Doğrudan anlatımlı cümle.
Doğrudan anlatım iki farklı şekilde yapılabilir.
Birincisi, kişinin kendi düşünce ve duygularını kendi sözcüklerini kullanarak anlatmasıdır.
Yani günlük hayatta kişinin kendisiyle ilgili duygu ve düşüncelerini direkt olarak anlatması birinci doğrudan anlatım yöntemimiz bu.
İkincisi ise başkasına ait sözlerin hiçbir şekilde değişiklik yapılmadan aktarılmasıdır.
Olduğu gibi aktarılan söz genellikle tırnak işareti içerisinde yazılabilecek gibi virgül kullanılarak da aktarılır.
Doğrudan anlatımda başkasına ait bir söz hiçbir şekilde değişiklik yapılmadan direkt olarak anlatılır.
Bugün okula gideceğim için heyecanlıyım.
Burada bu cümleyi söyleyen kişi kendi duygusunu direkt olarak hiçbir kimseyi aracı göstermeden anlatmıştır.
O yüzden burada doğrudan anlatım vardır.
Hemen altına şu şekilde doğrudan diye yazalım.
Kişinin kendisini anlatması.
Ikinci cümlemize bakalım.
Atatürk geldikleri gibi giderler dedi.
Şimdi Atatürk'ün sözünü direkt olarak hiçbir değişiklik yapmadan yazılmış olduğunu görüyoruz.
O zaman yine burada da ne vardır diyoruz?
Doğrudan anlatım vardır.
Kişi kendine göre anlatamamış, direkt olarak almış ve yazmış.
Dolaylı anlatımlı cümle.
Bakalım başkasının dile getirdiği bir ifadeyi farklı sözcükler kullanarak anlatmaya dolaylı anlatım diyoruz.
Burada demek ki başkasının bir sözü olacak.
Artık tırnak işareti içerisinde vermeyeceğiz.
Farklı sözcükler kullanarak anlatmaya dolaylı anlatım diyormuşuz.
Bakalım şimdi örneklere.
Hiçbir başarının tesadüf olmadığını söyledi.
Başkasının sözünü kendine göre ne yapmış burada?
Düzenleyip yazmış.
Tırnak işareti falan da yok.
O yüzden buraya ne diyoruz?
Biz dolaylı anlatımlı cümle diyoruz.
Oraya gidip gitmeyeceğimizi sordu.
Biri bir soru sormuş ve onun sorusunu bir başkası kendine göre sözcüklerle tekrar dile getirmiş.
Dolaylı bir anlatım yapmış olmuştur.
Burada karışık örneklerden bakalım.
Şimdi buradaki iki ayrı cümleye baktığımız zaman birbirine benziyor.
Bakalım hangisi dolaylı, hangisi doğrudan bir anlatım.
Bu akşamki toplantıya katılamayacağım.
Diğer cümle bu akşamki toplantıya katılamayacağını söyledi.
Şimdi hangisi doğrudan anlatıma sahip?
Buradaki cümlelerden birinci cümle nedir?
Doğrudan kişi kendisi direkt olarak anlatmış.
Peki dolaylı bu akşamki toplantıya katılamayacağını söyledi.
Bir aracı var yani arada.
O yüzden burası da ne oluyor?
Dolaylı anlatım oluyor.
Ezgi sizinle geleyim dedi.
Bu cümle Ezgi'nin söylediği ifadeyi direkt olarak almış, tırnak içinde de belirtmiş.
O zaman ne diyoruz buraya?
Doğrudan anlatım diyoruz.
Mesela bunu dolaylı bir cümle haline getirecek olursak eğer, nasıl yapabiliriz?
Ne diyelim?
Ezgi bizimle geleceğini söyledi dersek ne yapmış oluruz?
Dolaylı yapmış oluruz.
Sizinle şeklinde de olur bizimle şeklinde de olur.
Fark etmez, ikisi de karşılar.
Babam daima dürüst olmamız gerektiğini söyler dediğinde bu cümle babasının sözünü direkt olarak almamış.
Kendisine göre burada kendi ifadeleriyle anlatmış.
O zaman ne diyoruz buraya dolaylı anlatım diyoruz.
Anlatın dedik.
Bunu mesela doğrudan anlatım yapacak olursak eğer ne dememiz lazım?
Babam, sözünü alalım daima dürüst olun daima dürüst olun der dediğimizde ne yapmış oluyoruz burada?
Artık biz doğrudan anlatım yapmış oluyoruz.
Doğrudan anlatım yapmış olduk.
Aradaki farkı bu şekilde daha iyi anlayabilirsiniz.
Bulunursanız beni de çağırın demişti.
Bir kişinin sözünü almış, kendine göre tekrar burada ifade etmiş.
O zaman burası ne oluyor?
Dolaylı.
O yarın tatile çıkıyorum dedi.
Direkt olarak kişinin sözünü almış.
Herhangi bir değişiklik yapmamış.
Nedir?
Doğrudan.
Evet.
Doğrudan anlatım iki farklı şekilde yapılabilir.
Birincisi, kişinin kendi düşünce ve duygularını kendi sözcüklerini kullanarak anlatmasıdır.
Yani günlük hayatta kişinin kendisiyle ilgili duygu ve düşüncelerini direkt olarak anlatması birinci doğrudan anlatım yöntemimiz bu.
İkincisi ise başkasına ait sözlerin hiçbir şekilde değişiklik yapılmadan aktarılmasıdır.
Olduğu gibi aktarılan söz genellikle tırnak işareti içerisinde yazılabilecek gibi virgül kullanılarak da aktarılır.
Doğrudan anlatımda başkasına ait bir söz hiçbir şekilde değişiklik yapılmadan direkt olarak anlatılır.
Bugün okula gideceğim için heyecanlıyım.
Burada bu cümleyi söyleyen kişi kendi duygusunu direkt olarak hiçbir kimseyi aracı göstermeden anlatmıştır.
O yüzden burada doğrudan anlatım vardır.
Hemen altına şu şekilde doğrudan diye yazalım.
Kişinin kendisini anlatması.
Ikinci cümlemize bakalım.
Atatürk geldikleri gibi giderler dedi.
Şimdi Atatürk'ün sözünü direkt olarak hiçbir değişiklik yapmadan yazılmış olduğunu görüyoruz.
O zaman yine burada da ne vardır diyoruz?
Doğrudan anlatım vardır.
Kişi kendine göre anlatamamış, direkt olarak almış ve yazmış.
Dolaylı anlatımlı cümle.
Bakalım başkasının dile getirdiği bir ifadeyi farklı sözcükler kullanarak anlatmaya dolaylı anlatım diyoruz.
Burada demek ki başkasının bir sözü olacak.
Artık tırnak işareti içerisinde vermeyeceğiz.
Farklı sözcükler kullanarak anlatmaya dolaylı anlatım diyormuşuz.
Bakalım şimdi örneklere.
Hiçbir başarının tesadüf olmadığını söyledi.
Başkasının sözünü kendine göre ne yapmış burada?
Düzenleyip yazmış.
Tırnak işareti falan da yok.
O yüzden buraya ne diyoruz?
Biz dolaylı anlatımlı cümle diyoruz.
Oraya gidip gitmeyeceğimizi sordu.
Biri bir soru sormuş ve onun sorusunu bir başkası kendine göre sözcüklerle tekrar dile getirmiş.
Dolaylı bir anlatım yapmış olmuştur.
Burada karışık örneklerden bakalım.
Şimdi buradaki iki ayrı cümleye baktığımız zaman birbirine benziyor.
Bakalım hangisi dolaylı, hangisi doğrudan bir anlatım.
Bu akşamki toplantıya katılamayacağım.
Diğer cümle bu akşamki toplantıya katılamayacağını söyledi.
Şimdi hangisi doğrudan anlatıma sahip?
Buradaki cümlelerden birinci cümle nedir?
Doğrudan kişi kendisi direkt olarak anlatmış.
Peki dolaylı bu akşamki toplantıya katılamayacağını söyledi.
Bir aracı var yani arada.
O yüzden burası da ne oluyor?
Dolaylı anlatım oluyor.
Ezgi sizinle geleyim dedi.
Bu cümle Ezgi'nin söylediği ifadeyi direkt olarak almış, tırnak içinde de belirtmiş.
O zaman ne diyoruz buraya?
Doğrudan anlatım diyoruz.
Mesela bunu dolaylı bir cümle haline getirecek olursak eğer, nasıl yapabiliriz?
Ne diyelim?
Ezgi bizimle geleceğini söyledi dersek ne yapmış oluruz?
Dolaylı yapmış oluruz.
Sizinle şeklinde de olur bizimle şeklinde de olur.
Fark etmez, ikisi de karşılar.
Babam daima dürüst olmamız gerektiğini söyler dediğinde bu cümle babasının sözünü direkt olarak almamış.
Kendisine göre burada kendi ifadeleriyle anlatmış.
O zaman ne diyoruz buraya dolaylı anlatım diyoruz.
Anlatın dedik.
Bunu mesela doğrudan anlatım yapacak olursak eğer ne dememiz lazım?
Babam, sözünü alalım daima dürüst olun daima dürüst olun der dediğimizde ne yapmış oluyoruz burada?
Artık biz doğrudan anlatım yapmış oluyoruz.
Doğrudan anlatım yapmış olduk.
Aradaki farkı bu şekilde daha iyi anlayabilirsiniz.
Bulunursanız beni de çağırın demişti.
Bir kişinin sözünü almış, kendine göre tekrar burada ifade etmiş.
O zaman burası ne oluyor?
Dolaylı.
O yarın tatile çıkıyorum dedi.
Direkt olarak kişinin sözünü almış.
Herhangi bir değişiklik yapmamış.
Nedir?
Doğrudan.
Evet.
