Belirtisiz İsim Tamlamaları

Evet, bu videomuzda da belirttiğimiz isim tamlamalarına geçiyoruz arkadaşlar.
Öncelikle belirtili isim tanımlamasında benim hem tamlayanım hem de tamlananım ek alıyordu.
Şimdi ben belirtisize geldiğimde arkadaşlar bakın şurası birinci unsurdu, burası ikinci unsurdu.
Yani ben birinci unsura tamlayan diyordum, ikinci unsuru da tamlanan diyordum arkadaşlar.
Şimdi belirtelim isim tanımlamasında ise beni birinci unsuru asla kalmıyor, ikinci unsurum kalıyor ve belirtisisiz isim tamlamamı sorusu.
Arkadaşlar ben isme ne sorusunu soracağım.
Mesela evin önündeki elma ağaçları kurudu derken ne ağaçları, elma ağaçları.
Bakın birinci unsura kalmadı, ikinci unsur r kaldı.
Belirtisiz yöre halkı için en önemli geçim kaynağı arıcılık tı derken ne halk arkadaşlar?
Bakın yöre halkı birinci unsur r kalmadı ikinci sü r kaldı.
L Kaynağı geçim kaynağı bakın ikinci unsur ek aldı.
Kilit saplanan ekini aldı.
Bak tarla faresi ürünleri çok zarar vermiş.
Heval Sor sorunu ne?
Faresi tarla faresi belirtisi.
Şair yaşama sevincini dile getirmiş.
Bu dizeler de.
Hemen sorumu soruyorum Ne sevinci, yaşama sevinci.
Şurası birinci unsur.
Burası da ikinci unsur.
Bir süre kalmadı arkadaşlar ve 2 yıl süre kaldı.
Yani bu kadar basit.
Ösym sana bunu nasıl soruyor?
Bak belirtti.
Siz isim tanımlamaları ila tam alayını, niteleme sıfatı olan sıfat tanımlamaları birbirine karıştırılıyor arkadaşlar.
Yani şunu demek istiyorum, şuna bak, yıllık planı hazırladık derken at buradaki İHA'yı sor sorunu nasıl?
Plan yıllık plan o zaman arkadaşlar burada Ali'ye planı yıllık planı, 1 yıl süre kalmadı, 2 cusu süre kaldı şeklinde bakma.
Takdir şu olsun, bu eklerini atıyorsun, nasıl sorusunu soruyorsun.
Anlamlı yasa sıfat tamlaması oluyor.
Değilse belirli tesis isim tamlaması oluyor.
Nasıl plan?
Yıllık plan anlamlı oldu o zaman ben buna diyorum ki sıfat tamlaması çınar ağacı büyüdü.
Ad öyle.
Nasıl ağaç, çınar, ağaç anlamlı mı?
Değil.
O zaman bu sıfat tamlaması olamaz.
Ne ağacı?
Çınar ağacı.
Bir süre kalmadı, 2 yıl süre kaldı.
Ben buna ne diyorum?
O belirtti.
Siz isim tamlaması diyorum.
Bak Atay'ı nasıl romanlar, klasik romanlar anlamlı oldu.
O zaman ben buradaki ne sıfat tamlaması derim.
Bak at buradaki iyi ders dili çaldı diyor.
Nasıl zil dersi değil, anlamlı mı?
Değil.
O zaman burada ne vardır belirtisi vardır, ne zilli.
Burası bir burası.
İkinci unsur ders zili.
Birinci süre kavradı, ikincisi ek aldı.
O zaman ben diyorum ki arkadaşlar burada belirti.
Siz isim tamlaması vardır.
Diğer bir ÖSYM soru kalıbına bakacak olursak belirtti.
Siz isim tanımlamaları arkadaşlar isimleri niteleme göreviyle kullanılabilir.
Yani aşağıdaki yerin hangisinde belirttiğiniz isim tamlaması sıfat görevinde kullanılmıştır?
Şeklinde karşına soru gelebilir.
Neye bakacağız?
Bakın vişne çürüğü kazdağlı çok beğendi.
Bak şu kısma dikkat et.
Ne çürüğü vişne çürüğü.
Birinci unsur ek almadı, ikinci unsur ek aldı.
O zaman vişne çürüğü kısmı belirtisi.
Siz isim tamlaması dır arkadaşlar ama ben şuradaki isme nasıl sorusunu sorduğumda nasıl kazak, vişne çürüğü kazak belirtti.
Siz isim tamlaması sıfat görevinde kullanılmış oldu ya da bakın ne rengi kül rengi birincisi kalmadı, ikincisi de kaldı.
Şuradaki bulut isimdir arkadaşlar.
Nasıl bulut kül rengi, bulut isim tamlama mı sıfat görevinde kullanılmış oldu.
Toprak rengi kumaştan elbise diktirdi.
Derken bakı şurası bir şurası, iki L rengi, toprak rengi.
Şu kısım sadece arkadaşlar isim tamlaması.
Nasıl kumaş dediğimde toprak rengi kumaş ne oldu beyler?
Tesis, isim, tamlama, sıfat görevinde kullanılmış oldu arkadaşlar.
Diğer bir soru kalıbına bakacak olursak belirtti siz isim tanımlamaları bir sıfat tarafından nitelenebilir diyebilir arkadaşlar ya da belirtilebilir, nitelenebilir dersem niteleme sıfatı arayacağız, belirtilebilir, derse belirtme sıfatı arayacağız.
Şimdi bakın ne gemisi, yolcu gemisi derken burası birinci unsur, burası ikinci unsur.
Birincisi şey kalmadı, ikincisi ek aldı.
Bu belirtisi siz isim tamamlanmasıdır.
Büyük yolcu gemisi derken benim niteleme sıfatı isim tamlama mı toptan niteledi?
Bakın bu macera romanı benim çok hoşuma gitti derken diğer romanın macera romanı Birinci unsur r kalmadı, ikinci o süre kaldığı belirtisidir.
Bu macera romanı derken bu sefer nitelenebilir diye.
Ama arkadaşlar belirtilir derim.
Çünkü bu işaret sıfat mıdır?
Ve işaret sıfatı belirtme sıfatı kabul edilir arkadaşlar.
Şimdi şu soruya bakacak olursak demiş ki bana aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tanımlamasını niteleyen demiş.
İsim tablo vasfını niteleyen derse, yani isim tamlaması ifadesini kullanırsa tamlama ın kesinlikle belirtisi ja olması gerekiyor.
Bak belirtiliyor olursa olmaz.
Ve niteleyen diyorsa da niteleme sıfatı olmak zorunda.
Şu üst tarafta yaptığımız gibi işaret sıfatı ya da herhangi bir belirtme sıfatı bulamayız.
Şimdi bakıyorum sabahın erken saatinde herkes köy meydanında toplanmış derken burada hiç sıfat bile yok.
Bak bahçenin kokusu etrafa hoş bir ferahlık veriyordu derken nasıl ferahlık, hoş, ferahlık, niteleme sıfatı şuradaki bir belgesiz sıfat, bahçenin kokusu da belirtelim, isim tamlaması buradaki kuralı uymuyor.
Serin bir yaz akşamı çardakta sohbet ediyorduk derken bakın ne akşamı?
Yaz akşamı birinci.
Süre kalmadı, iki yıl süre kaldı.
Nasıl bir yaz akşamı serin.
Şuradaki niteleme sıfatı olduğu için benim isim tam bulamam.
Bir sıfat tarafından niteler diğerini.
Cevap Ceyhun oldu arkadaşlar.
Şuna bak güneşin ilk ışıkları evin camlarını yansıyarak gözlerimizi kamaştırıyor du derken güneşin ışıkları belirtisidir.
Ikisi de kaldı burada arasına girmiş oldu.
Kimin camları ya da neyin camları?
Evin camları belirgin oldu.
Denizli de gitti.
Beyaz kapının kolu derken arkadaşlar şunu Adana'ya falan koysaydı belki karıştırabilir.
Dik cevabı hemen Adana diyebilirdik ama isim tamlaması dediğine göre benim belirtisi bulmam lazım.
Kapının kolu ikisi de kaldı.
Şu kısmı belirtilen oldu.
Beyaz kapının kolu.
Eğer sıfatı.
Belirtilip isim tavla.
Basının önünde ise bu sıfat arkadaşlar sadece tabelaya niteler.
Ama senin sıfatın belirtisidir.
İsim tanımlamasının önünde ise tamlama mız tamamını niteler.
Bu kısmı asla unutmuyoruz.