Çağdaş edebiyat eleştirisinde metin terimi, toplumsal, imgesel, yaşam öyküsel ve düşünsel belirlenimleriyle ve kurgusunun bütünü

Çağdaş edebiyat eleştirisinde metin terimi, toplumsal, imgesel, yaşam öyküsel ve düşünsel belirlenimleriyle ve kurgusunun bütünüyle kendi bitmişliği içinde ele alı- nan yapıt anlamına gelir. Bir yazıyı bir metin olarak ele almak demek, onu dil bilimsel yöntemlerin gelişmesi çerçevesinde incelemek yani cümleyle yetinmeyerek cümle ötesi alana kaymak, söylemin sınırları içinde kalmayıp yapıtı tek ve sürekli bir söylem olarak ince- lemek demektir. Bu bakımdan sözsel üretimlere göre ikincil bir sistem sayılan sanatsal yazı, birincil söyle- min yan anlamlarını kapsadığı ölçüde sözle bağlantılı ve aynı zamanda da ondan farklıdır. Lotman'ın ortaya attığı metinler kuramında, sanatsal metnin anlaşılma- si demek, bu metnin öteki kültürel metinlerle birlikte bir benzerlik ve rekabet ilişkisi içinde, aynı zamanda da toplumsal ereklerin bölüşülmesi çerçevesinde ele alınması demektir. Çağdaş edebiyat estetiğinde metin dediğimiz zaman, kendi üreme koşulları üzerinde du- ran ve özerkliğini simgesel ve ideolojik verilerin bilinçli olarak işlenmesinden alan yapıtı anlarız. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Bir metnin varlığı, içindeki sözcüklerin derinliklerine kadar incelenmesiyle söz konusu olacaktır. B) Sanatsal yazının sözle bağlantılı olması, ilk söyle- min gerçek anlamının dışındaki, somutlaşmış an- lamlarını da barındırmasına bağlıdır. C) Toplumsal amaçların paylaşılması çerçevesinde ele alınan sanatsal metnin anlaşılmasından söz edilebilir. www.pelikankitabevi.com.tr D) Bir yazının metin olması, metnin incelenme yön- temlerindeki gidişata göre belirlenir. E) Sanatsal yazının sözle ilişkisi her ne kadar birincil söylemle ilişkili olsa da birbiriyle bağlantılı olma du- rumu daima vardır.