Tanım cümlesi.
Bir kavramı ya da varlığı tanıtan cümlelerdir, tanım cümlesi nedir sorusuna cevap verir.
Nedir sorusuna cevap verecekmiş tanım cümlesi.
Her zaman nesnel olmak zorunda değildir.
Bir kişi ya da kendi düşüncesini anlatmak isteyen herhangi bir kişinin duygularına, düşüncelerine göre de tanımlar yapılabilir.
Nesnellik söz konusu değil her zaman, öznel ve nesnel cümleler olarak da kendini gösterebilir tanım cümleleri.
Nedir?
sorusuna bize cevap verecek.
Mavi özgürlüğün rengidir.
Mavi nedir?
Özgürlüğün rengidir.
Mavinin bir tanımı yapılmış burada.
Fakat öznel bir tanım olmuş farkındaysanız.
Bazısına göre bu özgürlüğün rengi olmayabilir.
Tartışmaya açık bir konudur.
Burada öznellik ve nesnelliğe bakmıyoruz.
Nedir sorusuna cevap verdiğini görüyoruz.
O yüzden buraya ne diyoruz artık biz?
Tanım cümlesi deriz.
Evet.
Bakalım diğer cümlemize.
İsimleri niteleyen ya da belirten sözcüklere sıfat denir.
Burada sıfatın bir tanımı yapılmış ve nesnel bir tanım kişiden kişiye değişmeyen bir tanım.
Dil bilgisi tanımı.
O yüzden hemen yazalım şimdi tanım cümlesi diyelim.
Sıfatın tanımı yapılmış.
Psikoloji insan davranışlarını inceleyen bilim dalıdır.
Yine aynı şekilde psikolojinin ne olduğunu nedir sorusuna cevap veriyor.
Psikoloji nedir?
İnsan davranışlarını inceleyen bilim dalıdır.
Yine aynı şekilde bir tanımdan bahsediyoruz.
Unutmayalım tanım cümlelerinde öznellik ya da nesnellik olabilir.
Herkese göre aynı olacak diye bir kavram yoktur.
Kişi kendine göre de bir tanım yapabilir.
Aynen şurda mavi özgürlüğün rengidir cümlesinde olduğu gibi.
İçerik bir diğer ismi ile konu cümlesi, bir yapıtta ele alınan konuyu ya da verilmek istenen duygu, düşünce ve hayalleri anlatan cümlelerdir.
Konu denildiği zaman ne anlattığı bizim için önemli.
Yazar ne anlatıyor ya da cümlede ne anlatılıyor şeklinde bakacağız.
O yüzden burada hemen yazalım.
Ne anlatılıyor?
sorusunun yanıtı ya da yazar ne anlatıyor?
İkisi de aynı kapıya çıkar.
Sorusunun yanıtı içerik cümlelerinde, bir diğer ismi de konu cümlelerinde karşımıza çıkmaktadır.
Cümlemize bakalım.
Faruk Nafiz bu şiirinde Anadolu insanı ile Avrupa insanının karşılaştırmasını yapmıştır.
Baktığımız zaman Faruk Nafiz ne anlatmış bu şiirinde dediğimiz zaman Anadolu insanı ile Avrupa insanını karşılaştırmalı bir şekilde anlattığını görüyoruz.
Yani bize şiirin içeriğiyle ilgili bilgi vermiş burada.
Hemen yazıyoruz o yüzden.
İçerik cümlesi.
Ya da konu bu şiirin konusu neymiş dediğimiz zaman Anadolu insanı ile Avrupa insanının anlatılması diyebiliriz, karşılaştırılması diyebiliriz.
Karşılaştırılarak anlatılması da denilebilir.
Hepsi aynı şeyi anlatıyor.
Kitapta yalnızlaştırılan insanın kendiyle hesaplaşması anlatılmış.
Kitabın içeriğiyle ilgili bize bilgi vermiş burada.
İnsanın kendiyle hesaplaşması, yalnız kalan insanın kendiyle hesaplaşması diyor.
O yüzden burada biz artık ne diyoruz, içeriğini söylediğinin farkındayız.
İçerik cümlesi ya da bir diğer ismiyle konu cümlesi diyoruz.
Yorumlamak çok önemli.
Bu tarz sorularda paragrafta da aynı şekilde yorumlayacaksınız içeriğinden mi bahsediyor bir tanımı mı yapılıyor.
Biraz sonra göreceğimiz üzere üslupla ilgili bir bilgi mi veriliyor?
Bunları okuyarak, yorumlayarak çözebileceğimiz durumlar.
Evet, Dokuzuncu Hariciye Koğuşu adlı kitabında bacağıyla ilgili problemler yaşayan bir genci anlatır Peyami Safa.
Cümlesinde Peyami Safa'nın kendi kitabı Dokuzuncu Hariciye Koğuşunda neyi anlattığını bize bahsetmiş.
Bir gencin bacağı ile ilgili problemler yaşayan bir genci bize anlatıyor Peyami Safa.
Yani kitabın içeriğiyle ilgili bize bilgi vermiş.
Yani konu cümlesi diyoruz artık.
Üslup cümlesi.
Bir yazarın anlatım biçimine üslup diyoruz.
Üslup cümlelerinde sanatçının dili, kullanma şekli, sözcükleri nasıl seçtiği anlatılır.
Mesela aynı konuyu anlatan iki sanatçı düşünelim.
İkisi aynı şekilde anlatmaz, farklı cümlelerle, farklı kelimelerle anlatırlar.
O yüzden aynı konuyu işlemelerine rağmen üslupları farklıdır diyebiliriz.
O yüzden üslup sorularında üslup cümlelerinde anlatımı nasıl?
sorusuna cevap verildiğini görüyoruz.
Yazarın anlatımı nasıldı diyebilirsiniz.
Anlatımı nasıldı diyebilirsiniz.
Cümlemize bakalım şimdi.
O kadar içten bir anlatım yapmış ki adeta kendimi olayların içinde hissettim.
Anlatımı nasılmış buradaki yazarımızın?
İçten bir anlatım yapmış.
O yüzden biz buraya artık ne diyoruz?
Üslup cümlesi diyoruz.
Çünkü sanatçının üslubuyla ilgili bize bilgi verdi.
Evet, konular dediğimiz gibi aynı olabilir.
Fakat üslup farklılaşır sanatçıdan sanatçıya.
Hikayelerini herkesin anlayabileceği bir dille yazması onu başarılı kılıyor.
Buradaki sanatçının anlatımı nasılmış?
Herkesin anlayabileceği bir dille yazması imiş.
Onu diğerlerinden farklı kılması, başarılı olmasına sebep olması.
O yüzden biz burada artık sanatçımızın üslubuyla ilgili bir şeyleri gördük.
Herkesin anlayabileceği bir dil.
Sade bir dille yazıyor büyük ihtimalle.
O yüzden üslup cümlesi diyoruz.
Anlatımı nasıl?
sorusuna cevap verdiği için.
Sanatçı şiirlerinde kapalı bir anlatım ve sanatlı bir dil kullanmış.
Burada sanatçının anlatımı nasılmış, kapalı bir anlatım ve sanatlı bir dil.
Demek ki herkesin anlayabileceği bir dil kullanmamış.
O zaman sanatçının üslubuyla ilgili bir bilgi aldığımıza göre üslup cümlesi diyoruz.
Nasıl anlattığı söz konusudur üslup cümlelerinde.
Cümlelerimize bakalım şimdi.
Atasözleri atalarımızın bilgi ve tecrübelerini anlatan özlü sözlerdir.
demiş.
Bu bir üslup cümlesi midir?
İçerik cümlesi midir?
Bir tanım cümlesi midir.
Nedir?
sorusuna cevap veriyor burada.
Atasözleri nedir?
Atalarımızın bilgi ve tecrübelerini anlatan özlü sözlerdir.
O zaman buraya biz ne diyoruz?
Artık tanım cümlesi diyoruz.
Atasözlerinin çünkü tanımını yapmış bize yazar.
Küçük bir çocuğun başarılı olma mücadelesini anlatmış.
Baktığımız zaman yazar burada neyi anlatmış?
Küçük bir çocuğun başarılı olma mücadelesini anlatmış dediğine göre o zaman burası ne olur bizim için?
İçerik yani konu cümlesi.
Kitabın konusunu vermiş çünkü bize burada ya da paragrafın artık her neyse.
Evet, diğer cümlemiz lafı dolandırmadan insanların problemlerini dile getiriyor ve okuyucuyu sarsıyordu.
Buradaki yazarımız lafı dolandırmadan tabiri caizse pat diye anlatıyor, dile getiriyor ve okuyucuyu bu anlattıkları şekille sarsıyormuş.
O zaman buradaki yazarın bize üslubuyla ilgili, nasıl anlattığı ile ilgili bilgi verdiği için üslup cümlesi diyoruz.
Bir kavramı ya da varlığı tanıtan cümlelerdir, tanım cümlesi nedir sorusuna cevap verir.
Nedir sorusuna cevap verecekmiş tanım cümlesi.
Her zaman nesnel olmak zorunda değildir.
Bir kişi ya da kendi düşüncesini anlatmak isteyen herhangi bir kişinin duygularına, düşüncelerine göre de tanımlar yapılabilir.
Nesnellik söz konusu değil her zaman, öznel ve nesnel cümleler olarak da kendini gösterebilir tanım cümleleri.
Nedir?
sorusuna bize cevap verecek.
Mavi özgürlüğün rengidir.
Mavi nedir?
Özgürlüğün rengidir.
Mavinin bir tanımı yapılmış burada.
Fakat öznel bir tanım olmuş farkındaysanız.
Bazısına göre bu özgürlüğün rengi olmayabilir.
Tartışmaya açık bir konudur.
Burada öznellik ve nesnelliğe bakmıyoruz.
Nedir sorusuna cevap verdiğini görüyoruz.
O yüzden buraya ne diyoruz artık biz?
Tanım cümlesi deriz.
Evet.
Bakalım diğer cümlemize.
İsimleri niteleyen ya da belirten sözcüklere sıfat denir.
Burada sıfatın bir tanımı yapılmış ve nesnel bir tanım kişiden kişiye değişmeyen bir tanım.
Dil bilgisi tanımı.
O yüzden hemen yazalım şimdi tanım cümlesi diyelim.
Sıfatın tanımı yapılmış.
Psikoloji insan davranışlarını inceleyen bilim dalıdır.
Yine aynı şekilde psikolojinin ne olduğunu nedir sorusuna cevap veriyor.
Psikoloji nedir?
İnsan davranışlarını inceleyen bilim dalıdır.
Yine aynı şekilde bir tanımdan bahsediyoruz.
Unutmayalım tanım cümlelerinde öznellik ya da nesnellik olabilir.
Herkese göre aynı olacak diye bir kavram yoktur.
Kişi kendine göre de bir tanım yapabilir.
Aynen şurda mavi özgürlüğün rengidir cümlesinde olduğu gibi.
İçerik bir diğer ismi ile konu cümlesi, bir yapıtta ele alınan konuyu ya da verilmek istenen duygu, düşünce ve hayalleri anlatan cümlelerdir.
Konu denildiği zaman ne anlattığı bizim için önemli.
Yazar ne anlatıyor ya da cümlede ne anlatılıyor şeklinde bakacağız.
O yüzden burada hemen yazalım.
Ne anlatılıyor?
sorusunun yanıtı ya da yazar ne anlatıyor?
İkisi de aynı kapıya çıkar.
Sorusunun yanıtı içerik cümlelerinde, bir diğer ismi de konu cümlelerinde karşımıza çıkmaktadır.
Cümlemize bakalım.
Faruk Nafiz bu şiirinde Anadolu insanı ile Avrupa insanının karşılaştırmasını yapmıştır.
Baktığımız zaman Faruk Nafiz ne anlatmış bu şiirinde dediğimiz zaman Anadolu insanı ile Avrupa insanını karşılaştırmalı bir şekilde anlattığını görüyoruz.
Yani bize şiirin içeriğiyle ilgili bilgi vermiş burada.
Hemen yazıyoruz o yüzden.
İçerik cümlesi.
Ya da konu bu şiirin konusu neymiş dediğimiz zaman Anadolu insanı ile Avrupa insanının anlatılması diyebiliriz, karşılaştırılması diyebiliriz.
Karşılaştırılarak anlatılması da denilebilir.
Hepsi aynı şeyi anlatıyor.
Kitapta yalnızlaştırılan insanın kendiyle hesaplaşması anlatılmış.
Kitabın içeriğiyle ilgili bize bilgi vermiş burada.
İnsanın kendiyle hesaplaşması, yalnız kalan insanın kendiyle hesaplaşması diyor.
O yüzden burada biz artık ne diyoruz, içeriğini söylediğinin farkındayız.
İçerik cümlesi ya da bir diğer ismiyle konu cümlesi diyoruz.
Yorumlamak çok önemli.
Bu tarz sorularda paragrafta da aynı şekilde yorumlayacaksınız içeriğinden mi bahsediyor bir tanımı mı yapılıyor.
Biraz sonra göreceğimiz üzere üslupla ilgili bir bilgi mi veriliyor?
Bunları okuyarak, yorumlayarak çözebileceğimiz durumlar.
Evet, Dokuzuncu Hariciye Koğuşu adlı kitabında bacağıyla ilgili problemler yaşayan bir genci anlatır Peyami Safa.
Cümlesinde Peyami Safa'nın kendi kitabı Dokuzuncu Hariciye Koğuşunda neyi anlattığını bize bahsetmiş.
Bir gencin bacağı ile ilgili problemler yaşayan bir genci bize anlatıyor Peyami Safa.
Yani kitabın içeriğiyle ilgili bize bilgi vermiş.
Yani konu cümlesi diyoruz artık.
Üslup cümlesi.
Bir yazarın anlatım biçimine üslup diyoruz.
Üslup cümlelerinde sanatçının dili, kullanma şekli, sözcükleri nasıl seçtiği anlatılır.
Mesela aynı konuyu anlatan iki sanatçı düşünelim.
İkisi aynı şekilde anlatmaz, farklı cümlelerle, farklı kelimelerle anlatırlar.
O yüzden aynı konuyu işlemelerine rağmen üslupları farklıdır diyebiliriz.
O yüzden üslup sorularında üslup cümlelerinde anlatımı nasıl?
sorusuna cevap verildiğini görüyoruz.
Yazarın anlatımı nasıldı diyebilirsiniz.
Anlatımı nasıldı diyebilirsiniz.
Cümlemize bakalım şimdi.
O kadar içten bir anlatım yapmış ki adeta kendimi olayların içinde hissettim.
Anlatımı nasılmış buradaki yazarımızın?
İçten bir anlatım yapmış.
O yüzden biz buraya artık ne diyoruz?
Üslup cümlesi diyoruz.
Çünkü sanatçının üslubuyla ilgili bize bilgi verdi.
Evet, konular dediğimiz gibi aynı olabilir.
Fakat üslup farklılaşır sanatçıdan sanatçıya.
Hikayelerini herkesin anlayabileceği bir dille yazması onu başarılı kılıyor.
Buradaki sanatçının anlatımı nasılmış?
Herkesin anlayabileceği bir dille yazması imiş.
Onu diğerlerinden farklı kılması, başarılı olmasına sebep olması.
O yüzden biz burada artık sanatçımızın üslubuyla ilgili bir şeyleri gördük.
Herkesin anlayabileceği bir dil.
Sade bir dille yazıyor büyük ihtimalle.
O yüzden üslup cümlesi diyoruz.
Anlatımı nasıl?
sorusuna cevap verdiği için.
Sanatçı şiirlerinde kapalı bir anlatım ve sanatlı bir dil kullanmış.
Burada sanatçının anlatımı nasılmış, kapalı bir anlatım ve sanatlı bir dil.
Demek ki herkesin anlayabileceği bir dil kullanmamış.
O zaman sanatçının üslubuyla ilgili bir bilgi aldığımıza göre üslup cümlesi diyoruz.
Nasıl anlattığı söz konusudur üslup cümlelerinde.
Cümlelerimize bakalım şimdi.
Atasözleri atalarımızın bilgi ve tecrübelerini anlatan özlü sözlerdir.
demiş.
Bu bir üslup cümlesi midir?
İçerik cümlesi midir?
Bir tanım cümlesi midir.
Nedir?
sorusuna cevap veriyor burada.
Atasözleri nedir?
Atalarımızın bilgi ve tecrübelerini anlatan özlü sözlerdir.
O zaman buraya biz ne diyoruz?
Artık tanım cümlesi diyoruz.
Atasözlerinin çünkü tanımını yapmış bize yazar.
Küçük bir çocuğun başarılı olma mücadelesini anlatmış.
Baktığımız zaman yazar burada neyi anlatmış?
Küçük bir çocuğun başarılı olma mücadelesini anlatmış dediğine göre o zaman burası ne olur bizim için?
İçerik yani konu cümlesi.
Kitabın konusunu vermiş çünkü bize burada ya da paragrafın artık her neyse.
Evet, diğer cümlemiz lafı dolandırmadan insanların problemlerini dile getiriyor ve okuyucuyu sarsıyordu.
Buradaki yazarımız lafı dolandırmadan tabiri caizse pat diye anlatıyor, dile getiriyor ve okuyucuyu bu anlattıkları şekille sarsıyormuş.
O zaman buradaki yazarın bize üslubuyla ilgili, nasıl anlattığı ile ilgili bilgi verdiği için üslup cümlesi diyoruz.
