Belirtisiz İsim Tamlamaları - Püf Noktaları

Şimdi arkadaşlar belirtisiz isim tamlamalarını ÖSYM çok böyle evirip çevirebiliyor.
O yüzden özellikle bu kısma çok dikkat etmemiz gerekiyor.
Mesela bu soru karşımıza nasıl gelebilir?
Aynı zamanda anlatım bozukluğu ile alakalıdır.
Belirtisiz isim tamlamalarında tamlayan ile tamlayan arasına sıfat girmiyor arkadaşlar.
Şimdi belirtilide giriyor tamlayana tamlanan.
Mesela ben sana diyorum ki kapının.
Kırık kolu diyorum.
Şimdi bak kapının burada birinci unsurdur.
Kolu da ikinci unsurudur.
Neyin ya da kimin kolu?
Kapının kolu dediğimde şuradaki nın eki tamlayan ekidir Buradaki u da tamlanan ekidir.
Nasıl kol, kırık kol dediğimde arkadaşlar bu sıfat oldu.
O yüzden belirtili isim tamlamasının arasına bu girebilirken Belirtisiz isim tamlamasının arasına asla giremiyor arkadaşlar.
Tamlayanın önüne gelebiliyor, sadece arasına asla gelemiyor.
Şimdi bak eski devlet bakanı derken bakın eski devlet bakanı ne bakanı, devlet bakanı.
Burada belirtisiz isim tamlamasıdır.
Bak burası birinci unsur, burası da ikinci unsur.
Şu doğrudur.
Çünkü isim belirtisizin arasına giremediği için en başa girebilir.
Tamlamamın tamamını nitelemiş olur.
Ama Devlet eski bakanı dersen, bu kesinlikle yanlış bir kullanımıdır.
Ya da aşağıdakilerden hangisinde İsim tamlaması arasına tamlananın sıfatı girebilir der.
Şimdi bak buraya nasıl yapacağız bak.
Neyin tepeleri?
Köyün tepeleri arkadaşlar belirtilidir.
Çünkü ikisi de ek almıştır.
Şurası tamlayandır.
Şurası tamlanandır.
Ama nasıl tepe kurak tepe dediğinde bu soru sana ya tamlayan ile tamlayan arasına sıfat girmiş der ya da ne der, tamlananın sıfatı der.
Çünkü şuradaki tamlayan olduğu için bu tamlananın sıfatı olmuş dedi.
Ya da neyin dalları ağacın dalları?
Bak hangi soruyu sordum, neyin sorusunu sordum.
Ya da Buraya kimin?
Sorusunu sordum.
In eki ve şuradaki eki tamlayan ve tamlayan eki oldu.
O zaman her ikisi de ek aldığına göre bu belirtili isim tamlaması oldu.
Nasıl dal?
Ağacın yere bakan dalı derken şuradaki de araya sıfat girmiş oldu ki zaten en sıfat fiil eki ya tamlayan ile tamlanan arasına girmişler ya tamlananın sıfatı girmiştir.
Işte atıyorum beyaz aracın.
Kırık kapısı diyorum.
Tamam mı?
Bu sefer bunu oldu arkadaşlar.
Değil kapısı, aracın kapısı isim tamlamasıdır.
Nasıl araç beyaz araç tamlayan sıfatı nasıl kapı kırık kapı tamlananın sıfatı hem tamlayan hem tamlanan sıfatı almış oldu.
Yani tamlayanı sıfatı almış derse birinci unsurun önünde olacak.
Tamlananı sıfatı almış derse arkadaşlar ikinci unsurun önünde olacak.
Yani soruyu sana nasıl sorduğunu çok, çok çok dikkat etmek zorundasın.
Bu videomuz da bu kadar arkadaşlar.

Sıkça Sorular Sorular

 

İsim Tamlaması (Ad Takımı) Nedir?

 

İsim tamlamaları; en az iki sözcükten oluşan, birbirlerine ilgi ile bağlanan sözcük gruplarıdır.


Tamlayan Ekleri Nelerdir?

 

ın, -in, -un, -ün, -nın, -nin, -nun, -nün, -im, -ım


Tamlanan Ekleri Nelerdir?

 

ı, -i, -u, -ü, -sı, -si, -su, -sü


Belirtisiz İsim Tamlaması Nedir?

 

Bu tamlama çeşidinde sadece tamlanan ek alır, tamlayan almaz. İsme sorulan “ ne “ sorusunun cevabıdır.

Evin önündeki elma ağaçları kurudu.

Yöre halkı alınan karara tepki gösterdi.


UYARI: Belirtisiz isim tamlamalarıyla tamlayanı niteleme sıfatı olan sıfat tamlamaları birbirine karıştırılmamalıdır.

Yıllık planı hazırladık. (Sıfat tamlaması)

Çınar ağacı büyüdü. (Belirtisiz isim tamlaması)


NOT: Bazı belirtisiz isim tamlamaları ismi niteleme görevinde kullanılabilir.

Vişne çürüğü kazağını çok beğendim.

Havada kül rengi bulutlar var.


NOT: Belirtisiz isim tamlamaları bir sıfat tarafından nitelenebilir.

Büyük yolcu gemisi gördüm.

Tamlamalar
İsim Tamlamaları 4 / 5
Belirtisiz İsim Tamlamaları - Püf Noktaları
Belirtisiz İsim Tamlamaları - Püf Noktaları