Takısız İsim Tamlaması

Evet arkadaşlar bu videomuzda takısız isim tamlamalarını anlatacağız.
Aslında takısız isim tamlamaları tartışmalı bir konu.
Arkadaşlar ÖSYM de genelde bu konudan soru sormaz çünkü hala hangisinin takısız isim tamlaması olup olmadığı hakkında kesin bir bilgi yok, ifade edilmiş kesin bir yargı yok.
Ama bakın eskiden takısız isim tamlamaların iki tane özelliği vardı.
Bunlardan birincisi tamlayan neyden yapıldığı, yani tamlayanın ham maddesinin neyden yapıldığını bildiriyordu bana.
İkinci özelliğim ise tam alanının neye benzediğini belirtiyordu.
Şimdi bakın kapının ham maddesi nedir?
Demir bardağın ham maddesi plastik bardak plastikten yapılmış.
Kolinin ham maddesi gümüş.
Yüzüğün ham maddesi altın.
Biz bunlara takısız isim tamlaması diyorduk.
Tablolarının neye benzediğini belirtir derken de bakın şuradaki zeytin tamlayan, göz tamlayan dır.
Gözü zeytine benzetti.
Gözün ham maddesi zeytin değil.
Sadece benzeme özelliği var burada.
Dişi İnci'ye benzetti.
Beyazlığı yönüyle sıra, sıra dizilişi yönüyle, saçı yumuşaklığı yönüyle ipe benzetti.
Göz rengi yönüyle kömüre benzetti.
Yüreğin sertliği yönüyle neye benzetti?
Taşa benzetti.
Biz bunlara takısız isim tamlaması diyorduk arkadaşlar.
Ama bir sene önce yeme bakır bir zirve dedi.
Bakırın altını çizdi.
Bakır bir saç dedi.
Saçın gene bakırın altını çizdi.
Şimdi bakır bir zirve derken bunun sözcük türünü sıfat olarak kabul etti.
Bakır saç derken de sıfat olarak kabul etti.
O yüzden bu sorudan sonra takısız isim tamlaması tartışmalı bir konu oldu ve genellikle bu konuda bize soru gelmiyor arkadaşlar.
O yüzden de bunu bu şekilde bilmekte fayda var.