2. UNITE Görsel 2.18 Avrupa'dan Amerika'ya göç (Nicolaas Baur) YORUMLAYALIM BİLİYOR MUSUNUZ? gü- Osmanlı Devleti'nde malların de
2. UNITE Görsel 2.18 Avrupa'dan Amerika'ya göç (Nicolaas Baur) YORUMLAYALIM BİLİYOR MUSUNUZ? gü- Osmanlı Devleti'nde malların değerini belirlemede kullanılan müş miktarının artması, beraberinde fiyat artışını da getirmiştir. Avrupa'da büyük zenginliklerin artmasını sağlayan sömürgecilik politikası, Osmanlı ekonomisini sarsan en önemli sebeplerden biridir. Sömürgecilik faaliyetleri neticesinde Osmanlılar, Batı kar- şısında ekonomik üstünlüğü kaybetmeye başlamış ve 1574'te Osmanlı bütçesi ilk defa 6.5 milyon akçe açık vermiştir. Osmanl Devleti'nin para birimi olan akçe, flori karşısında değer kaybetmeye başlamıştır. Bu değer kaybı Batı'nın Amerika'yı sömürmeye başla- masıyla daha da artmıştır. 1610'larda 200 akçe ancak 1 flori değeri taşımaya başlamıştır. Osmanlı'nın kontrolünde bulunan Akdeniz ticareti bu durum karşısında bir süre daha önemini korumuşsa da XVII. yüzyılın ilk yarısında önemini kaybetmeye başlamıştır. Nüfus Artışı ve Enflasyon Akçenin değer kaybı; ulufeli askerlerin, özellikle kapıkullarının, memnuniyetsizliğine ve sık sık ayaklanmalarına neden olmuştur. Akçenin sürekli değer kaybetmesiyle enflasyon girdabına giren Osmanlı Devleti, akçenin ayarları üzerinde oy- nayarak bu girdaptan kurtulmaya çalışmış ancak fiyatlardaki büyük değişmeler devleti ekonomik krize sokmuştur. Akçedeki ayarlamalardan sonra standart Osmanlı akçesiyle aynı miktarda malın satın alınamaması sadece ulufeli askerlerin değil şehir ve köylerdeki halkın da sıkıntılar yaşaması- na neden olmuştur. Hızlı nüfus artışı ve Yeni Dünya'dan gelen gümüş, bu dönemde Osmanlı Devleti'nin, Avrupa'dan olumsuz yönde etkilenmesine neden olmuştur. Çünkü nüfus artışına bağlı olarak mevcut mal ve kaynaklara olan talep de artmıştır. Avrupa'da artan nüfus, Amerika'ya ve onun kullanılmamış kay- naklarına gönderilebilirken (Görsel 2.18) Osmanlıların fazla nüfus için yeni toprak kazanımları büyük ölçüde durmuştur. Fatma Acun, "Celâlî İsyanları (1591-1611)", s.695-708'den düzenlenmiştir. LLAMAR Osmanlı'd Avrupa'nın dayalı değ Avrupa'd: değişmiş ler yerine Osmanlı Devleti'nde nüfus artışının ve fetihlerin durmasının ekonomiye etkileri neler olabilir? Avrupa'n olması, silahlar edilme nüşüm uygula yeni at oldukl savaşl XVI. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti, içine düştüğü ekono- mik buhran sebebiyle nakit para ihtiyacını gidermek için çareler aramaya başlamıştır. Bu amaçla timar toprakları mukataa hâline getirilerek hazineye yeni gelir kaynakları oluşturma yoluna gi- dilmiştir. Bu toprakların vergi gelirleri, iltizam usulüyle doğrudan hazineye aktarılmıştır. Böylece XVI. yüzyılın sonlarından itibaren timar ve zeamet topraklarının iltizama verilmeye başlanmasıyla bazı kişiler nüfuz sahibi olmuş ve zenginleşmiştir. İltizam, bir şahsın devlete ait herhangi bir vergi gelirini be- lirli bir yıllık bedel karşılığında toplama görevini üstlenmesi demektir. Avrup Asker tur. O savas görm man çıkm aske yen bile Yer Yer (G ma sa ba Sa