34. Divan edebiyatı, Osmanlı dönemi kültür haya- tini, sanat anlayışını, tarih bilincini, toplumsal katmanlarını hatta o dönemin

34. Divan edebiyatı, Osmanlı dönemi kültür haya- tini, sanat anlayışını, tarih bilincini, toplumsal katmanlarını hatta o dönemin bilim anlayışını kavrayabilmemiz için başlı başına bir kaynak- tır. Biz bugünün bilim tasnifi ile kendi onto- lojimizi bir kenara bırakmadan bu metinleri çözümlemeye kalktığımızda ve bu arada o toplumun sosyolojisinden habersiz olarak mevcut sözlüklerle bu metinlere yaklaştığı- mızda büyük bir kolaycılıkla divan şiirinin top- lumdan kopuk elit bir şiir olduğu biçimindeki asılsız iddialara inanmak zorunda kalırız. Oysa tarihî metinlere yaklaşabilmek için derin bir bakış açısı, engin bir bilgi birikimi ve sağlam bir eleştirel zemine ihtiyaç vardır. Bu parçadaki gibi düşünen bir yazar, aşağıdakilerden hangisini söylerse kendi tutum ve görüşüyle çelişmiş olur? A Divan edebiyatında eleştirinin olmadığını söyleyenler, meseleye, şüphesiz kendi yaşadıkları çağın anlayışıyla bakıyorlardı. B) Divan edebiyatı, diliyle ve yaşama bakış açısıyla, müzeye kaldırılmış eski uygar- lıkları tanımak, öğrenmek için arada bir görülmeye değer kültür varlıkları niteliğin- dedir. Türk şiirinin temel kaynağını oluşturan divan edebiyatını ele alırken edebiyat ve medeniyet ilişkisine de bakmak gerekir. Divan edebiyatı dilinin halkın dilinden ayrı olduğu eleştirisine karşılık Türkçe kelime- lerin ve halk deyimlerinin en fazla Nedim'in şiirinde yer aldığı görülür. Divan edebiyatıyla ilgili olarak bir yazı yaz- maya karar verenler, daha işin başında pek çok problemle karşı karşıya kalabilir- ler. final dergisi m sa çe tü a y Ç h r A 36.