Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Görüşme BaşlatPaketleri İncele

Nesne Yüklem İlişkisi Fiiller Konu Anlatımı Soru Çözümü

Nesne Yüklem İlişkisi konu anlatımı ve soru çözümü, Kunduz eğitmenimiz tarafından hazırlandı! Fiiller hakkında bilmen gerekenler bu yazıda!

3 dakikalık okuma
Kunduz Eğitmen tarafından yazıldı, 14.11.2021
Nesne Yüklem İlişkisi Fiiller Konu Anlatımı Soru Çözümü

Hesap Oluştur

Ücretsiz kaydol, sınırsız video içerikler ve soru çözümleri ile sınava hazırlan!

ÜCRETSİZ KAYDOL

 

Nesne Yüklem İlişkisi konusu, TYT Türkçe ve AYT Edebiyat testinde sorulan konulardan biri. Anlam sorularından farklı olarak bu konuyla ilgili öğrenmen gereken bazı tanımlar, kavramlar ve kurallar mevcut. Geçişli Fiil, Geçişsiz Fiil, Oldurgan Fiil, Ettirgen Fiil kavramlarından bu yazımızda bahsedeceğiz. Notlara göz atıp soru çözmeye başladıktan sonra bu konunun sana çok kolay geleceğine eminiz! Şimdi birlikte Nesne Yüklem İlişkisi konusunu keşfedelim!

Nesne Yüklem İlişkisi

Eylemin nesne alıp almaması durumuna göre eylemler dörde ayrılır:

  • Geçişli Eylemler
  • Geçişsiz Eylemler
  • Oldurgan Eylemler
  • Ettirgen Eylemler

1. Geçişli Eylemler

Nesne alan veya alabilen fiillerdir. “Ne, neyi, kimi” sorularına yanıt verir.

Geçişli eylemleri cümleden bağımsız bir şekilde düşündüğümüzde eylemin başına “onu,onları” sözcüklerini getirdiğimizde eylemle uyumlu bir şekilde okuyabiliriz.

Not: Geçişli fiiller “kılış fiili” özelliği gösterirler.

  • Örnek: Mağazadan kardeşime iki gömlek aldım.
    • aldım➡️ eylem
    • (ben)➡️gizli özne
    • Ne (aldım)➡️iki gömlek➡️belirtisiz nesne
    • (onu) aldım➡️ eylem “onu” sözcüğüyle uyumlu okunduğundan  geçişlidir.
  • Örnek: Romanları kitaplığın raflarına dizdim.
    • dizdim➡️eylem
    • (ben) gizli özne
    • Neyi (dizdim) ➡️kitapları➡️ belirtili nesne
    • (onları) dizdim➡️eylem “onları” sözcüğüyle uyumlu okunduğundan geçişlidir

Not: Kimi cümlelerde nesne olmadığı hâlde eylem geçişlilik özelliği gösterebilir,bu eylemlerde geçişli eylem kabul edilir. Bu tür cümlelerde yine eylemi “onu,onları” sözcükleriyle uyumlu okuyabiliriz.

  • Örnek: Pazardan gelince aldım.
    • aldım➡️eylem
    • (ben)➡️gizli özne
    • pazardan gelince➡️zarf tümleci
    • (onu) aldı ➡️uyumlu okunuyor
    • Cümlede nesne olmadığı hâlde cümle “onu” sözcüğüyle uyumlu okunduğu için eylem geçişlidir.

2.Geçişsiz Eylemler

Nesne alamayan fiillerdir. “ne, neyi, kimi” sorularına yanıt vermezler.

Geçişsiz fiillerin başına “onu,onları” getirildiğinde eylemle uyumlu okunmaz.

Geçişsiz fiiller “durum fiili,oluş fiili”  özelliği gösterir.

  • Örnek: Tüm sınıf bana güldü.
    • güldü➡️eylem
    • (onu) güldü➡️eylem (onu) sözcüğüyle uyumlu olunmadığından geçişsizdir
  • Örnek: Herkes buluşma yerimize zamanında gelmişti.
    • gelmişti➡️eylem
    • (onu) gelmişti➡️eylem “onu” sözcüğüyle uyumlu olunmadığından geçişsizdir.

3. Oldurgan Fiil

Geçişsiz fiillere “-r, -t, -tır, -dır” eklerinden biri getirilerek geçişli duruma getirilen fiillere denir.

Geçişsiz EylemOldurgan Eylem
uyuuyu-t
pişpiş-ir
gülgül-dür
korkkork-ut
ölöl-dür

Not: Oldurgan eylemlerde eylemin kök hali “onu”  sözcüğüyle uyumlu okunmazken  “-r,-t,-tır,-dır” eklerini almış hali “onu” sözcüğüyle uyumlu okunur.

4.Ettirgen Eylemler

Geçişli bir eyleme “-r, -t, -tır, -dır” ekleri getirilerek geçişlilik derecesi arttırılan fiillere denir.

Ettirgen eylemlerde işi başkasına yaptırma anlamı vardır.

Geçişli EylemEttirgen Eylem
yazyaz-dır
okuoku-ut
çizçiz-dir
söylesöyle-t
  • Örnek: Bahçedeki yabani otları kardeşine budattı.
    • “budamak” fiili geçişliyken “-t” ekiyle geçişlilik derecesi arttırılmış ve ettirgen eylem haline getirilmiştir. Bu cümlede eylem başkasına “kardeşine” yaptırılmıştır.

Nesne Yüklem İlişkisi Örnek Soru Çözümü

Nesne Yüklem İlişkisine Göre Fiiller konu anlatımımızın sonuna geldik! Türk Dili ve Edebiyatı eğitmenimiz Mehmet Selim Hoca, bu konuyla ilgili bilmen gereken temel bilgileri bu yazıda özetlemeye çalıştı. Konuyu tam olarak anlamak için bol bol soru çözümü yapmak da çok önemli. Bilgileri, tanımları ve önemli ipuçlarını öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. Kendi kaynaklarına ek olarak MEB Kaynaklarını da incelemen faydalı olabilir. Kunduz’da şu ana kadar, Nesne Yüklem İlişkisine Göre Fiiller konulu binlerce soru alanında uzman Türk Dili ve Edebiyatı eğitmenleri tarafından çözüldü. Şimdi o sorulardan birkaçı senin için burada. Daha fazla Fiiller sorusu ve detaylı çözümlerini görmek istersen, aşağıdaki butona tıklayabilirsin!?

Elektrikler kesilince mum ışığında okumalarıma devam ettiğini hatırlıyorum. cümlesinin ögelerinin dizilişi aşağıdakilerin hangisidir?

LİSE TÜRKÇE

NESNE YÜKLEM İLİŞKİSİ

Elektrikler kesilince mum ışığında okumalarıma devam ettiğini hatırlıyorum. cümlesinin ögelerinin dizilişi aşağıdakilerin hangisidir?

☀️☀️☀️

Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin.

Sınava hazırlanmanın en kolay yolu

Sınırsız video içerikler ve soru çözümleri ile sınava hazırlan

ÜCRETSİZ KAYDOL