enin ma gin- -? Bu alet sayesinde Uluğ Bey, bir yılın uzunluğunu 365 gün 6 saat 10 dakika 8 saniye olarak belirlemiştir. Modern

enin ma gin- -? Bu alet sayesinde Uluğ Bey, bir yılın uzunluğunu 365 gün 6 saat 10 dakika 8 saniye olarak belirlemiştir. Modern ölçümlere göre bir yılın uzunluğu 365 gün 6 saat 9 dakika 9,6 saniyedir ve iki ölçüm arasındaki fark 1 dakikadan azdır. Uluğ Bey ve bazı bilim insanları gökyüzünü anlamak; yıldızların, Güneş'in, Ay'ın, Dünya'nın ve diğer gezegenlerin konumlarını ve hareketlerini belirlemek; yeni bir zaman takvimi yapmak için Zic-i Uluğ Bey' ismindeki eseri 12 yılda hazırladılar. "Zic-i Uluğ Bey" dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde farklı toplumlar tarafından kullanılan değişik takvim/kronolojik sistemler ele alınmış ve öneriler sunulmuştur. Ikinci bölümde yeryüzündeki bir yerin enlem ve boylamının tespiti, yıldızların ve gezegenlerin uzaklıklarının he- saplamaları bulunmaktadır. Üçüncü bölümde Güneş ve gezegenlerin, Ay'ın hareketleri, Dünya'ya uzaklıkları tespit edilmiştir. Ayrıca Güneş ve Ay tutulmaları açıklanmıştır. Dördüncü bölümde ise, astrolojiye yer verilmiştir. Uluğ Bey, Batlamyus, Nasireddin Tusi ve Gıyaseddin Cemşid tarafından yapılan hesaplama hatalarını, yeni esaslara ve bilimsel tespitlere dayanarak düzeltmiştir. *Zic-i Uluğ Bey* uzun yıllar dünyada kaynak kitap olarak kullanılmıştır. Uluğ Bey'in çalışmaları kendisinden sonraki bilim insanlarına ilham olmuştur. Yöntem ve tespitleri uzay biliminin gelişimine katkı sağlamıştır. 1. Uluğ Bey'in yas gi için aşağıdak" rudur? AV yüzyıl doğmuştur Yeni C, da hükür urmüs yla 2. Ul 1 1, 2 ve 3. soruları vuka, C) Kaç yıl v niştır. Dn be yüzyılın nci ye inda şamıştır. 4- yüzyılın ikir çeyrnde ölr ştür. A) Matemat" C) Kimy f'in aşağı ki bi dalların öncelikli sinin gelis' nel sağladı söylenebil F Timur'un torunu olan Uluğ Bey (1394-1449) büyük bir astronomi bilginidir, Ilerleyen zamanlarda hükümdar olmuştur. Kendisi uzayı anlama, zamanı anlamlandırma yolunda ayrıntılı çalışmalarda bu- lunmuştur. Ilmin önemini "limin hakim olduğu bir ülkede, ilimle uğ- raşan bir kişi olmayı, hükümdarlığa tercih ederim." sözüyle ifade etmiştir. Hükümdarlığında dönemin önemli bilginlerini topladı ve ilmi çalışmalar yaptırdı. Böylelikle Semerkant önemli bir ilim, kü ve sanat merkezi haline geldi. Semerkant Rasathanesi'nde lan "Suds-i Fahri", "Rub-u Daire" (Duvar Kadrani) gibi Uluğ Bey tarafından yaptırılmıştır. Bu aletler yıldız lerinin, Güneş'in, Ay'ın yüksekliklerini, uzaklıklar ölçmede kullanılmaktaydı. Ayrıca zamanın b ylimasin da, ibadet vakitlerinin, ekim biçim zamanının belirlenmesinde kulla- nildi. nangisi o mi BECERİ TEMELLI SORULAR-2 rizik D) Astr omi i bilgilere göre cevaplayınız. 3. Uluğ Bey hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi söylene- mez? 23 Esin Kahun PRAK A) Çok yönlüdür. B) Bilimsel çalışmalara katkı vermiştir. C) Batlamyus ile çağdaştır. D) Farklı kaynaklardan yararlanmıştır. E) Gelişmiş bir takvim oluşturmuştur.