12. Düşünme, sessiz konuşmadır . Insanlar tarih boyunca üret- tikleri kültür, medeniyet, bilim, düşünce ve felsefeyi kul- landık

12. Düşünme, sessiz konuşmadır . Insanlar tarih boyunca üret- tikleri kültür, medeniyet, bilim, düşünce ve felsefeyi kul- landıkları dil aracılığıyla diğer insanlara ve sonraki kuşak- lara aktarırlar. Bilim ve düşünce kendi fonksiyonlarını ye- rine getirmek için araç olarak dili kullanırken, dilin zengin- leşmesini de sağlarlar. Büyük medeniyetler ya zengin bir dil üzerinden gelişmişlerdir ya da gelişme süreçleri içinde zengin bir dil yaratmışlardır. Bir insanın ya da toplumun dili ne kadar zengin ve üretkense dünyayı tanıması, algılaması, olay ve olgulara bakışı da o oranda zengin ve tutarlı ola- caktır. Wittgenstein'in “Dilimin sınırları dünyamın sınırla- ridir” sözü de bu gerçeği ifade etmektedir. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir? -) Dil olmadan düşünce olamaz. Düşüncedeki değişim öncelikle dilde yapılacak deği- şimle gerçekleşir. İnsanların düşüncelerindeki derinlik diliyle orantılıdır. Toplumsal gelişim ancak dil gelişimiyle mümkündür. Bir şeyi düşünmek için var olması gerekir; var olmayan üşünülemez.