verim unde az arı" ne Kafa Dengi 29. Batı edebiyatının klasikleşmiş romanlarından Robinson Crusoe, yayınlandığı 1719 yılından bu

verim unde az arı" ne Kafa Dengi 29. Batı edebiyatının klasikleşmiş romanlarından Robinson Crusoe, yayınlandığı 1719 yılından bu yana, dünya çocuklarının elinden düşmeyen bir kitap... Kimi eleştirmenlerin, "Kitâb-ı Mukaddes'ten sonra en çok okunan kitap" diye tanımladığı bu "çocuk romanı", biraz yakından bakıldığında ise hiç de çocuklara göre gibi durmuyor. Robinson Crusoe, aslında tabiri caizse "sömürgeciliğin el kitabı"... Crusoe, dönemin "altın, elmas ve köle histerisine" tutulan açgözlü Batılılıya, sömürgeciliğin püf noktalarını göstermekte. Robinson Crusoe denince akla hemen "Issız bir ada" gelse de aslında o ada, ne ıssız dolayısıyla ne de sahipsizdir. Bir adalar takımındaki küçük bir adaya düşen Crusoe, o adaya el koymuştur. Çünkü daha önce o adaya, çeşitli kültürel etkinlikler ve ibadet ritüelleri için gelen çevre adalardaki yerliler, artık "sahilinde daima elinde tüfeği olan beyaz adamın adasına", istedikleri zaman ve istedikleri gibi gelememeye başlamıştır. Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söylemesi beklenemez? A) Yazar, yaşadığı topraklardan binlerce kilometre uzaktaki, başkalarına ait topraklara dair karar verici, buyurgan yaklaşımını kahramanın ağzından sık sık dile getirmiştir. B) Robinson Crusoe'nun yayınlanır yayınlanmaz, inanılmaz satış rakamlarına ulasması, edebî kalitesinden çok, sömürgeciler arasında yer almak isteyen sıradan insanların bu bilgilere duydukları ihtiyaçtan kaynaklanmıştı. C) Köle tüccarı, misyoner yazar, niyetini o kadar göstere göstere yazar ki efendi ve köle ilişkisi, hemen zihinlerde canlanır. D) Kitapta güvenlik, coğrafya bilgisi, tabiata karşı geliştirilecek önlemler, günlük hayatı idâme etmeye yarayacak detaylar, barınma, kişisel sağlık ve tarım alanına ait birçok pratik bilgi vardır. E) Ateşli silahın getirdiği kolay başarıyı, üstünlük olarak gören Robinson'un yerlilerden "vahşiler" diye bahsetmesi de onun niyetini açıkça ortaya koyar. 3