Sevgili arkadaşlar herkese merhabalar.
Bu derste ki konumuz yönlü açılar.
Yönlü açı demeden önce isterseniz açı kavramını hatırlayalım.
Açıyı tanımlamadan önce bizim işimize yarayacak olan bir kavram daha var aslında.
Işın neydi?
Işın, başlangıç noktası sabit belli bir noktada başlayan ve bittiği nokta belli olmayan noktalar kümesiydi. Yani aslında bir ucundan sabit ve sınırlı ama diğer tarafından sınırsız olan aynı hizada bir araya gelmiş noktalar kümesine biz ışın demiştik. Şimdi ışın ne işimize yarayacak?
Işın aslında bizim açı tanımını tamamlamamıza yarayacak. Başlangıç noktaları aynı olan iki tane ışından bahsediyoruz arkadaşlar bakalım bir tanesini çizdik mesela üzerine bir tane daha çizelim iki tane ışığın yaptık burada ve aynı başlangıç noktasından oluşmuşlar, lazer gibi düşünün.
Aynı noktadan iki tane farklı köşelere lazer tutuyoruz ve arada kalan şu açık boşluğa biz açı diyoruz sevgili arkadaşlar.
Tabii ki açının biraz daha detaylı iç ve dış bölgeleri var şu içini kırmızı ile boyadığın bölgeler, iç bölgeleri ve her iki taraftan biliyorsunuz bunlar sonsuza gidiyor önce bahsettik.
Açının kolları sınır bölgelerdir ve iç bölgeyle dış bölgeyi ayırırlar.
Dış bölgesi neresi peki içine kırmızıyla boyamadığımız bölgelerin tamamı açının dış bölgesidir sevgili arkadaşlar. Evet şimdi bu ışınlara biz sınırlar dedik iç ve dış bölgeye ayıran aynı zamanda bu ışınlar açının kenarlarıdır.
Işının başlangıç noktasına ise daha doğrusu ortak olan her iki ışının da başlangıç noktasına ise açının köşesi denir.
Örneğin aşağıdaki şekilde başlangıç noktaları her ikisinin de ''O olan OA ve OB ışınlarını görmektesiniz bu arada kalan şu boşluk açıdır.
Burada açının ölçüsü alfa olarak gösterilmiş.
Alfa Beta Teta biliyorsunuz Yunan alfabesinin harfleri biz genelde açı gösteriminde bu harfleri kullanacağız. Şimdi burada OAB yönüyle de okuyabilirim ben bu açıyı, BOA yönüyle de okuyabilirim, vurgulamak istediğim köşeyi hep ortaya alıyorum ama karşıma iki farklı okun uçları çıktı işte burada aslında biraz da yön kavramı karşımıza çıkmış olacak peki yön nedir?
Arkadaşlar İnsanoğlu yön kavramını belirtmek yön bulmak yön anlatmak için farklı yöntemlere başvurmuş yıllar boyunca.
Çok eskilerden karınca yollarını izlemişler.
Karınca yuvalarının yollarını izlemişler sonrasında kutup yıldızını keşfetmişler onunla yön bulmuşlar. Sonrasında biliyorsunuz zaten pusula icat olmuş ve yönlerini kolayca bulabilmişler.
Biz adres tarifi yaparken de aslında yön kavramını sıkça kullanırız.
İşte sağa sola öne arkaya gibi ama bazen bize bu sağ ve sol kavramları yetmez.
Ne zaman yetmez?
Örneğin bir kapının kilidini açarken hangi tarafa çevireceğimizi sağa ya da sola olarak söylesek kapının içindeki ya da dışındaki arkadaş için bu yönler farklılaşır. İşte biz burada saatin yönünde mi?
Yoksa saatin yönünün tersinde mi?
Diye bir yön yardımcısı daha kendimize bulmuş oluruz.
İşte burada da aslında aşağıdaki yön kavramında ele alacağımız temel unsur bu olacak.
Örneğin ben A'dan başlayıp AOB şeklinde okursam, bu saatin döndüğü yönün tersi yönde bir okuma yapmış olurum.
Diğer türlü B'den başlayıp BOA şeklinde bir okuma yapmış olursam, bakın bu sefer saatin yönü ile aynı yönde dönmüş olurum.
Tabii ki her iki durumda da AOB ya da BOA açısını söylediğimde sonuçta alfa kadarlık bir açıdan aynı açıdan bahsetmiş oluyorum.
AOB eşittir BOA dediği aslında her iki okumuş olduğumuz açının da ölçüsü birbirine eşit ve alfa kadardır demek istemiş.
Şimdi arkadaşlar, yönlü açı kavramını biraz daha detaylandıralım bir açıyı oluşturan iki ışından biri başlangıç diğeri ise bitim kenarı olarak ele alınan açıya biz yönlü açı diyeceğiz.
Yönlü açılar da başlangıç kenarı her zaman sabit, bitiş kenarı ise hareketli olacak. Bakın şimdi bir saat ibrelerinin tersi yönünde hareket eden açılara biz, pozitif yönlü açılar diyeceğiz.
Örneğin buradaki BOA açısı bakın başlangıç kenarı OB, bitim kenarı OA hareket eden bitim kenarı saatin yönünün tersi yönünde dönmüş, biz böyle açılara pozitif yönlü açılar diyeceğiz.
Diğer taraftan, AOB şeklinde açıyı ele alırsak başlangıç kenarımızı bu sefer OA olacak.
Bitim kenarımız ise OB olacak.
Hareketli olan bitim kenarı saat ile aynı yönde hareket ettiği için AOB açımız negatif yönü açı olacak diyoruz arkadaşlar.
Bu bilgimizle beraber bu dersimizin sonuna gelmiş olacağız.
Bir sonraki derste görüşmek üzere kendinize çok iyi bakın!
Bu derste ki konumuz yönlü açılar.
Yönlü açı demeden önce isterseniz açı kavramını hatırlayalım.
Açıyı tanımlamadan önce bizim işimize yarayacak olan bir kavram daha var aslında.
Işın neydi?
Işın, başlangıç noktası sabit belli bir noktada başlayan ve bittiği nokta belli olmayan noktalar kümesiydi. Yani aslında bir ucundan sabit ve sınırlı ama diğer tarafından sınırsız olan aynı hizada bir araya gelmiş noktalar kümesine biz ışın demiştik. Şimdi ışın ne işimize yarayacak?
Işın aslında bizim açı tanımını tamamlamamıza yarayacak. Başlangıç noktaları aynı olan iki tane ışından bahsediyoruz arkadaşlar bakalım bir tanesini çizdik mesela üzerine bir tane daha çizelim iki tane ışığın yaptık burada ve aynı başlangıç noktasından oluşmuşlar, lazer gibi düşünün.
Aynı noktadan iki tane farklı köşelere lazer tutuyoruz ve arada kalan şu açık boşluğa biz açı diyoruz sevgili arkadaşlar.
Tabii ki açının biraz daha detaylı iç ve dış bölgeleri var şu içini kırmızı ile boyadığın bölgeler, iç bölgeleri ve her iki taraftan biliyorsunuz bunlar sonsuza gidiyor önce bahsettik.
Açının kolları sınır bölgelerdir ve iç bölgeyle dış bölgeyi ayırırlar.
Dış bölgesi neresi peki içine kırmızıyla boyamadığımız bölgelerin tamamı açının dış bölgesidir sevgili arkadaşlar. Evet şimdi bu ışınlara biz sınırlar dedik iç ve dış bölgeye ayıran aynı zamanda bu ışınlar açının kenarlarıdır.
Işının başlangıç noktasına ise daha doğrusu ortak olan her iki ışının da başlangıç noktasına ise açının köşesi denir.
Örneğin aşağıdaki şekilde başlangıç noktaları her ikisinin de ''O olan OA ve OB ışınlarını görmektesiniz bu arada kalan şu boşluk açıdır.
Burada açının ölçüsü alfa olarak gösterilmiş.
Alfa Beta Teta biliyorsunuz Yunan alfabesinin harfleri biz genelde açı gösteriminde bu harfleri kullanacağız. Şimdi burada OAB yönüyle de okuyabilirim ben bu açıyı, BOA yönüyle de okuyabilirim, vurgulamak istediğim köşeyi hep ortaya alıyorum ama karşıma iki farklı okun uçları çıktı işte burada aslında biraz da yön kavramı karşımıza çıkmış olacak peki yön nedir?
Arkadaşlar İnsanoğlu yön kavramını belirtmek yön bulmak yön anlatmak için farklı yöntemlere başvurmuş yıllar boyunca.
Çok eskilerden karınca yollarını izlemişler.
Karınca yuvalarının yollarını izlemişler sonrasında kutup yıldızını keşfetmişler onunla yön bulmuşlar. Sonrasında biliyorsunuz zaten pusula icat olmuş ve yönlerini kolayca bulabilmişler.
Biz adres tarifi yaparken de aslında yön kavramını sıkça kullanırız.
İşte sağa sola öne arkaya gibi ama bazen bize bu sağ ve sol kavramları yetmez.
Ne zaman yetmez?
Örneğin bir kapının kilidini açarken hangi tarafa çevireceğimizi sağa ya da sola olarak söylesek kapının içindeki ya da dışındaki arkadaş için bu yönler farklılaşır. İşte biz burada saatin yönünde mi?
Yoksa saatin yönünün tersinde mi?
Diye bir yön yardımcısı daha kendimize bulmuş oluruz.
İşte burada da aslında aşağıdaki yön kavramında ele alacağımız temel unsur bu olacak.
Örneğin ben A'dan başlayıp AOB şeklinde okursam, bu saatin döndüğü yönün tersi yönde bir okuma yapmış olurum.
Diğer türlü B'den başlayıp BOA şeklinde bir okuma yapmış olursam, bakın bu sefer saatin yönü ile aynı yönde dönmüş olurum.
Tabii ki her iki durumda da AOB ya da BOA açısını söylediğimde sonuçta alfa kadarlık bir açıdan aynı açıdan bahsetmiş oluyorum.
AOB eşittir BOA dediği aslında her iki okumuş olduğumuz açının da ölçüsü birbirine eşit ve alfa kadardır demek istemiş.
Şimdi arkadaşlar, yönlü açı kavramını biraz daha detaylandıralım bir açıyı oluşturan iki ışından biri başlangıç diğeri ise bitim kenarı olarak ele alınan açıya biz yönlü açı diyeceğiz.
Yönlü açılar da başlangıç kenarı her zaman sabit, bitiş kenarı ise hareketli olacak. Bakın şimdi bir saat ibrelerinin tersi yönünde hareket eden açılara biz, pozitif yönlü açılar diyeceğiz.
Örneğin buradaki BOA açısı bakın başlangıç kenarı OB, bitim kenarı OA hareket eden bitim kenarı saatin yönünün tersi yönünde dönmüş, biz böyle açılara pozitif yönlü açılar diyeceğiz.
Diğer taraftan, AOB şeklinde açıyı ele alırsak başlangıç kenarımızı bu sefer OA olacak.
Bitim kenarımız ise OB olacak.
Hareketli olan bitim kenarı saat ile aynı yönde hareket ettiği için AOB açımız negatif yönü açı olacak diyoruz arkadaşlar.
Bu bilgimizle beraber bu dersimizin sonuna gelmiş olacağız.
Bir sonraki derste görüşmek üzere kendinize çok iyi bakın!
Sıkça Sorulan Sorular
Açı nedir?
Başlangıç noktaları aynı olan iki ışının birleşim kümesine açı denir.
Açı nasıl gösterilir?
Şekilde belirtilen açı, [OA ∪ [OB birleşiminden ve
[OB ∪ [OA birleşiminden biçiminde gösterilir.
Açının ölçüsü nasıl gösterilir?
Şekilde belirtilen açının ölçüsünü belirtmek için
ve yazarız.
Açılar genellikle θ, α, β gibi Yunan harfleriyle gösterilir.