4. Osmanlı Devleti'nde. reformcu önderlerin çoğunun bürokrasi içinden çıkmasını; bürokrasinin tarihi süreç içinde güçlü bir konu

4. Osmanlı Devleti'nde. reformcu önderlerin çoğunun bürokrasi içinden çıkmasını; bürokrasinin tarihi süreç içinde güçlü bir konuma yükselmiş olmasına, Osmanlı bürokratlarının batı ile ilgili deneyimlerinin ve devle- tin toplumsal yapısında reformcu öğelerin yokluğuna bağlamak mümkündür. Buna göre, Osmanlı Devleti'ndeki yenileşme hare- ketlerinde halkın baskısı ve etkisinin olmayışında; I. toplumda kültürel ikiliklerinin yaşanması, II. halkın düşüncesini yönlendiren gelişmelerin ol- mayışı, III. hukuk düzeninin korunmak istenmesi durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylene- bilir? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II C) Yalnız III EY II ve III