8. Öteberi Türk dili, edebiyatı ve tarihi için önemli bir kaynak niteli- ği taşıyan destanlar, Sözlü Edebiyat Dönemi ürünlerin-

8. Öteberi Türk dili, edebiyatı ve tarihi için önemli bir kaynak niteli- ği taşıyan destanlar, Sözlü Edebiyat Dönemi ürünlerin- dendir. Türk destanları, Türklerin göçebe hayatı yaşama- ları ve geniş coğrafi alanlara yayılmış olmaları sebebiyle ikinci oluşum safhasında kalmış, oluşumunu tamamlaya- mamıştır. Yani bir destan, şairi tarafından yazıya geçirilme- miştir. O yüzden doğal Türk destanları manzum değildir. Bi- linen yazılı Türk destanları daha çok İran, Çin, Arap, Moğol, Bizans ve Batı kaynaklarından derlenmiş; oluşumlarından çok sonra yazıya geçirilmiştir. JALE TEZER EĞİTİM KURUMLARI || Destanlar birdenbire ortaya çıkmış ürünler değildir. Bu ürünler, bir süreç içerisinde varlık kazanmıştır. Destanların oluşabilmesi için öncelikle o milleti derinden etkileyen bir olayın (savaş, göç, kıtlık vb.) yaşanması ve bunun dilden di- le aktarılması gerekir. Ardından destan geleneğini bilen bir kişi tarafından bunlar derlenip bir araya getirilir. Türk edebi- yatında destanların sınıflandırılmasında coğrafi ve kültürel değişikliklerin yanı sıra din unsurunun da etkisi vardır. Bu bakımdan destanlar; İslamiyet'in kabulünden önceki Türk destanları ve İslamiyet sonrası Türk destanları olarak si- nıflandırılmıştır. İslamiyet'in kabulünden önceki Türk des- tanları arasında Altay-Yakut Dönemi'nde Yaradılış Desta- ni; Saka Dönemi'nde Alp Er Tunga Destanı ve Şu Desta- ni; Hun Dönemi'nde Oğuz Kağan Destanı ve Attila Destanı; Göktürk Dönemi'nde Bozkurt Destanı ve Ergenekon Des- tanı, Uygur Dönemi'nde ise Türeyiş Destanı ve Göç Desta- airni yer alır. Bu metinlerde geçen ad ve sıfat tamlamalarını bulu- nuz. de le le Ca C k d E 10.