2. DUN Duny done 1. Farsçayı öğrenmeden Ömer Hayyam rubailerinin çevirilerini okuduğum yıllarda değişik nedenlerle dikkatimi çek

2. DUN Duny done 1. Farsçayı öğrenmeden Ömer Hayyam rubailerinin çevirilerini okuduğum yıllarda değişik nedenlerle dikkatimi çeken iki rubai vardı. Bunlardan biri aynı zamanda çevirmenin kitabının arka kapağında yer alan şu rubaiydi:"Ey körl Bu yer, bu gök, bu yıldızlar boştur boşl/ Bırak onu bunu da gönlünü hoş tut hoşl/şu durmadan kurulup dağılan evrende/Bir nefestir alacağın, o da boştur boş!" O günlerde ezberlemeye değecek kadar güzel bulduğum bu rubaiyi, Farsçayı öğrendikten sonra asıl metninden okuduğumda şaşırıp kaldım. Neden mi? Rubainin dört dizesinden ilk ikisi asıl metinde hiç yoktu da ondan! Rubainin dizelerinin düzyazı olarak tam çevirisi şöyledir: "Ey habersizler! Bu şekillenmiş varlık (beden) hiçtir/Bu dokuz katli ve bezenmiş gökkubbe de hiçtir./Hoş ol ki bu Kurulup-Dağılma Yurdu'nda:/Bir nefese bağlıyız o da hiçtir." Dikkatli okunduğunda hemen anlaşılacağı gibi yapılan çevirideki ilk iki dize, asıl metinde yoktur. Aşağıdakilerden hangisi bu metinden çıkarılabilecek bir sonuçtur? 3D yayınları A) Sonuç şudur: Hayyam'ın her bir dizesi derinlikli anlamlar içerir. Sıradan bir okuma eylemiyle onun şiirlerine yaklaşılamaz. Geniş bir birikim ve derinlikli bir algılayış ancak sağlıklı okumalar oluşturabilir. B) Sonuç şudur: Ömer Hayyam, yaşadığı dönemin sınırlarından sıyrılıp çağlar ötesine uzanabilen bir sanatçı olarak her zamanı kucaklayabilen bir nitelikle dünya kültür mirasının önde gelen sanatçılarından biri olmuştur. C) Sonuç şudur: Hiç kimse Hayyam kadar etkisi uzun süren bir şiir söylemi oluşturamamıştır. Böyle olduğu için de günümüzde ya da yakın zamanda bizi yürekten saracak ozanlarla karşılaşamıyoruz. D) Sonuç şudur: İlk iki dize asıl metinde hiç yoktur, Hayyam'ın söylemedikleri söylenmiştir. Çevirmenin Farsça bilmemesi, kitabının ön sözünde kendisinin de açıkladığı gibi bu çeviriyi Abdülbaki Gölpınarlı'nın düzyazı Hayyam çevirilerinden yararlanarak yapmış olması buna neden olmuştur. E) Sonuç şudur: Kendi gerçeğinden sıyrılıp evreni anlamlandırmaya çalışan her sanatçının ortaya koyduğu ürünler, eninde sonunda kıymet bilir okur kitlesiyle karşılaşacaktır. Burada önemli olan da Hayyam'ın şiirlerini Farsça söylemesi değildir. Önemli olan Hayyam'ın evrensel temalara değinmesidir.