DÜNYANIN İLK ROBOTLARI 1205-1206 yıllarıydı. Artuklu Türklerinin Diyarbakır'da hüküm sürdüğü yıllardı. Bir Türk bilgini çıktı ve

DÜNYANIN İLK ROBOTLARI 1205-1206 yıllarıydı. Artuklu Türklerinin Diyarbakır'da hüküm sürdüğü yıllardı. Bir Türk bilgini çıktı ve herkesi ken- dine hayran bırakan mekanik makineler yaptı. Kendi kendine öten tavus kuşlan, otomatik saatler, robot filler... Kendisinden 6-8 asır sonra yapılacak birçok mekanik esere öncülük ediyordu. Bu büyük başarının sahibi, 32 yıl Artukoğulları sarayında mühendislik yapmış olan Ebû'l iz el-Cezeri'ydi. Buluşlarını hükümdar Ebûl Feth Mahmud bin Mehmed Karaaslan'a takdim ettiğinde, hükümdar hayrete düştü ve Cezeri'ye: "Eşi bulunmayan bir iş yaptın. Emeğin karşılıksız bırakılmayacaktır. Bana tüm çalışmalarını gösteren bir kitap yaz." dedi. Bunun üzerine Cezeri, "Kitab-ül Hiyel" adlı eserini kaleme aldı. KİMDİR? Bugün Diyarbakır olarak bil- diğimiz bölgede doğmuş, kesin ol- mamakla birlikte 1136-1206 yılları ara- sında yaşamış ve Artukoğulları döneminde büyük hizmetler vermiş, başmühendis ola- rak çalışmıştır. Cezeri lakabıyla tanınması- nın sebebi, cezire (ada) denilen Dicle ile Fırat'ın arasındaki bölgede doğmuş olmasıdır. ARTUKOĞULLARI 1071'de Alparslan'ın Anadolu'yu fethettiği yıllarda, kumandanla- nindan birisi de Artuk Bey'dir. Artuk Bey, Eksük adında bir Türk- men beyinin oğludur. Artuklular, Oğuzların Kayı boyundan geldiği için, paralarında Kayı damgası kullanmışlardır. Hasankeyf, Mar- din, Harput bölgelerinde hüküm sürmüşlerdir. Cezeri, sibernetik ve elektronik sistemlerin babası sayılır. En ünlü eseri, orijinali günümüzde mevcut ol- mayan fakat dünya üzerinde 15 kopyası bulunan, bunlardan 5 tanesinin Türkiye'de olduğu (4'ü Topkapı, 1'i Süleymaniye kü- tüphanelerinde) "Mekanik Hareketlerden Mühendislikte Faydalanmayı Kapsa- yan Kitap" adlı eserdir. 06 Sibernetik nedir? İnsani müdahaleye gerek duymadan, dış dünyanın gereksinimlerine göre kendini yenileyip, kendisine verilen gö- revleri yerine getirip amacına göre hareket etmesini sağlayan yapay veya biyolojik sistemlerin kontrol ve haber- leşmesi üzerinde yoğunlaşan bir bilim dalıdır. Sibernetik, otomasyon ve yapay zeka kavramlarının doğmasını sağlamıştır. Verilen bilgilerden hareketle aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabına ulaşılamaz? A) Cezeri, hayattayken çalışmalarının karşılığını almış mıdır? B Cezari'nin uğraştığı bilim dalı tam olarak nedir? C) Gezeri adını ona veren kimdir? D Cezeri'nin yaşadığı bölgede kim hüküm sürmektedir? +