AL olduğu zaman önem kazanıyor. Son zamanlarda yabana döndürülen bizonlar, çok büyük ilgi çekti. Avrupa'da bizonlar hemen hemen

AL olduğu zaman önem kazanıyor. Son zamanlarda yabana döndürülen bizonlar, çok büyük ilgi çekti. Avrupa'da bizonlar hemen hemen tükenmişti ancak ciddi koruma çalışmaları ile şimdi tekrar çoğalmaya başlıyorlar. Kent'te küçük bir sürü, yabani hayata salındı. "Yabana geri döndürülmüş bizonlar" deyince akla geniş çayırlarda otlayan devasa hayvanlar geliyor olsa da gerçekte olan şey farklı. Aslında çitlerin arkasında tutulan birkaç bizon olacak ve ziyaretçiler gelip onları görebilecekler. Avrupa bizonunun İngiltere'de hiç yaşamamış olması, yabana döndürme projelerinin biraz kibirli görünmesine neden oluyor. Yani onlar aslında "geri dönmediler" veya "yabanlaştınılmadılar" çünkü İngiltere'de yaşamış olanlar, soyu tükenmiş olan Pleistosen dağ bizonlarıydı. Yabana dönüş, oldukça heyecan verici. Gezegenin başına bela olduğumuz düşüncesini ele alıyor ve onu kurtarmanın tek yolunun ortalıktan çekilerek doğanın her şeyi bildiği gibi halletmesine izin vermemiz gerektiğini öne sürüyor. ÜSTTE: Ingiltere'de daha önce hiç Avrupa bizonu, yaşamamış olan artık Kent şehrinde görülebiliyor. Yabana dönüş projeleri büyük ve asil görünüyor, haberlerde çok yer buluyor, ünlülerin desteğini ve finansmanı çekiyor. Peki, gerçekten iyi bir koruma yöntemi mi? Zaman zaman öyle olabilir, ancak birden fazla sorunu da beraberlerinde getiriyor. Öncelikle, çoğu koruma yöntemi, ünlülerin, finansörlerin ve basının ilgisini çekecek kadar şaşaalı değil. Yabana dönüş ise çok ilgi çekiyor, bu nedenle de başarılı olduğu kanıtlanmış diğer bazı koruma yöntemlerinin gölgede kalmasına ve eskisi kadar ilgi görmemesine neden olabilir. Yabana dönüşle ilgili diğer bir problem ise daha temel seviyede. Gelişmiş dünyada, yabana dönüş, tarım veya yerleşim alanı olmayan arazilere odaklanma eğiliminde. Büyükresme bakıldığında da küresel çaptaaynı yaklaşımın uygulanacağını düşünmek normal. Örneğin Biyolog Edward Osborne Wilson, Dünya'nın yarısını vahşi hayata terk etmemiz gerektiğini söylüyordu. Kulağa kolay gibi geliyor: Ben de penceremden baktığımda, yabana dönüştürülebilecek birçok arazi görüyorum. Ancak, bir taraftan da tarım arazilerinde üretilmiş olan yiyecekleri süpermarketlere gidip alıyor ve onlarla besleniyorum. Dünya'nın birçok yerinde, insanlar farklı şekilde yaşıyor. Toprakla daha yakın bağlantıları var ve bu bağlantılar zaman zaman binlerce yıl geriye gidiyor. Bizim yabana döndürülebilir diye düşündüğümüz topraklara onlar ev gözü ile bakıyor. Yabana dönüş kesinlikle işe yarayabilir ve gezegeni kurtarma planımızın bir parçasını oluşturacağı kesin. Ancak bunu yaparken yabana dönüşün her koruma problemini çözecek bir sihirli değnek olmadığını aklımızdan çıkarmamalıyız. Eğer koruma gerçekten işe yarayacaksa, tek bir yöntemden fazlasına ihtiyacımız var. Bunedenle üzerinde yaşadığımız toprağı hayatta kalmamız için gerekli olan biyoçeşitlilik ile nasıl paylaşacağımızı daha derinlemesine düşünmeliyiz. PROFESÖR ADAM HART (@AdamHartScience) Adam, BBC Radio 4 ve BBC World Service'deki programlara sık sı katılan bir biyolog, entomolog ve yayıncıdır.