansız dır ve topluluk adı değildir.
Ama tüm sınıf derse çok güzel katıldı dediğimde sınıftaki insanları kast ettiğim için arkadaşlar burada topluluk adı vardır.
Şimdi topluluk isimleri çokluk eki alamaz mı?
Sadece çokluk eki, ihlaller sadece topluluk dışındaki isimlere mi geliyor?
Hayır.
Çokluk eki de alabilir.
Yani Lawler ekinin toplulukta kullanılması bir yanlışlık değildir.
Mesela Atatürk'ün Ordular ilk hedefiniz Akdeniz'dir ileri cümlesinde Ordu kelimesi topluluk adıdır.
Amaçlarla ekin almıştır.
Arkadaşlar alsa da olur, olmasa da olur.
Yani herhangi bir yanlışlık yoktur.
Şimdi bakın ÖSYM şu soru kalıbı ile da soru sorabiliyor.
Mesela bir kelime veriyor.
Atıyorum artık sözcüğü isim olarak kullanılmıştır diyor mesela.
Sıfat da olabilir arkadaşlar, zart olabilir, isim de olabilir.
O yüzden bu kısma çok dikkat etmemiz gerekir.
Şimdi ne artıkları?
Yemek artıkları burada isim tamlaması olduğu için artık burada isim görevinde kullanıldı.
Bakın artıkları derken buradaki yerler çokluk eskidir.
Artık seninle yüz yüze bakamayız dediğimde bundan böyle bu saatten sonra anlamına geldiği için ne zaman sorusuna cevap verdiği için.
Mesela buradaki artık zarf görevi nedir arkadaşlar?
Ya da artık maddelerden pek çok şey üretti dediğimde isme nasıl sorusunu sorarsan bana sıfatı verirdi.
Sıfat konusunda ayrıntılı şekilde işleyeceğiz.
Nasıl madde artık?
Madde burada ne olur arkadaşlar sıfat olur.
O yüzden bu kısma çok dikkat ediyoruz.
Böyle soru kalıbı da karşımıza gelebilir.
Son olarak arkadaşlar şu soru kalıbını ÖSYM çok sorar oldu aşağıdaki yerin hangisinde?
Cümleyi oluşturan sözcüklerin hepsi isimdir diyor.
Yani senin fiili zarfı, sıfatı, zamiri adeta bağlayıcı her şeyi bilmen gerekiyor.
Bu soru kalıbını da zaten sözcük türleri bittikten sonra rahat bir şekilde anlamış olacaksınız.
Şimdi bakın çalışmalarda bu çokluk ismi var burada bakın çokluk eki varlar der.
E çokluk ekinin geldiği kelime zaten isimdir.
Isme gelirse tabi fiile gelmezse o zaman buradaki çalışma isimdir.
Fransızlar millet anlamında kullandı isimdir ama bakın buradaki ile kelimesini alamam.
Çünkü burada ile ecdat görevin nedir, ne yapacak arkadaşlar işbirliği yapılacak.
Buradaki iş de isimdir, birlik de isimdir.
Ama yapmak kelimesi fiil olduğu için ben bu kelimeyi alamam.
Bakın hepimiz belgesiz da birdir.
Kendi dönüştük.
Zamir midir, en derecelendirme zarf mıdır?
Nasıl tanıklar?
Büyük tanıklar sıfattır ama hayat kelimesi ve tanık kelimesi isimdir.
Hayat mak, hayat, emek anlamsız oldu.
Bakın olumsuzluk eki gelemez, kip eki gelemez, yani yor eki gelemez.
Bu şekilde bir kelimenin isim yoksa isim olmadığını anlayabilirsiniz.
Ismimiz bu kadar.
Arkadaşlar isim çekim eklerini ayrıca bir videoda işleyeceğiz.