Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Görüşme BaşlatPaketleri İncele

Çekim Ekleri Konu Anlatımı ve Örnek Soru Çözümü

Çekim Ekleri konu anlatımı ve soru çözümü, Kunduz eğitmenimiz tarafından hazırlandı! Çekim Eki hakkında bilmen gerekenler bu yazıda!

5 dakikalık okuma
Kunduz Eğitmen tarafından yazıldı, 16.03.2021
Çekim Ekleri Konu Anlatımı ve Örnek Soru Çözümü

Hesap Oluştur

Ücretsiz kaydol, sınırsız video içerikler ve soru çözümleri ile sınava hazırlan!

ÜCRETSİZ KAYDOL

 

Çekim Ekleri konusu, TYT Türkçe ve AYT Edebiyat testinde sorulan en temel konulardan biri. Bu konuda ek türleri, isim ve fiil çekim eki genel özellikleri, çekimleme kuralları hakkında bilmen gereken tanımlar ve kavramlar mevcut. Bu konu ile ilgili notlara göz attıktan sonra rahatlıkla soru çözebileceğine eminiz ve şimdi birlikte Çekim Ekleri konusunu keşfedelim!

Bu konu anlatımı, Kunduz Türk Dili ve Edebiyatı eğitmenimiz Celal Hoca tarafından hazırlanmıştır.

Çekim Ekleri Konu Anlatımı

Çekim ekleri, sözcüğün anlamını değiştirmeyen fakat cümle içinde sözcüklere çeşitli görevler yükleyen eklerdir. Sözcükte Yapı konu anlatımımızda Kök ve Ek kavramlarından bahsetmiştik.

  • Bir kelimede çekim eki, yapım ekinden önce gelmez.
  • Aynı türden çekim ekleri üst üste gelmez.

Bu ekler, isim çekim eki ve fiil çekim eki olarak ikiye ayrılır. 

  • İsim Çekim Eki
    • Durum Hal Ekleri
    • Çoğul Eki
    • İyelik Eki
    • Tamlayan Eki
  • Fiil Çekim Eki
    • Haber Kipleri ve Şahıs Ekleri
    • Dilek (Tasarlama) Kipi
    • Ek Fiil

İsim Çekim Ekleri

Durum (Hal) Ekleri

EklerEvKitap
Belirtme durumu (-i, -ı)Ev-iKitap-ı
Yönelme durumu (-e, -a)Ev-eKitap-a
Bulunma durumu (-de, -da)Ev-deKitap-da
Ayrılma durumu (-den, -dan)Ev-denKitap-dan

Belirtme durum eki, iyelik eki ile çok karıştırılır. Bunu anlamak için iki yöntem kullanılır. Birinci yöntem sözcüğün başına onun sözcüğü getirilir anlamlı olursa iyelik eki olur, ikinci yöntem en yakın fiil veya fiilimsiye neyi sorusu sorulur cevap alınırsa belirtme hâli olur. Örneğin,  “ Ev – i temizledim. “ cümlesinde ev – i sözcüğü neyi sorusuna cevap verdiği için belirtme hâli olur. “ Ev – i çok güzel “ cümlesinde onun evi cok güzel dediğimizde anlamlı olduğu için iyelik eki olur. Burada yükleme sorulan soru neyi değil ne olmalıdır. Buna da dikkat etmelisin.

Bulunma durum eki (-de) ve ayrılma durum eki (-den) ekleri yapım eki olarak da kullanılabilir. Örneğin,

  • Sıra – dan insanlar / – dan yapım eki
  • Göz – de öğrenci / – de yapım eki

Çoğul Eki

İsimlere ve isim soylu sözcüklere gelen – ler , – lar eki cokluk anlamı verir.
Fiilere gelen üçüncü çoğul şahıs eki ile isim çoğul eki karıştırılmalıdır. Örneklersek,

  • Kitap – lar geldi mi? / – lar isim çoğul eki
  • Çok sevindi – ler / – ler üçüncü çoğul şahıs eki

İyelik Eki (Tamlanan Eki / İyelik Zamiri / Aitlik Eki)

İyelik eki isimlere gelir ve bir varlığın kime ve neye ait olduğunu bildirir.

Ev
Birinci Tekil ŞahısBenimEv-im
İkinci Tekil Şahıs SeninEv-in
Üçüncü Tekil ŞahısOnunEv-i
Birinci Çoğul ŞahısBizimEv-imiz
İkinci Çoğul ŞahısSizinEv-iniz
Üçüncü Çoğul ŞahısOnlarınEv-i

Tamlayan Eki

Tamlayan eki – ın, – in ekleridir. Belirtili isim tamlamasında tamlayanın üstüne gelirler. Örneğin,

  • Kapı – nın kolu / – nın tamlayan eki

Ben ve biz kişi zamirlerinde tamlayan eki – im olur. (biz – im evimiz / – im tamlayan eki)

Fiil Çekim Ekleri

Haber Kipleri ve Şahıs Ekleri

Haber kipleri, fiillerin üstüne gelir ve zaman anlamı veriyor.

  • Şimdiki Zaman (-yor)
  • Geniş Zaman (-ar, -er)
  • Gelecek Zaman (-acek)
  • Görülen Geçmiş Zaman (-dı)
  • Duyulan Geçmiş Zaman (-mış)

Şimdiki Zaman (-yor)Sev-
Birinci Tekil ŞahısSev-i-yor-um
İkinci Tekil ŞahısSev-i-yor-sun
Üçüncü Tekil ŞahısSev-i-yor
Birinci Çoğul ŞahısSev-i-yor-uz
İkinci Çoğul ŞahısSev-i-yor-sunuz
Üçüncü Çoğul ŞahısSev-i-yor-lar
Geniş Zaman (-ar, -er)Sev-
Birinci Tekil ŞahısSev-er-im
İkinci Tekil ŞahısSev-er-sin
Üçüncü Tekil ŞahısSev-er
Birinci Çoğul ŞahısSev-er-iz
İkinci Çoğul ŞahısSev-er-siniz
Üçüncü Çoğul ŞahısSev-er-ler
Gelecek Zaman (-acak)Sev-
Birinci Tekil ŞahısSev-ecek-im
İkinci Tekil ŞahısSev-ecek-sin
Üçüncü Tekil ŞahısSev-ecek
Birinci Çoğul ŞahısSev-ecek-iz
İkinci Çoğul ŞahısSev-ecek-siniz
Üçüncü Çoğul ŞahısSev-ecek-ler
Görülen Geçmiş Zaman (-dı)Sev-
Birinci Tekil ŞahısSev-di-m
İkinci Tekil ŞahısSev-di-n
Üçüncü Tekil ŞahısSev-di
Birinci Çoğul ŞahısSev-di-k
İkinci Çoğul ŞahısSev-di-niz
Üçüncü Çoğul ŞahısSev-di-ler
Duyulan Geçmiş Zaman (-mış)Sev-
Birinci Tekil ŞahısSev-miş-im
İkinci Tekil ŞahısSev-miş-sin
Üçüncü Tekil ŞahısSev-miş
Birinci Çoğul ŞahısSev-miş-iz
İkinci Çoğul ŞahısSev-miş-siniz
Üçüncü Çoğul ŞahısSev-miş-ler

Dilek (Tasarlama) Kipleri

Dilek kipleri, eylemin yapılmasını gerekli gören, isteyen, koşula bağlayan, buyurma anlamı veren
kiplerdir.

  • Gereklilik Kipi (-meli)
  • İstek Kipi (-e, -a)
  • Şart Kipi (-se)
  • Emir Kipi (Eksiz)
Gereklilik Kipi (-meli)Sev-
Birinci Tekil ŞahısSev-meli-y-im
İkinci Tekil ŞahısSev-meli-sin
Üçüncü Tekil ŞahısSev-meli
Birinci Çoğul ŞahısSev-meli-y-iz
İkinci Çoğul ŞahısSev-meli-siniz
Üçüncü Çoğul ŞahısSev-meli-ler
İstek Kipi (-e, -a)Sev-
Birinci Tekil ŞahısSev-e-y-im
İkinci Tekil ŞahısSev-e-sin
Üçüncü Tekil ŞahısSev-e
Birinci Çoğul ŞahısSev-e-lim
İkinci Çoğul ŞahısSev-e-siniz
Üçüncü Çoğul ŞahısSev-e-ler
Şart Kipi (-se)Sev-
Birinci Tekil ŞahısSev-se-m
İkinci Tekil ŞahısSev-se-n
Üçüncü Tekil ŞahısSev-se
Birinci Çoğul ŞahısSev-se-k
İkinci Çoğul ŞahısSev-se-niz
Üçüncü Çoğul ŞahısSev-se-ler
Emir Kipi (Eksiz)Sev-
Birinci Tekil Şahıs(yok)
İkinci Tekil ŞahısSev-
Üçüncü Tekil ŞahısSev-sin
Birinci Çoğul Şahıs(yok)
İkinci Çoğul ŞahısSev-in
Üçüncü Çoğul ŞahısSev-sin-ler

Ek Fiil

Hem isimlere hem de fiillere gelen çekim ekine Ek Fiil denir. Ek fiilin iki görevi vardır: İsim soylu sözcükleri
yüklem yapmak ve basit zamanlı fiili birleşik zamanlı yapmak.

  • İsim soylu sözcüğü yüklem yapmak
  • Basit zamanlı fiileri birleşik zamanlı yapmak
Ek fiilin geniş zamanıEk fiilin hikayesi (-idi)Ek fiilin rivayeti (-imiş)Ek fiilin şartı (-ise)
Öğretmen-imYolcuydumZenginmişimGüzelsem
Öğretmen-sinYolcuydunZenginmişsinGüzelsen
Öğretmen-dirYolcuyduZenginmişGüzelse
Öğretmen-izYolcuydukZenginmişizGüzelsek
Öğretmen-sinizYolcuydunuzZenginmişsinizGüzelseniz
Öğretmen-dir-lerYolcuydularZenginmişlerGüzelseler

İyelik eki ile ek fiilin geniş zamanı karıştırılmamalıdır. Ek fiilde sözcüğün başına ( ben )
getirilebilirken iyelik ekinde ( benim ) getirilebilir. Örnegin, “ İlkokulda öğretmen – im “ cümlesinde
sözcüğün başına ben getirdiğinde anlamlı olduğu için ek fiil olur. “ Ögretmen – im çok iyi “ cümlesinde
sözcüğün başına benim getirdiğinde anlamlı olduğu için iyelik ekidir.

Ek fiilin rivayeti (-imiş)Ek fiilin hikayesi (-idi)Ek fiilin şartı (-ise)
SeviyormuşumSeverdimSeveceksem
SeviyormuşsunSeverdinSeveceksen
SeviyormuşSeverdiSevecekse
SeviyormuşuzSeverdikSeveceksek
SeviyormuşsunuzSeverdinizSevecekseniz
SeviyormuşlarSeverlerdiSeveceklerse

Çekim Eki Örnek Soru Çözümü

Çekim Ekleri konu anlatımımızın sonuna geldik! Türk Dili ve Edebiyatı eğitmenimiz Celal Hoca, bu konuyla ilgili bilmen gereken temel bilgileri, eser özelliklerini bu yazıda özetlemeye çalıştı. Bilgileri, tanımları ve önemli ipuçlarını öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. Kendi kaynaklarına ek olarak MEB Kaynaklarını da incelemen faydalı olabilir. Konuyu pekiştirmen için ve netlerinin yükselmesi için sana yardımcı olacağını düşünüyoruz. Kunduz’da, alanında uzman Türk Dili ve Edebiyatı eğitmenleri tarafından çözülen binlerce Çekim Ekleri konulu soru yer alıyor. Şimdi o sorulardan birkaçı senin için burada. Daha fazla türkçe Ekler sorusu ve detaylı çözümlerini görmek istersen, aşağıdaki butona tıklayabilirsin!?

Meditasyon, belirli bazi rabellerin ve persisten yapılmasıyla arzu edilen bilinç durumuna ulaşılmad...

Türkçe

Çekim Ekleri

Meditasyon, belirli bazi rabellerin ve persisten yapılmasıyla arzu edilen bilinç durumuna ulaşılmad…

☀️☀️☀️

Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin.

Sınava hazırlanmanın en kolay yolu

Sınırsız video içerikler ve soru çözümleri ile sınava hazırlan

ÜCRETSİZ KAYDOL