TURKÇE KVA plus BÖLÜM TURK KIRMIZISI Türklerin dünya literatürüne kazandırdığı en önemli kelimelerden birisi Türk kirm.- zisi ol
TURKÇE KVA plus BÖLÜM TURK KIRMIZISI Türklerin dünya literatürüne kazandırdığı en önemli kelimelerden birisi Türk kirm.- zisi olmuştur. Dünyada Edirne kırmızısı olarak da bilinen Türk Kırmızısı, parlaklığı ve pamuklu kumaşlardaki kalıcılığı ile nam salarak 15. yüzyılda Osmanlı'dan dünyaya yayılmıştır. Zaman içinde Türk kırmızısı, Avrupa'nın dokumacılık endüst- risindeki rolü sebebiyle sadece bir renk tonunu değil , özel adımları olan özel bir boyama tekniğini anlatmak için de kullanılmaya başlanmıştır. Antik Çağlardan beri kırmızı elde etmek için yararlanılan kök boyası (Rubia tinctorum L.) Anadolu kökenlidir. Yöresel olarak ismi yapışkan otu, sarı pörç, boyalık otu gibi farklılıklar gösterse de genellikle bu bitki kök boya olarak bilinir. Anadolu'da yün ve ipek boya- manın dışında, keten ve pamuk boyamasında da kullanılmıştır. Avrupa'da da kullanılan kök boyası, açık ve kiremite yakın kırmızı renkler vermiş ve daha çok yün boyamada kullanılmıştır. Kök boyası ile yün boyamak nispeten kolay ve hemen her yerde yapılıyor olsa da aynı şeyi pamuklu kumaşlar için söylemek mümkün değil. 17.yüzyıla dek Hindistan'ın yanı sıra Osmanlı da büyük çapta uygulanan bir teknikle pamuklu kumaşları kırmızıya boyaya- bilme gücünü elinde tutuyordu. Bu dönemde özellikle Fransa, İngiltere ve İtalya; Osmanlı Devleti'nden kök boyası ile boyanmış büyük miktarlarda pamuklu kumaş satın almıştır. Parlaklığı ve kalıcılığı yüksek kırmızı rengin çekiciliğine hayranlık duyan Avrupalıların kırmızı renkli kumaşlara olan talebi ve pamuklu ürünlerin kullanımının özellikle Fransa'dan başlayarak tüm Avrupa'da yaygınlaşması, göz alıcı Türk kırmızısına olan ilgiyi arttırmıştır. Aynı zamanda Avrupalı üreticiler için bu rengin yerel üretiminin sağlanmasını zorunlu hale getirmiştir. Türk kırmızısını kendi ülkelerinde üreterek ekonomik avantaj sağlamak isteyen başta Hollanda, Fransa, İngiltere olmak üzere pek çok Avrupalı boyacının bu gizli reçeteye ulaşması birkaç yüzyıl süren pazarlık, rüşvet ve casusluklara neden olmuştur. Uzun yıllar bu reçetenin açığa çıkmaması için çaba sarf eden Osmanlı Devleti bu konuda uzun süre başarı sağlamıştır. Yukarıdaki metinden Türk kırmyzısı ile ilgili, cay 1. Özel bir boyama tekniğinin adı olarak da kullanılmıştır. II. Avrupalı boyacılar Türk kirmizisinin formülünü ele geçirmek için pek çok yol denese de başarılı olamamışlar- dır. III. Kök boyası ile yün boyamakl pamuklu kumaş boyamaktan daha kolaydır. IV. Osmanlı'da kök boyası ile boyanmış pamuklu kumaşın intacatı da yapılmıştır. numaralanmış yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) I. BU D) W. Van arol C) III.