TARAMA 2 KOLAY-ORTA 13. Bir edebiyat eserinde, "düşüncenin sifatsiz olarak zorun- lu varlığı ne anlama geliyor? Her şeyden önce,

TARAMA 2 KOLAY-ORTA 13. Bir edebiyat eserinde, "düşüncenin sifatsiz olarak zorun- lu varlığı ne anlama geliyor? Her şeyden önce, edebiyat eserinin bir akıl, bir muhakeme ürünü olduğu, akılsal ge- rekçelere dayanan bir seçmeyi gerektirdiği, böyle bir seç- menin sanat eserinin tarihselliğinin pratik ve kurumsal bir gerekçesi olduğu, düşünce aracılığıyla aynı zamanda ta- rihsel bir ürün olan sanat eserinin muhakeme ve seçme sonucunda mutlaka bir yanı tutacağı, bir şeyi savunacağı anlamına gelir. O hålde edebiyat, niteliği gereği, özü gere- ği bir yanı tutar, bir düşünceyi savunur. Bu nedenle yalnız- ca bir yanı tutması veya tutmaması ölçüsüyle edebiyat ese- rini değerlendirmeye kalkmak, kuramsal bir çelişkidir. Çün- kü edebiyat eseri olup da bir yanı tutmayan, bir görüşü, bir düşünceyi, çok dolaylı da olsa savunmayan hiçbir eser yoktur. Sığ düşünceli, kit sezgili kimselerin hiçbir yanı tut- muyor sandıklan eserler eğer gerçekten sanat niteliği taşı- yorlarsa gerekli toplumsal-kültürel ilintiler kurulduktan son- ra, görülür ki, mutlaka bir yanı tutar; mutlaka belirli bir dü- şüngeye hizmet eder. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? ot Edebiyat eserinde zorunlu olarak bulunması gereken düşüncenin sifatsız olduğu öncülü, kimi tutarsız tavır alışlarımızı önlemektedir. B) Yalnız belirli bir içeriği belirli bir doğrultuda yansıtan eserlere sanatsal niteliği tanırsak karşı düşünceyi sa- vunmuş eserleri elimizin tersiyle itmek zorunda kalınz. C) Edebiyat eserinde önemli olan şu veya bu nitelikteki düşüncenin bulunması değil her şeyden önce düşün- cenin zorunlu varlığıdır. Sanat eserinin sanatçı hangi safi seçmişse o safin top- lumsal ve bireysel gerçekliğini yansıtması en doğal bir olgudur. Şiirsel imgenin akılsal niteliği, duygu ve düşüncenin hem bilime hem sanata ortak iki öge olduğunu sapta- miştir.