İsim Tamlamaları Soruları

●
9. Aşağıdaki tamlamaları bulup çeşitlerini yazınız.
Bu tepelerin rüzgârı, fırtınası hiç dinmezdi.
●
●
Çocuğun gül kurusu ceketi vardı.
gidiyorum.
Bahar gelince kırlar, sarı papatyalarla dolar.
● Bekçisiyiz sonsuza dek bu vatanın
Bir süre sonra deniz kenarının sessizliği kapladı ortalığı.
Kızın ipek mendili harikaydı.
Yaralılardan bazıları hastaneye götürüldü.
Lise Türkçe
İsim Tamlamaları
● 9. Aşağıdaki tamlamaları bulup çeşitlerini yazınız. Bu tepelerin rüzgârı, fırtınası hiç dinmezdi. ● ● Çocuğun gül kurusu ceketi vardı. gidiyorum. Bahar gelince kırlar, sarı papatyalarla dolar. ● Bekçisiyiz sonsuza dek bu vatanın Bir süre sonra deniz kenarının sessizliği kapladı ortalığı. Kızın ipek mendili harikaydı. Yaralılardan bazıları hastaneye götürüldü.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ad tamlaması
yoktur?
A) Oyuncaklarını bir dolaba düzenli bir şekilde dizme-
nin heyecanını yaşıyordu.
B) Kantin önü her zaman bu kuyruktan geçilemez bir
hâldedir.
C) Seddin herkesi büyüleyecek kadar büyük duvarları
görülüyordu.
D) Konu başlıklarını bile yazsa sayfalar dolusu şey çı-
kardı.
E) Sert bakışları, insanları hırpalar gözleri kendisi de
beğenmiyordu.
Lise Türkçe
İsim Tamlamaları
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ad tamlaması yoktur? A) Oyuncaklarını bir dolaba düzenli bir şekilde dizme- nin heyecanını yaşıyordu. B) Kantin önü her zaman bu kuyruktan geçilemez bir hâldedir. C) Seddin herkesi büyüleyecek kadar büyük duvarları görülüyordu. D) Konu başlıklarını bile yazsa sayfalar dolusu şey çı- kardı. E) Sert bakışları, insanları hırpalar gözleri kendisi de beğenmiyordu.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlama-
si
kullanılmamıştir?
A) Güneş, ufukta yavaş yavaş kaybolurken karşı
köyün ışıkları yanmaya başlamıştı bile.
B) İstanbul, geçmişten bu yana birçok medeniyete
ev sahipliği yapmıştır.
168
C) Yaygın bir düşünceye göre sanat eserinin değe-
ri, konusunun yeniliğinden gelir.
D) Kültür, geçmişle gelecek arasında kurulan sağ-
lam bir köprüdür.
E) O, geçmişi anlamamıza, yarına aktarmamıza
yardım eden bir şairdir.
Lise Türkçe
İsim Tamlamaları
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlama- si kullanılmamıştir? A) Güneş, ufukta yavaş yavaş kaybolurken karşı köyün ışıkları yanmaya başlamıştı bile. B) İstanbul, geçmişten bu yana birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. 168 C) Yaygın bir düşünceye göre sanat eserinin değe- ri, konusunun yeniliğinden gelir. D) Kültür, geçmişle gelecek arasında kurulan sağ- lam bir köprüdür. E) O, geçmişi anlamamıza, yarına aktarmamıza yardım eden bir şairdir.
BU
3. Sanatkârın içindeki melodi, aşk ile ölüm arasında gi-
dip gelmelidir. Uçlar arasındaki seyahatin zorluğunu
tatmalı, tezatlar arasındaki kararsızlığın keskin acı-
sını çekmelidir. Michel Angel "Hiçbir düşüncem yok
ki üzerine aşk kazınmış olmasın." diyordu. ben
Bu parçada aşağıda verilenlerden hangisi yok-
tur?
(981 m
A Tamlayanı düşmüş isim tamlaması
BY Sifat tamlaması
Sıfatla belirtilmiş isim tamlaması
Belirtili isim tamlaması
Belirtisiz isim tamlaması
Lise Türkçe
İsim Tamlamaları
BU 3. Sanatkârın içindeki melodi, aşk ile ölüm arasında gi- dip gelmelidir. Uçlar arasındaki seyahatin zorluğunu tatmalı, tezatlar arasındaki kararsızlığın keskin acı- sını çekmelidir. Michel Angel "Hiçbir düşüncem yok ki üzerine aşk kazınmış olmasın." diyordu. ben Bu parçada aşağıda verilenlerden hangisi yok- tur? (981 m A Tamlayanı düşmüş isim tamlaması BY Sifat tamlaması Sıfatla belirtilmiş isim tamlaması Belirtili isim tamlaması Belirtisiz isim tamlaması
"Ağn Dağı'nın yamacında, dört bin iki yüz metrede bir göl vardır, adina Küp gölü derler. Göl bir
harman yeri büyüklüğündedir. Çok derinlerdedir. Göl değil bir kuyu. Gölün dört bir yanı, yani
kuyunun ağzı, firdolayı kırmızı, keskin bıçak ağzı gibi ışıltılı kayalarla çevrilidir. Kayalardan
göle kadar daralarak inen yumuşak bakır rengi toprak belli bir aşıntıyla yol yoldur. Bakır rengi
toprağın üstüne yer yer taze bir yeşil çimen serpilir. Sonra gölün mavisi başlar. Bu, bambaşka
bir mavidir. Hiçbir suda, hiçbir mavide böyle bir mavi yoktur. Laciverdi, yumuşak, kadife bir
mavidir. Her yıl karlar eriyip de bahar gözünü açınca, Ağrı Dağı'nda bir ulu tazelik patlayınca,
gölün kıyıları, ince kar çizgisinin üstü, keskin, kısa, küt çiçeklerle dolar. Çiçeklerin rengi
alabildiğine parlaktır. En küçük çiçek bile mavi, kırmızı, sarı, mor, kendi renginde çok
uzaklardan bir renk piniltısı olarak balkır. Ve keskin kokarlar. Gölün mavi suyu, bakır rengi
toprağı, baş döndürücü keskin kokularla kokar. Ve bu kokular çok uzaklardan duyulur. Taş
köprü üzerinden süzülür, insanın ciğerine dolar."
Yukarıdaki metinde yer alan tamlamaları bulunuz.
Yaşar Kemal, Ağrı Dağı Efsanesi'nden alıntı
Türk ve Dünya edebiyatındaki ilk hikaye örneklerini yazınız.
Lise Türkçe
İsim Tamlamaları
"Ağn Dağı'nın yamacında, dört bin iki yüz metrede bir göl vardır, adina Küp gölü derler. Göl bir harman yeri büyüklüğündedir. Çok derinlerdedir. Göl değil bir kuyu. Gölün dört bir yanı, yani kuyunun ağzı, firdolayı kırmızı, keskin bıçak ağzı gibi ışıltılı kayalarla çevrilidir. Kayalardan göle kadar daralarak inen yumuşak bakır rengi toprak belli bir aşıntıyla yol yoldur. Bakır rengi toprağın üstüne yer yer taze bir yeşil çimen serpilir. Sonra gölün mavisi başlar. Bu, bambaşka bir mavidir. Hiçbir suda, hiçbir mavide böyle bir mavi yoktur. Laciverdi, yumuşak, kadife bir mavidir. Her yıl karlar eriyip de bahar gözünü açınca, Ağrı Dağı'nda bir ulu tazelik patlayınca, gölün kıyıları, ince kar çizgisinin üstü, keskin, kısa, küt çiçeklerle dolar. Çiçeklerin rengi alabildiğine parlaktır. En küçük çiçek bile mavi, kırmızı, sarı, mor, kendi renginde çok uzaklardan bir renk piniltısı olarak balkır. Ve keskin kokarlar. Gölün mavi suyu, bakır rengi toprağı, baş döndürücü keskin kokularla kokar. Ve bu kokular çok uzaklardan duyulur. Taş köprü üzerinden süzülür, insanın ciğerine dolar." Yukarıdaki metinde yer alan tamlamaları bulunuz. Yaşar Kemal, Ağrı Dağı Efsanesi'nden alıntı Türk ve Dünya edebiyatındaki ilk hikaye örneklerini yazınız.
Ders Değiştir Açıklamalar
Türkçe Sorular (Boş Soru Sayısı: 7)
12. Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan
arasına sözcük veya sözcükler girebilir.
Aşağıdakilerin hangisinde bu duruma uygun bir
kullanım yoktur?
A) Onun yüzüne bakınca mutlu olduğu anlaşılıyor.
B) Adamın yeni paltosu dikkatimi çekmişti.
C) Aşağı sokakta onların büyük bir evi vardı.
D) Hayatın tatlı yanları onu karamsarlıktan kurtardı.
12
A B
15
16
boş
18
19
20
Lise Türkçe
İsim Tamlamaları
Ders Değiştir Açıklamalar Türkçe Sorular (Boş Soru Sayısı: 7) 12. Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına sözcük veya sözcükler girebilir. Aşağıdakilerin hangisinde bu duruma uygun bir kullanım yoktur? A) Onun yüzüne bakınca mutlu olduğu anlaşılıyor. B) Adamın yeni paltosu dikkatimi çekmişti. C) Aşağı sokakta onların büyük bir evi vardı. D) Hayatın tatlı yanları onu karamsarlıktan kurtardı. 12 A B 15 16 boş 18 19 20
5. İnsan - doğa ilişkisi ilk çağlardan beri süregelen bir ilişkidir.
1
İlk Çağ filozoflarında doğa hakimiyeti fikri olmamasına karşın
IIV
17. yüzyılda bilimin ilerlemesi sonucu oluşan yeni doğa
|||
IV
kavrayışı, insanın merkeze alındığı ve ölçünün insan olduğu
bir anlayışı egemen kılmıştır. Bu yeni anlayış, insanın hem
kendisini hem de çevresini algılama biçimini değiştirmiş,
hakim dünya görüşü olarak da mekanik bir doğa kavrayışına
yol açmıştır.
V
Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangileri zincirleme
isim tamlamasıdır?
A) I ve II
B) I ve III
diver
DI ve V
C) II ve III
EXIV ve V
Lise Türkçe
İsim Tamlamaları
5. İnsan - doğa ilişkisi ilk çağlardan beri süregelen bir ilişkidir. 1 İlk Çağ filozoflarında doğa hakimiyeti fikri olmamasına karşın IIV 17. yüzyılda bilimin ilerlemesi sonucu oluşan yeni doğa ||| IV kavrayışı, insanın merkeze alındığı ve ölçünün insan olduğu bir anlayışı egemen kılmıştır. Bu yeni anlayış, insanın hem kendisini hem de çevresini algılama biçimini değiştirmiş, hakim dünya görüşü olarak da mekanik bir doğa kavrayışına yol açmıştır. V Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangileri zincirleme isim tamlamasıdır? A) I ve II B) I ve III diver DI ve V C) II ve III EXIV ve V
Zafer Yayınları
30
Kafka'nın kitapları karmakarışıktır bizde. Gidip kitapçı-
dan öykülerini satın alırsınız, içinde kitaplığınızda duran
"Günlükler"in bir bölümü çıkar. Bu durum, kitaplar başka
başka yayınevleri tarafından yayımlandığı için mi böyle-
dir, yoksa Kafka'nın ruhuna ve bakış açısına uygun olsun
diye bile isteye planlanmakta midir, bilmiyorum.
Bu parçaya yönelik aşağıdaki tespitlerden hangisi
yanlıştır?
A) Hem II. kişi iyelik hem de bulunma durum eki almış
sözcüğe yer verilmiştir.
B) Eylem köküyken yapım ekiyle ada dönüşmüş söz-
cük kullanılmıştı
(C) Belirtisiz isim tamlaması biçiminde kurulmuş birleşik
sözcük vardır.
D) Birden fazla birleşik sözcüğe yer verilmiştir.
E) İsimden fiil yapan yapım eki kullanılmıştır. V
V
Lise Türkçe
İsim Tamlamaları
Zafer Yayınları 30 Kafka'nın kitapları karmakarışıktır bizde. Gidip kitapçı- dan öykülerini satın alırsınız, içinde kitaplığınızda duran "Günlükler"in bir bölümü çıkar. Bu durum, kitaplar başka başka yayınevleri tarafından yayımlandığı için mi böyle- dir, yoksa Kafka'nın ruhuna ve bakış açısına uygun olsun diye bile isteye planlanmakta midir, bilmiyorum. Bu parçaya yönelik aşağıdaki tespitlerden hangisi yanlıştır? A) Hem II. kişi iyelik hem de bulunma durum eki almış sözcüğe yer verilmiştir. B) Eylem köküyken yapım ekiyle ada dönüşmüş söz- cük kullanılmıştı (C) Belirtisiz isim tamlaması biçiminde kurulmuş birleşik sözcük vardır. D) Birden fazla birleşik sözcüğe yer verilmiştir. E) İsimden fiil yapan yapım eki kullanılmıştır. V V
30. Tren seyahatleri hava yolu ve kara yolu seyahat-
lerinden çok daha uzun sürmesine rağmen daha
çok tercih edilebilir. Bazen trenlerde yer bulmak
mümkün olmayabilir. Demir yolları dağların içinden
geçer ve seyahat yolcuları, böylelikle yolları izleye-
rek yolculuk yapar.
Bu parçada altı çizili sözcük grubunun özelliği
aşağıdakilerden hangisidir?
ved
A) Tamlayanı zamir olan belirtisiz isim tamlaması
B) İki isimden oluşan belirtili isim tamlaması
C) iki isimden oluşan belirtisiz isim tamlaması
D) Niteleme sıfatıyla oluşmuş sifat tamlaması
E) Tamlananı zamir olan belirtili isim tamlaması
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI TESTİ BİTTİ.
Lise Türkçe
İsim Tamlamaları
30. Tren seyahatleri hava yolu ve kara yolu seyahat- lerinden çok daha uzun sürmesine rağmen daha çok tercih edilebilir. Bazen trenlerde yer bulmak mümkün olmayabilir. Demir yolları dağların içinden geçer ve seyahat yolcuları, böylelikle yolları izleye- rek yolculuk yapar. Bu parçada altı çizili sözcük grubunun özelliği aşağıdakilerden hangisidir? ved A) Tamlayanı zamir olan belirtisiz isim tamlaması B) İki isimden oluşan belirtili isim tamlaması C) iki isimden oluşan belirtisiz isim tamlaması D) Niteleme sıfatıyla oluşmuş sifat tamlaması E) Tamlananı zamir olan belirtili isim tamlaması TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI TESTİ BİTTİ.
rilen
lara
arla
t
2
B
Yüksel
B
masi
15. Minyatür sanatı, geleneksel sanatlarımızdan biri
olan ve genellikle el yazması kitaplarda yer alan,
tasvirlere dayanan, kâğıt ve benzeri maddeler üze-
rine yapılan küçük boyutlu, renkli resim sanatı de-
Bu cümledeki altı çizili söz öbekleri için sırasıy-
mektir.
la aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Belirtisiz isim tamlaması
isim tamlaması
B) Belirtisiz isim tamlaması - Sifat almış belirtisiz
isim tamlaması
C) Belirtili isim tamlaması
D) Belirtili isim tamlaması - Zincirleme isim tamla-
Dibe
1
vap kâğıd
B
Sallidenalyös hellpred
Il sirile (8
Sifat almış belirtili
Sifat tamlaması
E) Belirtisiz isim tamlaması - Zincirleme isim tam-
laması
SINAY
nobrnsligay
I sinieY
17. Ay Toldi: "Ey de
buyruldu da ba
Acaba günah
bunu söyle,
Kusurum va
rum yok ise
Akıl, bu m
kında ne
Eğer hiz
yanılmış
Günah
onun c
içerik
çanı
ğu s
A)
B)
C
C
Lise Türkçe
İsim Tamlamaları
rilen lara arla t 2 B Yüksel B masi 15. Minyatür sanatı, geleneksel sanatlarımızdan biri olan ve genellikle el yazması kitaplarda yer alan, tasvirlere dayanan, kâğıt ve benzeri maddeler üze- rine yapılan küçük boyutlu, renkli resim sanatı de- Bu cümledeki altı çizili söz öbekleri için sırasıy- mektir. la aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Belirtisiz isim tamlaması isim tamlaması B) Belirtisiz isim tamlaması - Sifat almış belirtisiz isim tamlaması C) Belirtili isim tamlaması D) Belirtili isim tamlaması - Zincirleme isim tamla- Dibe 1 vap kâğıd B Sallidenalyös hellpred Il sirile (8 Sifat almış belirtili Sifat tamlaması E) Belirtisiz isim tamlaması - Zincirleme isim tam- laması SINAY nobrnsligay I sinieY 17. Ay Toldi: "Ey de buyruldu da ba Acaba günah bunu söyle, Kusurum va rum yok ise Akıl, bu m kında ne Eğer hiz yanılmış Günah onun c içerik çanı ğu s A) B) C C
7. Aşağıdaki cümlelerdeki niteleme sıfatlarından
hangisi bir deyimin içinde yer almaktadır?
A) Dönülmez akşamın ufkundayız, vakit çok geç.
B) Mala, paraya düşkün değildi; gözü tok biriydi.
C) Hissedilmemiş duygularla çıktım yola.
D) Gece gündüz çalışıp kurs parasını biriktirdi.
E Hamaktaki çocuk mışıl mışıl uyuyordu.
Lise Türkçe
İsim Tamlamaları
7. Aşağıdaki cümlelerdeki niteleme sıfatlarından hangisi bir deyimin içinde yer almaktadır? A) Dönülmez akşamın ufkundayız, vakit çok geç. B) Mala, paraya düşkün değildi; gözü tok biriydi. C) Hissedilmemiş duygularla çıktım yola. D) Gece gündüz çalışıp kurs parasını biriktirdi. E Hamaktaki çocuk mışıl mışıl uyuyordu.
1. Maç seyrederken birden ekranın önüne geçmesi
onu güldürdü.
II. Benim tüm bu anlatılanları yapmam gerekiyor.
III. Son dönemlerin en iyi filmi benim filmimdi, diyor.
IV. Kıssadan hisse çıkarmak büyük bir marifet gerek-
tirir.
V. Söylenmesi zor gibi görünse de zihnin yoğun
olunca olmuyor.
Yukarıdaki numaralı cümlelerden hangisinde tam-
layanı zamir olan isim tamlaması vardır?
for
DFTV
Aşağıdakilerin hangisinde inmi
-EV
Lise Türkçe
İsim Tamlamaları
1. Maç seyrederken birden ekranın önüne geçmesi onu güldürdü. II. Benim tüm bu anlatılanları yapmam gerekiyor. III. Son dönemlerin en iyi filmi benim filmimdi, diyor. IV. Kıssadan hisse çıkarmak büyük bir marifet gerek- tirir. V. Söylenmesi zor gibi görünse de zihnin yoğun olunca olmuyor. Yukarıdaki numaralı cümlelerden hangisinde tam- layanı zamir olan isim tamlaması vardır? for DFTV Aşağıdakilerin hangisinde inmi -EV
3.
Tiyatro oyunlarının senaryodan bağımsız sonları
1
bu konudaki tavrını da belirliyor.
www.pelikankitabevi
izleyicinin
İzleyicilerin buna yaklaşımı beğenilebilir bir şekilde
11
gerçekleşiyor. Oyuncular da sahnelerin esrarengiz bir
|||
büyüsü olduğunu söylüyor. Piyes yazarlarının bu
durumla ilgili görüşleri de bilinmelidir. Görüşlerinin
IV
V
çoğu sevilecektir.
Bu parçadaki altı çizili tamlamalarla ilgili aşağıda-
kilerden hangisi yanlıştır?
LAT. tamlama, zincirleme isim tamlamasıdır.
B) II. tamlama, tamlayan ile tamlanan arasına zamir
girmiş belirtili isim tamlamasıdır.
CHI. tamlama, tamlayanı nitelenmiş isim tamlaması-
dır.
D) IV. tamlama, belirtisiz ve belirtili isim tamlamaların-
dan oluşmuştur.
E) V. tamlama, tamlananı zamir olan isim tamlaması-
dır.
6.
Lise Türkçe
İsim Tamlamaları
3. Tiyatro oyunlarının senaryodan bağımsız sonları 1 bu konudaki tavrını da belirliyor. www.pelikankitabevi izleyicinin İzleyicilerin buna yaklaşımı beğenilebilir bir şekilde 11 gerçekleşiyor. Oyuncular da sahnelerin esrarengiz bir ||| büyüsü olduğunu söylüyor. Piyes yazarlarının bu durumla ilgili görüşleri de bilinmelidir. Görüşlerinin IV V çoğu sevilecektir. Bu parçadaki altı çizili tamlamalarla ilgili aşağıda- kilerden hangisi yanlıştır? LAT. tamlama, zincirleme isim tamlamasıdır. B) II. tamlama, tamlayan ile tamlanan arasına zamir girmiş belirtili isim tamlamasıdır. CHI. tamlama, tamlayanı nitelenmiş isim tamlaması- dır. D) IV. tamlama, belirtisiz ve belirtili isim tamlamaların- dan oluşmuştur. E) V. tamlama, tamlananı zamir olan isim tamlaması- dır. 6.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili
sözcük bir ad tamlamasının sıfatıdır?
A) Tuhaf bir yaz gecesi dolaşıyor dışarıda bu
akşam.
B) Bulutların arasından kanlı bir orak gibi
görünüyor hilal.
C) Hiçbir şey yerli yerinde değildi o akşam.
D) Geceye toz gibi dağılan sessiz bir yağmur
yağıyordu.
EdE) Doğan günden beklediğim bir şeyler vardı
bugün.
2
a
Lise Türkçe
İsim Tamlamaları
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük bir ad tamlamasının sıfatıdır? A) Tuhaf bir yaz gecesi dolaşıyor dışarıda bu akşam. B) Bulutların arasından kanlı bir orak gibi görünüyor hilal. C) Hiçbir şey yerli yerinde değildi o akşam. D) Geceye toz gibi dağılan sessiz bir yağmur yağıyordu. EdE) Doğan günden beklediğim bir şeyler vardı bugün. 2 a
TEST-2
1. Niteleme sıfatları çekim eki aldığında adlaşmış
sifat olur ve adlaşmış sıfatlar da ad gibi tamlama
kurabilir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaşmış sifat,
bir ad tamlamasında tamlayan görevinde
kullanılmıştır?
A) Sesimiz bize hayatın güzelliklerini anlatmalı.
B) Biri, yaşayabilmek için dövüşmek gerektiğini
anlatmalı.
C) Vakti saçlarından yakalayıp, günü gözlerinden
öpmeli.
D) İnsan, önünde durup uzun uzun çiçeklere
bakmalı.
E) Yabancıların sesini duymadığımız vakitlerde
yaşıyoruz.
Lise Türkçe
İsim Tamlamaları
TEST-2 1. Niteleme sıfatları çekim eki aldığında adlaşmış sifat olur ve adlaşmış sıfatlar da ad gibi tamlama kurabilir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaşmış sifat, bir ad tamlamasında tamlayan görevinde kullanılmıştır? A) Sesimiz bize hayatın güzelliklerini anlatmalı. B) Biri, yaşayabilmek için dövüşmek gerektiğini anlatmalı. C) Vakti saçlarından yakalayıp, günü gözlerinden öpmeli. D) İnsan, önünde durup uzun uzun çiçeklere bakmalı. E) Yabancıların sesini duymadığımız vakitlerde yaşıyoruz.
1. Inkilap tarihi dersinden elde edeceğiniz bilgiler doğrultusunda Kurtuluş Savaşı Başlamadan önce
Anadolu halkının düşman işgaline karşı takındığı tavını belirleyiniz. Düşüncelerinizi arkadaşlarımızla payla
şınız.
2. "Kurtuluş ümidi altı asırlık yaşama geleneğinin karşısında idi. Hiçbir milletin tarihi bu kadar trajik bir
gelişme göstermemiştir."
Küçük Ağa romanının ön sözünden alınan bu parçada bahsedilen trajedi, size neyi ifade etmektedir
Belirtiniz.
3. Sizce insanların savunduğu düşünceler, içinde bulundukları şartlara ve zamana göre değişim gösterir
mi? Açıklayınız.
KÜÇÜK AĞA
I. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra Osmanlı Devleti üzerinde savaşın etkisi tüm gü
cüyle devam eder. Savaş sonunda pek çok asker gazi olarak evine döner. Bu askerlerden biri de
Salih isimli Akşehirli bir askerdir. Salih savaş sırasında bir kolunu kaybeder ve bu nedenle "Co
lak Salih" olarak anılır. Salih, Niko ile dostluğundan dolayı kasaba halkı tarafından dışlanır. Ote
yandan Akşehir'e Mehmet Reşit Efendi adında hitabeti kuvvetli, akıllı, imanlı genç bir hoca gön
derilir. Bu "İstanbullu Hoca"nın gönderiliş amacı, kasabalarda padişaha ve Osmanlı Devleti'ne
bağlılığı teşvik ettirmektir. Kısa zamanda hoca, halkın büyük beğenisini ve takdirini kazanır. Bu
rada Kuvayımilliye'ye karşı güçlü bir cephe oluşturur. Olaylar gelişirken Salih, Kuvayımilliye'ye
katılmaya karar verir. Bir yandan Kuvayımilliye gittikçe güçlenir. Garp Cephesi kumandanı kendi
lerine karşı en büyük direnişi yürüten Mehmet Reşit Hoca için vur emri çıkartır. Hoca ailesini bi
rakarak kılık değiştirir, dağa çıkar ve çete reislerine sığınır. Bu sırada fikren de değişmeye başlar.
Bir birlik kurup bu birliğin başına geçer.
Okuma
Çolak Salih ise Hoca'yı bulmak için görevlendirilir. Salih onu bulur ve padişahın hizmetinden
vazgeçerek Kuvayımilliye yararına çalışmaya ikna eder. Beraberce Çerkez Ethem'in kardeşi Tev
fik Bey'in çetesine katılırlar. Mehmet Reşit Hoca artık "Küçük Ağa" olur. Kuvayımilliye çığ gibi
büyür. Akşehir, Türk ordusunun en büyük karargâhlarından biri olur. Küçük Ağa bir yolunu bula-
rak Akşehir'e gelir. Bu dönüş, ona mutluluk yerine yıkım getirir. Çünkü yıllardır görmediği karısı
Emine, yaşlı bir adamla göstermelik de olsa evlendirilir. Fakat eşinin durumu kötüdür. Onunla
yeniden nikâhlanmayı planlarken onun ölüm haberini alır. Hiç görmediği oğlu ise büyür. Küçük
Ağa mücadelesini sürdürmek üzere Akşehir'den ayrılır.
(Romandan alınan aşağıdaki bölümde, Çolak Salih ile Küçük Ağa'nın karşılaşması anlatılmak-
tadır.)
Yaz ilerliyor, Küçük Ağa da artık cephenin ne olduğunu öğrenmiş bulunuyordu. Hayatının en büyük he
yecanını bir Yunan birliğine yaptıkları baskında duydu. Hele başarı umulandan da üstün olunca mutluluğuna
diyecek yoktu.
O gece geç vakitlerde Sabuncupınar'a dönüp de, Tevfik Bey'in övüşlerini dinleyince kalbi âdeta kanatlandı.
Hiçbir takdiri bu kadar değerli bulmamıştı.
Lise Türkçe
İsim Tamlamaları
1. Inkilap tarihi dersinden elde edeceğiniz bilgiler doğrultusunda Kurtuluş Savaşı Başlamadan önce Anadolu halkının düşman işgaline karşı takındığı tavını belirleyiniz. Düşüncelerinizi arkadaşlarımızla payla şınız. 2. "Kurtuluş ümidi altı asırlık yaşama geleneğinin karşısında idi. Hiçbir milletin tarihi bu kadar trajik bir gelişme göstermemiştir." Küçük Ağa romanının ön sözünden alınan bu parçada bahsedilen trajedi, size neyi ifade etmektedir Belirtiniz. 3. Sizce insanların savunduğu düşünceler, içinde bulundukları şartlara ve zamana göre değişim gösterir mi? Açıklayınız. KÜÇÜK AĞA I. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra Osmanlı Devleti üzerinde savaşın etkisi tüm gü cüyle devam eder. Savaş sonunda pek çok asker gazi olarak evine döner. Bu askerlerden biri de Salih isimli Akşehirli bir askerdir. Salih savaş sırasında bir kolunu kaybeder ve bu nedenle "Co lak Salih" olarak anılır. Salih, Niko ile dostluğundan dolayı kasaba halkı tarafından dışlanır. Ote yandan Akşehir'e Mehmet Reşit Efendi adında hitabeti kuvvetli, akıllı, imanlı genç bir hoca gön derilir. Bu "İstanbullu Hoca"nın gönderiliş amacı, kasabalarda padişaha ve Osmanlı Devleti'ne bağlılığı teşvik ettirmektir. Kısa zamanda hoca, halkın büyük beğenisini ve takdirini kazanır. Bu rada Kuvayımilliye'ye karşı güçlü bir cephe oluşturur. Olaylar gelişirken Salih, Kuvayımilliye'ye katılmaya karar verir. Bir yandan Kuvayımilliye gittikçe güçlenir. Garp Cephesi kumandanı kendi lerine karşı en büyük direnişi yürüten Mehmet Reşit Hoca için vur emri çıkartır. Hoca ailesini bi rakarak kılık değiştirir, dağa çıkar ve çete reislerine sığınır. Bu sırada fikren de değişmeye başlar. Bir birlik kurup bu birliğin başına geçer. Okuma Çolak Salih ise Hoca'yı bulmak için görevlendirilir. Salih onu bulur ve padişahın hizmetinden vazgeçerek Kuvayımilliye yararına çalışmaya ikna eder. Beraberce Çerkez Ethem'in kardeşi Tev fik Bey'in çetesine katılırlar. Mehmet Reşit Hoca artık "Küçük Ağa" olur. Kuvayımilliye çığ gibi büyür. Akşehir, Türk ordusunun en büyük karargâhlarından biri olur. Küçük Ağa bir yolunu bula- rak Akşehir'e gelir. Bu dönüş, ona mutluluk yerine yıkım getirir. Çünkü yıllardır görmediği karısı Emine, yaşlı bir adamla göstermelik de olsa evlendirilir. Fakat eşinin durumu kötüdür. Onunla yeniden nikâhlanmayı planlarken onun ölüm haberini alır. Hiç görmediği oğlu ise büyür. Küçük Ağa mücadelesini sürdürmek üzere Akşehir'den ayrılır. (Romandan alınan aşağıdaki bölümde, Çolak Salih ile Küçük Ağa'nın karşılaşması anlatılmak- tadır.) Yaz ilerliyor, Küçük Ağa da artık cephenin ne olduğunu öğrenmiş bulunuyordu. Hayatının en büyük he yecanını bir Yunan birliğine yaptıkları baskında duydu. Hele başarı umulandan da üstün olunca mutluluğuna diyecek yoktu. O gece geç vakitlerde Sabuncupınar'a dönüp de, Tevfik Bey'in övüşlerini dinleyince kalbi âdeta kanatlandı. Hiçbir takdiri bu kadar değerli bulmamıştı.